Feeds:: Δημοσιεύσεις; Σχόλια

« Η ουσία πίσω απο τα λόγια

Καταγγελία 1/12/2011 »

Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού

Νοεμβρίου 25, 2011 από poexania

Το παρακάτω κείμενο είναι η εργασία μου στο μάθημα του ανοιχτού πανεπιστημίου «ειδικά θέματα ευρωπαϊκού πολιτισμού» και πραγματεύεται ζητήματα που περιέχονται στο βιβλίο του Μαξ Βέμπερ Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού. Την αναρτώ επειδή θεωρώ ότι έχει το ενδιαφέρον της η προσέγγιση του πάνω στον δυτικού τύπου καπιταλισμό και τη σχέση του με την μεταρρύθμιση, χωρίς να σημαίνει ότι υιοθετώ πλήρως τις απόψεις του. Θεωρώ επίσης ότι το θέμα προσφέρεται για πολιτικο-φιλοσοφική συζήτηση.

Θέμα: «Σε ποιους παράγοντες αποδίδει ο Βέμπερ την ανάπτυξη του καπιταλισμού στον δυτικό κόσμο; Με ποιο τρόπο οι «ιδέες εντάσσονται στην ιστορική-κοινωνική εξέλιξη» σύμφωνα με τον Βέμπερ; Παρουσιάστε την άποψη του αξιοποιώντας προς τούτο το υλικό της ΠΗ»

Εισαγωγή

Διαβάζοντας το έργο του Βέμπερ «Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού»[1] συμπεραίνουμε ότι ο συγγραφέας κάνει μια απόπειρα να απαντήσει στο ερώτημα «ποιοι ήταν οι λόγοι που συνέβαλαν στο να αναπτυχθεί με τον τρόπο που αναπτύχθηκε ο δυτικός καπιταλισμός;». Για να το κάνει αυτό ο Μαξ Βέμπερ, ανατρέχει στην ιστορία, μελετώντας την και κάνοντας συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών εθνών και λαών, έτσι ώστε μέσα από την σύγκριση να ανακαλύψει το πότε και το πώς διαφοροποιήθηκε και εξελίχθηκε ο λεγόμενος δυτικός πολιτισμός για να αποκτήσει τη μορφή που είχε στα χρόνια του συγγραφέα.

Παρακάτω θα προσπαθήσω να απαντήσω στα ερωτήματα της εργασίας, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τους κύριους άξονες και προβληματισμούς που αναδεικνύονται μέσα από την ΠΗ και πιο συγκεκριμένα τα κεφάλαια που μας αφορούν.

Αξίζει να σημειωθεί, πριν προχωρήσουμε παρακάτω, ότι ο Βέμπερ, προκειμένου να εξηγήσει την πορεία του δυτικού κόσμου, λαμβάνει υπόψη του τόσο τις υλικές/αντικειμενικές συνθήκες, όσο και εκείνες τις κατά κάποιο τρόπο άυλες τις «πνευματικές» που περικλείονται σε έννοιες όπως «πνεύμα», «ηθική», «ιδεολογία» κ.α. Αυτός είναι και ο λόγος που οι διάφορες θρησκείες και θρησκευτικά δόγματα έχουν εξέχοντα ρόλο στην ανάλυση του.

Θα χωρίσω την εργασία μου σε 3 μέρη. Στο πρώτο μέρος θα παρουσιάσω τα χαρακτηριστικά εκείνα του δυτικού καπιταλισμού που τον κάνουν να διακρίνεται από τις άλλες ανά τον κόσμο «εκφάνσεις» των διαφόρων πολιτικοκοινωνικών και οικονομικών συστημάτων. Στο δεύτερο μέρος θα αποπειραθώ να περιγράψω αυτό που ο Βέμπερ ονομάζει «πνεύμα του καπιταλισμού» και το οποίο σχετίζεται άμεσα με τις «ιδέες» την «ηθική», την τομή που έφερε στις χώρες της μεταρρύθμισης το προτεσταντικό δόγμα αλλά και τα ιδεώδη ανθρώπων που υπηρέτησαν και εξέφρασαν το καπιταλιστικό πνεύμα όπως ήταν για παράδειγμα ο Φραγκλίνος. Στο τέλος θα ακολουθήσει ένα σύντομο κομμάτι που θα διατυπώνονται κάποια βασικά συμπεράσματα.

Μέρος πρώτο: Τα κύρια χαρακτηριστικά του Δυτικού Καπιταλισμού

Στην εισαγωγή της Π.Η ο Βέμπερ περιγράφει μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά και τις βασικές υποδομές του δυτικού πολιτισμού, οι οποίες εν συνεχεία χαρακτήρισαν και διαμόρφωσαν τον δυτικού τύπου καπιταλισμό. Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στην:

– Εξέλιξη της επιστήμης και πειραματισμός(μαθηματικά, αστρονομία, φυσική, μηχανική, ιατρική, χημεία)

– Εμπειρική γνώση και στοχασμός πάνω στα προβλήματα του κόσμου και της ζωής

– Φιλοσοφική και θεολογική ενατένιση σε βάθος

– Αφαιρετική σκέψη

– Λογική κατασκευή κανονικού δικαίου

Ο Βέμπερ αναγνωρίζει ότι σε όλα τα παραπάνω δεν είχε την μοναδική αποκλειστικότητα ο λεγόμενος δυτικός κόσμος, όμως στον δυτικό κόσμο περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, υπήρχε μια σε βάθος συστηματοποίηση και εκλογίκευση τους.[2]

Ένα από τα πολλά παραδείγματα που χρησιμοποιεί ο Βέμπερ για να στηρίξει τον συγκεκριμένο του ισχυρισμό, είναι η ανάπτυξη των φυσικών επιστημών στην Ινδία, οι οποίες όπως λέει είχαν ιδιαίτερα θετική εξέλιξη στο επίπεδο της παρατήρησης, ωστόσο απουσίαζε η πειραματική μέθοδος.[3]

Η πρόοδος αυτή που σημειώθηκε στον δυτικό πολιτισμό, δημιούργησε τις υποδομές για να μπορέσει αναπτυχθεί ένα είδος καπιταλισμού με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα ο δυτικός καπιταλισμός βασίστηκε στην «καπιταλιστική επιχείρηση», ένα είδος επιχείρησης, προσανατολισμένης στην απόκτηση κέρδους από έννομες οικονομικές δραστηριότητες. Υπάρχει δηλαδή μια σαφής διάκριση από τον τυχοδιωκτικό τρόπο κερδοσκοπίας, στα πλαίσια του οποίου περιλαμβάνεται και η απόκτηση πλούτου με την βία.[4]Εδώ βέβαια μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι η θεώρηση αυτή του Βέμπερ είναι μονομερής, μιας και όπως μας διδάσκει η εμπειρία, η ιστορική πορεία του δυτικού καπιταλισμού/ιμπεριαλισμού κάθε άλλο παρά στρωμένη με κλαδιά ελιάς ήταν, αντιθέτως συχνά αυτός εκφραζόταν με επιθετικό και βίαιο τρόπο.[5]

Η καπιταλιστική αυτή επιχείρηση είναι οργανωμένη ορθολογικά, είναι διαχωρισμένη από τον οίκο(αποκτά δηλαδή δική της ανεξάρτητη υπόσταση) και βασίζει την λειτουργία της στην «τυπικά» ελεύθερη εργασία, όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Βέμπερ.

Για τον Βέμπερ η καπιταλιστική επιχείρηση είναι το κύτταρο της καπιταλιστικής οικονομίας και ο βασικός φορέας των όποιων εξελίξεων, πάντα στενά συνδεδεμένη με την καινοτομία και το «σπάσιμο» της παραδοσιοκρατίας[6]. Την δυνατότητα αυτή της την παρείχε η υιοθέτηση των νέων μέσων και των νέων τεχνικών όπως είναι η ανάπτυξη της λογιστικής/γραφειοκρατίας, ο καταμερισμός της εργασίας, ο νομικός χωρισμός της επιχειρησιακής από την ατομική ιδιοκτησία, η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας.[7] Για να γίνουν όλα τα παραπάνω δυνατά, έπρεπε να υπάρξει και το κατάλληλο πεδίο δράσης, η δυτική πόλη, μέσα στην οποία έβρισκαν εφαρμογή αναπτυσσόταν και υιοθετούταν οι νόμοι, η νέα οργάνωση της εργασίας, οι καινοτομίες και η συσσωρευμένη γνώση. Αυτό που από νωρίς διαφοροποίησε τις δυτικές πόλεις, σύμφωνα με το Βέμπερ αλλά και άλλους μελετητές, ήταν η σχετική και ολοένα αυξανόμενη αυτονομία την οποία πολλές από αυτές είχαν ήδη αποκτήσει από την περίοδο του μεσαίωνα.[8]

Μαζί όμως με τις υποδομές πάνω στις οποίες βασίστηκε ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε και μια σχετική ιδεολογία, ένα «καπιταλιστικό πνεύμα/ηθική». Στο επόμενο κεφάλαιο, αφού γίνει μια περιγραφή αυτού του πνεύματος, θα εξετάσουμε και την συμβολή του στην εξέλιξη και τη διαμόρφωση του δυτικού τύπου καπιταλισμού.

Μέρος δεύτερο: Το πνεύμα του καπιταλισμού

Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του για την προτεσταντική ηθική ο Βέμπερ κάνει μερικές στατιστικές συγκρίσεις μεταξύ των προτεσταντών και των καθολικών, οι συγκρίσεις αυτές αφορούν το επίπεδο και το είδος της εκπαίδευσης, το είδος της εργασίας κ.α. Από τις εν λόγω συγκρίσεις ο Βέμπερ συμπεραίνει ότι οι επιχειρηματίες κάτοχοι κεφαλαίου, τα ανώτερα στρώματα των ειδικευμένων εργατών και το ανώτερο τεχνικά και εμπορικά μορφωμένο προσωπικό των σύγχρονων του επιχειρήσεων είναι στην πλειοψηφία προτεστάντες.[9]Παρατηρεί επίσης ότι τα παιδιά των προτεσταντών προχωρούν περισσότερο με τις σπουδές τους, ενώ αυτές σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από ότι τα παιδιά των καθολικών, αφορούν βιομηχανικά και τεχνικά επαγγέλματα καθώς επίσης και επαγγέλματα αστικού κερδοσκοπικού τύπου.[10] Παρακάτω θα αναφερθώ στους λόγους που κατά τον συγγραφέα δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο φαινόμενο.

Αρχικά ο Βέμπερ αναφέρεται σε ορισμένα παραδείγματα όπου «[…]Οι εθνικές θρησκευτικές μειονότητες(όπως ήταν και οι προτεστάντες) που βρίσκονται σε θέση υποταγής σε μια κυρίαρχη ομάδα οδηγούνται, με τον εκούσιο αποκλεισμό τους από τις θέσεις πολιτικής επίδρασης, με ιδιαίτερη ένταση σε ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων[…]».[11]Αυτό ωστόσο δεν επιβεβαιώνεται σε όλες τις ιστορικές συγκυρίες[12] ούτε και είναι ικανό να εξηγήσει πλήρως το φαινόμενο για αυτό και η συγκεκριμένη ερμηνεία δεν επαρκεί.

Σύμφωνα με τον Βέμπερ, για να προσαρμοσθεί κάποιος σε ένα τρόπο ζωής με τις ιδιότητες του καπιταλισμού, πρέπει από πίσω να υπάρχει η ανάλογη κοσμοθεωρία, μάλιστα ο ίδιος λέει, και έτσι αντιπαρατίθεται και με το έργο του Μαρξ, ότι το πνεύμα αυτό(η κοσμοθεωρία) συχνά προϋπάρχει της καπιταλιστικής ανάπτυξης.[13]

Πού όμως διέφερε η κοσμοθεωρία των καθολικών με αυτή των προτεσταντών;

Μια από της βασικές διαφορές έγκειται στο πως αντιλαμβανόταν τον ενάρετο βίο οι μεν και πως οι δε. Οι καθολικοί ηθικό βίο θεωρούσαν το βίο μακριά από τα εγκόσμια, αυτός ήταν και ο λόγος που τους προσέλκυε ο ασκητισμός, η απομόνωση, η αδιαφορία για τα αγαθά αυτού του κόσμου.[14] Από την άλλη, οι προτεστάντες θεωρούσαν την εργασία και την συμμετοχή στα εγκόσμια ως ένα είδος «σκοπού» δοσμένου από τον θεό, κάτι που συμμεριζόταν και ο Φραγκλίνος, ένας από τους πρωτοπόρους εκφραστές του καπιταλιστικού πνεύματος. Αυτό το ιδεώδες βέβαια δεν το υιοθετούσε μόνο ο Φραγκλίνος αλλά και πολλοί άλλοι, ας μου επιτραπεί ο όρος, αστοί.[15]Έτσι βλέπουμε πως μια θρησκευτική αντίληψη έρχεται σε συμφωνία με μια ιδεολογία που αφορά τον νέο αυτό τύπο σκέψης της καπιταλιστικής οικονομίας, στο λεξιλόγιο του Βέμπερ αυτό θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε εκλεκτική συγγένεια. Το ότι η εργασία θεωρήθηκε από τους προτεστάντες ως ηθικό καθήκον, βοήθησε τον καπιταλισμό να βρει το πειθαρχημένο εκείνο εργατικό δυναμικό που χρειαζόταν για να αναπτυχθεί.[16]

Φυσικά το «προτεσταντικό δόγμα» σε καμία περίπτωση δεν ταυτιζόταν με το «καπιταλιστικό πνεύμα», ούτε οι μεταρρυθμιστές είχαν σαν στόχο τους την εξέλιξη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής όταν έβαζαν τις θεωρητικές βάσεις για την νέα αυτή αίρεση/θρησκεία, αντίθετα, τα κίνητρα τους ήταν καθαρά θρησκευτικά[17] και αφορούσαν την σωτηρία της ψυχής.[18]

Συγκρίνοντας τον προτεσταντισμό με τις ιδέες που εξέφρασε ο Φραγκλίνος, και που μπορούμε να τις εντάξουμε και αυτές στο «καπιταλιστικό πνεύμα» θα δούμε ότι δεν συμβαδίζουν απόλυτα, απλά συμπίπτουν αρκετές φορές σε «κομβικά» σημεία. Για παράδειγμα η λατρεία προς την απόκτηση και την επανεπένδυση χρήματος, που χαρακτήριζε τους καπιταλιστές, απείχε από το προτεσταντικό ιδεώδες. Για τους προτεστάντες η εργασία αποτελεί ένα προκαθορισμένο έργο ζωής που παραμένει το ίδιο από την αρχή ως το τέλος σαν πεπρωμένο.[19] Αντίθετα, την καπιταλιστική επιχείρηση δεν την χαρακτηρίζει ούτε η στασιμότητα, αφού η συνεχής αναζήτηση κέρδους αναγκάζει θέλοντας και μη, τους επιχειρηματίες να υπερβαίνουν τον εαυτό τους και να εξελίσσουν την επιχειρηματική δράση τους καθώς εκτός από εργατικοί όφειλαν να είναι παράτολμοι και διορατικοί.

Όμως και ο ίδιος ο Φραγκλίνος[20], σε ότι αφορούσε την εγκόσμια ζωή των επιχειρηματιών, εξέφραζε μια ηθικιστική στάση. Συγκεκριμένα αναφερόμενος στους καπιταλιστές επιχειρηματίες λέει «Δεν διαθέτει τίποτε από τον πλούτο του για τον εαυτό του, εκτός από την άλογη αίσθηση ότι εκπληρώνει καλά το «επαγγελματικό του χρέος»»[21]και «Η απόκτηση χρήματος με νόμιμο τρόπο θεωρείται αρετή»[22]

Παρά την απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης, το σίγουρο είναι ότι ο προτεσταντισμός βοήθησε στο να επαναειδωθεί η εργασία από κάτι μη ηθικό έως και ανήθικη που αντιμετωπιζόταν στα καθολικά κράτη, ως το κύριο συστατικό για να θεωρηθεί ο βίος κάποιου ηθικός.[23] Αυτό κατά τη γνώμη μου βοήθησε τους καπιταλιστές επιχειρηματίες να βρουν το πρόθυμο εργατικό δυναμικό που θα στελέχωνε τις επιχειρήσεις τους, μορφωμένο, με αίσθηση ότι έκανε το καθήκον του και πειθαρχημένο στις απαιτήσεις της εταιρίας. Ακόμα και ένας μη θρήσκος επιχειρηματίας, είχε στην ουσία μόνο να κερδίσει από την περί εργασίας θεώρηση του προτεσταντισμού, αφού η νέα ασκητική για τους πιστούς ήταν πλέον η εργασία στην θέση της αποχής. Σίγουρα ακόμα και το γεγονός ότι ο προτεσταντισμός αντιμετώπιζε το επάγγελμα ως κάτι στάσιμο, βόλευε τους επιχειρηματίες, αφού έτσι και αλλιώς δεν ήταν ανάγκη όλοι τους οι εργάτες να επιδιώκουν να κάνουν επαγγελματική καριέρα. Όμως για όποιον ήθελε να κάνει καριέρα, μέσα στα πλαίσια της καπιταλιστικής επιχείρησης, του διδόταν και αυτή η ευκαιρία αρκεί να μπορούσε να προσφέρει κάτι παραπάνω.

Ο προτεσταντισμός, παρά του ότι περιείχε αρκετά συντηρητικά στοιχεία, βοήθησε με τον τρόπο του στο σπάσιμο της παραδοσιοκρατίας. Με το να καλλιεργηθεί η ιδέα ότι η συστηματική εργασία ήταν κάτι ηθικό τροφοδότησε σε πρώτη φάση τις νέες καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής με εργατικό δυναμικό όπως είπαμε και παραπάνω. Όταν ο καπιταλισμός άρχισε να γίνεται κραταιό οικονομικό σύστημα, μπορούσε να ασκήσει τις αντίστοιχες πιέσεις με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στους εργαζόμενους, ώστε να αναγκαστούν να ξεπεράσουν την προτεσταντική αντίληψη ότι οι πιστοί πρέπει να εργάζονται μόνο μέχρι να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.[24] Στο δεύτερο κεφάλαιο της Π.Η ο Βέμπερ αναφέρεται εκτενώς σε αυτήν την τάση (της μη εργασίας πάνω από τις βασικές ανάγκες) και περιγράφει κάποιες απόπειρες να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχουν δυο τρόποι για να κάνεις κάποιον να δουλέψει παραπάνω, είτε αυξάνεις τις ανάγκες/επιθυμίες του(κάτι που πρέπει να γίνει για να υπάρχει όσο το δυνατόν λιγότερο πλεόνασμα παραγωγής όταν αυτή αυξάνεται), είτε ελέγχοντας τον μισθό του.[25]

Ακόμα κάτι στο οποίο αξίζει να αναφερθούμε, είναι το γεγονός ότι το καπιταλιστικό πνεύμα εξυπηρέτησε πρακτικές και υπάρχουσες ανάγκες που εμφανίστηκαν κατά την ανάπτυξη του καπιταλισμού. Για παράδειγμα τα χαρακτηριστικά που έπρεπε να διαθέτει ο νέος επιχειρηματίας, και τα οποία εκφράστηκαν από τον Φραγκλίνο σαν ηθική στάση ζωής(τιμιότητα, εξυπνάδα, διορατικότητα, εργατικότητα, ικανότητα οργάνωσης κ.α), ήταν απαραίτητο να υιοθετηθούν, αν οι νέοι επιχειρηματίες ήθελαν να ενδυναμώσουν την θέση τους και να ξεπεράσουν τα εμπόδια που του έθεταν οι οπαδοί των παραδοσιακών σχέσεων παραγωγής. Θα μπορούσαμε δηλαδή να πούμε ότι το καπιταλιστικό αυτό πνεύμα αναπτύχθηκε διαλεκτικά και παράλληλα με την όποια πρόοδο σημειώθηκε στις σχέσεις εμπορίου και παραγωγής και ότι ο νέος «ηθικός χάρτης» που προέκυψε αποτελούσε ένα είδος εμπειρικού μπούσουλα για τους νέους επίδοξους επιχειρηματίες.

Συμπεράσματα

Συμπεραίνουμε ότι ο δυτικός καπιταλισμός κατάφερε να αναπτυχθεί έτσι όπως αναπτύχθηκε στον δυτικό κόσμο, μέσα από μια διαδικασία εξορθολογισμού του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος αντιμετώπιζε τον κόσμο και την κοινωνία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξει, βασισμένη στην λογική, μια ανάπτυξη πολλών επιμέρους κλάδων(επιστήμη/τεχνολογία, γραφειοκρατία, τέχνες, δίκαιο), που δημιούργησαν τις υποδομές προκειμένου να εξελιχθεί σταδιακά η οικονομία της δυτικής Ευρώπης από εμπορική και φεουδαρχική, σε καπιταλιστική.

Την έκφραση του ο καπιταλισμός την βρήκε μέσα από την καπιταλιστική επιχείρηση, ένα σύνολο δηλαδή λειτουργιών, που αποσκοπούσαν στο νόμιμο κέρδος μέσα από ορθολογικές διαδικασίες(ας έχουμε υπόψη μας και την παραπομπή αρ. 5). Η καπιταλιστική επιχείρηση ήταν μπορεί να πει κανείς ο «τόπος» που μπορούσαν να βρουν εφαρμογή όλες αυτές οι εξελίξεις που αναφέραμε παραπάνω αλλά και να προκύψουν νέες μέσα από την επιχειρηματικότητα, τον ανταγωνισμό και την καινοτομία.

Όμως γύρω από τον καπιταλισμό αναπτύχθηκε μια ολόκληρη ιδεολογία που εκθείαζε την εργασία, την κερδοφορία, την τιμιότητα στις συναλλαγές, τον ορθό λόγο, υφαίνοντας έτσι ένα είδος «ηθικού κανόνα» που αφορούσε τον επιχειρηματία καπιταλιστή, την συμπεριφορά του, την επιχείρηση του και τον περίγυρο του. Ο προτεσταντικός κόσμος, έναντι άλλων θρησκευτικών δογμάτων, ασπάστηκε με μεγαλύτερη ευκολία αυτές τις ιδέες, αφού υπήρχε μία ταύτιση μεταξύ του καπιταλιστικού πνεύματος και της προτεσταντικής ηθικής. Σημαντικότερο ίσως σημείο ταύτισης μπορεί να θεωρηθεί η αντίληψη ότι η εργασία αποτελούσε για τους πιστούς ένα είδος ιερού καθήκοντος.

Φυσικά δεν δημιούργησε η μεταρρύθμιση τον καπιταλισμό, ούτε και το αντίστροφο, όμως μπορεί να πει κανείς ότι στην «σούπα» των κοινωνικών εξελίξεων σταδιακά αυτοί οι λαοί, και επωφελούμενοι από την συμβολή διαφόρων παραγόντων(όπως ο προτεσταντισμός ή ο εξορθολογισμός), οδηγήθηκαν διαλεκτικά και με την σταδιακή αλλαγή των δομών, σε ένα νέο και ανώτερο οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό επίπεδο.

Βιβλιογραφία

– Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, Αθήνα, 2006

– Σ. Κονιόρδος, Ειδικά θέματα Ευρωπαικού πολιτισμού, Τόμος Α, Η θέση του Βέμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας, Πάτρα, 2002

[1] Στο εξής ΠΗ

[2] Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, Αθήνα, 2006, σελ. 12

[3] Βέμπερ, ο.π, σελ. 12

[4] Βέμπερ, ο.π, σελ. 15,20

[5] Στην πραγματικότητα ακόμα και σήμερα, η συσσώρευση πλούτου, είναι στενά συνδεδεμένη με την άσκηση βίας, σωματικής και ψυχολογικής, καθώς το σύστημα βασίζεται και βασιζόταν σε σχέσεις εξάρτησης και εκμετάλλευσης τις οποίες τα υπό εκμετάλλευση υποκείμενα δεν είναι εύκολο να τις παραβιάσουν/αποφύγουν. Επειδή και ο Βέμπερ το γνώριζε αυτό, αυτός είναι ο λόγος που στο έργο του μιλάει για την «τυπικά» ελεύθερη εργασία και όχι την ουσιαστικά ελεύθερη εργασία.

[6] Στην έννοια της παραδοσιοκρατίας θα αναφερθώ εκτενέστερα παρακάτω.

[7] Βέμπερ, ο.π, σελ. 19

[8] Σ. Κονιόρδος, Ειδικά θέματα Ευρωπαικού πολιτισμού, Τόμος Α, Η θέση του Βέμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας, Πάτρα, 2002, σελ. 26-27

[9] Βέμπερ, ο.π, σελ. 31

[10] Βέμπερ, ο.π, σελ. 34

[11] Βέμπερ, ο.π, σελ. 34-35

[12] Αφού οι καθολικοί για παράδειγμα ακόμα και όπου ήταν μειονότητες δεν ασχολούταν ιδιαίτερα με οικονομικές δραστηριότητες.

[13] Βέμπερ, ο.π, σελ. 48

[14]Βέμπερ, ο.π, σελ. 35-36

[15] Κονιόρδος, ο.π, σελ. 57-58

[16] Βέμπερ, ο.π, σελ. 50

[17] Αν και ο Βέμπερ το υποστήριζε αυτό, εγώ προσωπικά δυσκολεύομαι να δεχθώ ότι τα κίνητρα του Λούθηρου και των υπολοίπων μεταρρυθμιστών ήταν αποκλειστικά θρησκευτικά και αφορούσαν μόνο ζητήματα πίστεως.

[18] Βέμπερ, ο.π, σελ. 78

[19] Βέμπερ, ο.π, σελ. 69,70,75

[20] Μια πολύ διαφωτιστική σύνοψη/παράθεση των ιδεών του Φραγκλίνου για την εργασία, το χρήμα και την κερδοφορία, που λόγω έλλειψης χώρου δεν μπορώ να την παραθέσω εδώ, υπάρχει στις σελίδες 42 – 44 της Π.Η

[21] Βέμπερ, ο.π, σελ. 63

[22] Βέμπερ, ο.π, σελ. 47

[23] Βέμπερ, ο.π, σελ. 65

[24] Εξού και το τυπικά και όχι ουσιαστικά ελεύθερη εργασία, αφού στον καπιταλισμό αυτός που έχει το πάνω χέρι(ο εργοδότης), μπορεί να ασκήσει τις ανάλογες πιέσεις στους εργαζόμενους, όντας αυτοί «εξαρτημένοι» από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, που του δίνουν τη δύναμη να τους επιβληθεί.

[25] Ανάλογα και με τις ανοχές της αγοράς ή τις αντικειμενικές συνθήκες. Βέβαια σε περιόδους κρίσεων για μια πλειάδα λόγων(συγκράτηση ποσοστών κέρδους, υψηλή ανεργία, έλλειψη ζήτησης κ.α.), και όχι τόσο ως κίνητρο για παραπάνω εργασία, οι μισθοί(ή η αξία αυτών) μπορεί να μειωθούν ραγδαία.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Αναρτήθηκε στις Αμπελοφιλοσοφίες, Ιστορία, Πολιτική-κοινωνικά θέματα | 18 σχόλια

18 Σχόλια

στο Νοεμβρίου 25, 2011 στις 4:26 πμ | Απάντηση thersitis
ΑΡΓΟΥΣΕ, ΑΡΓΟΥΣΕ ΤΟ ΠΑΤΣΑΟΥΡΙ ΑΛΛΑ ΥΠΗΡΧΕ ΛΟΓΟΣ ΤΕΛΙΚΑ.
ΕΤΟΙΜΑΖΕ ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΕΣ ΑΡΘΡΟ.
ΕΥΓΕ ΠΑΣΟΚΕ!!
ΓΕΙΑ ΣΑΣ
στο Νοεμβρίου 25, 2011 στις 9:59 πμ | Απάντηση poexania
Χαχαχα
Ευχαριστω πατς
δες τωρα και ενα μεγαλειωδες τραγούδι
στο Νοεμβρίου 27, 2011 στις 7:16 μμ | Απάντηση faros
Πολύ … λάτιν το παραπάνω … βίντεο – κλιπ !!! :lol: :lol: :lol:
Τελικά πήρες βαθμό ;
Μη στη … χαλάσουμε ! :D
στο Νοεμβρίου 30, 2011 στις 10:43 μμ | Απάντηση Dyer
Πολύ καλός!!!
Το θρησκευτικό υπόβαθρο πολλές φορές το υποβαθμίζουμε όμως είναι λάθος.
Η εξέλιξη σίγουρα είναι πολυπαραγοντική και τον σημαντικότερο ρόλο έχει το φυσικό περιβάλλον, η θρησκεία πάντως είναι το Νο 2.
Με ένα ανάλογο τρόπο θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε γιατί ο έλληνας μέσα στην ορθοδοξία έγινε τόσο φιλελεύθερος. Όταν ο κύριος στόχος είναι η σωτήρια της ψυχής, μια αυστηρά προσωπική διαδρομή, μέσα σε μια εκκλησία που δεν είχε τον συγκεντρωτισμό και την δύναμη των καθολικών, είναι επόμενο η συλογικότητα να υποβαθμίζεται χάριν του ατομικού.
ΥΓ Με τη σημείωση 17 συμφωνώ απολύτως. Σίγουρα δεν είχαν στο μυαλό τους τον καπιταλισμό, αλλά δεν ήταν και τόσο καλοπροαίρετη επιλογή. Η εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας λειτουργούσε διαχρονικά, μια νομιμοποίηση έκαναν.
στο Δεκεμβρίου 1, 2011 στις 3:15 μμ | Απάντηση poexania
Dyer ευχαριστω
Λες
«Η εξέλιξη σίγουρα είναι πολυπαραγοντική και τον σημαντικότερο ρόλο έχει το φυσικό περιβάλλον, η θρησκεία πάντως είναι το Νο 2.
Με ένα ανάλογο τρόπο θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε γιατί ο έλληνας μέσα στην ορθοδοξία έγινε τόσο φιλελεύθερος. Όταν ο κύριος στόχος είναι η σωτήρια της ψυχής, μια αυστηρά προσωπική διαδρομή, μέσα σε μια εκκλησία που δεν είχε τον συγκεντρωτισμό και την δύναμη των καθολικών, είναι επόμενο η συλογικότητα να υποβαθμίζεται χάριν του ατομικού. »
Εννοείς δηλαδή ότι στους καθολικούς βασιλεύει η συλλογικότητα;
Δεν νομίζω οτι ειναι έτσι
στο Δεκεμβρίου 1, 2011 στις 4:04 μμ | Απάντηση Dyer
Όχι βέβαια.
Γενικά στο χριστιανισμό το κύριο είναι η σωτηρία της ψυχής.
Η δομή όμως της καθολικής εκκλησίας είναι πιο συγκεντρωτική απ΄ ότι της ορθόδοξης, ακόμα και σε δογματικό επίπεδο. Τη συλλογικότητα λοιπόν την αναφέρω με μια έννοια υποταγής.
στο Δεκεμβρίου 2, 2011 στις 10:17 πμ | Απάντηση poexania
Α οκ Dyer γιατι το εγραφες λιγακι μπερδεμενα, ετσι ειναι οπως το λες.
στο Φεβρουαρίου 4, 2012 στις 3:48 πμ | Απάντηση Μια(στα γρήγορα) σύγκριση των θεωριών του Carl Marx και του Marx Weber για την φύση του καπιταλισμού: Μέρος πρώτο « Αμπελοφιλοσοφίες
[…] Πιο αναλυτική αναφορά μου στην ιδεολογία του Βέμπερ θα βρείτε σε παλιότερο κείμενο μου εδώ […]
στο Φεβρουαρίου 4, 2012 στις 4:07 πμ | Απάντηση Μια(στα γρήγορα) σύγκριση των θεωριών του Carl Marx και του Marx Weber για την φύση του καπιταλισμού: Μέρος πρώτο « Αμπελοφιλοσοφίες
[…] του Βέμπερ θα βρείτε σε παλιότερο κείμενο μου εδώ, είναι απαραίτητο να διαβαστεί, καθότι γίνεται […]
στο Φεβρουαρίου 4, 2012 στις 4:10 πμ | Απάντηση Μια(στα γρήγορα) σύγκριση των θεωριών του Carl Marx και του Marx Weber για την φύση του καπιταλισμού: Μέρος πρώτο « Αμπελοφιλοσοφίες
[…] του Βέμπερ θα βρείτε σε παλιότερο κείμενο μου εδώ, είναι απαραίτητο να διαβαστεί καθότι γίνεται […]
στο Φεβρουαρίου 5, 2012 στις 1:51 μμ | Απάντηση thersitis
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑ ΡΕ ΜΑΛΑΚΑ;
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕΛΙΔΑ ΓΡΑΦΕΙ ΚΑΙ ΣΤΑ 3.
ΓΕΙΑ ΣΑΣ
στο Φεβρουαρίου 5, 2012 στις 4:20 μμ | Απάντηση poexania
Τι εννοείς, δεν φαίνεται το άρθρο;
στο Φεβρουαρίου 5, 2012 στις 4:55 μμ | Απάντηση thersitis
ΤΟ ΑΡΘΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ.
ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕΛΙΔΑ.
ΓΕΙΑ ΣΑΣ
στο Φεβρουαρίου 5, 2012 στις 4:56 μμ | Απάντηση thersitis
Ώπα…Που βρήκατε αυτόν τον σύνδεσμο;
Server cannot locate what you are looking for!
Ο διακομιστής έλεγξε τα πάντα πριν επιστρέψει αυτή την σελίδα.
404Ψάχνετε για κάτι που, τώρα, δεν είναι εδώ.
You can always try doing a search or browsing through the Archives.
Don’t lose your hope just ye
στο Φεβρουαρίου 5, 2012 στις 5:02 μμ | Απάντηση poexania
Δεν παραπεμπω εγω, αυτοματα το βαζει επειδη εχει λινκ στο κυριως κειμενο
στο Αυγούστου 16, 2012 στις 11:00 μμ | Απάντηση Θεοκρατία; Ευχαριστώ αλλά θα προτιμήσω τον προτεσταντισμό. « noumero11888
[…] (τα χρωματισμένα είναι αποσπάσματα από το μπλογκ αμπελοφιλοσοφιες) […]
στο Μαρτίου 3, 2013 στις 6:22 μμ | Απάντηση ♣ nigromontanus
«Άγγελοι της Ιστορίας και νεοτερικοί ψευδοπροφήτες».
Για τον Μάξ Βέμπερ και τα επιλεγόμενά του στο βιβλίο «Προτεσταντική ηθική» (το «σιδερένιο κλουβί» και οι «τελευταίοι άνθρωποι» στο όψιμο κεφαλαιοκρατικό σύστημα):
“Ειδήμονες χωρίς πνεύμα, ηδονιστές χωρίς καρδιά (Fachmenschen ohne Geist, Genußmenschen ohne Herz): Αυτές οι ασημαντότητες φαντάζονται πώς υψώθηκαν σ’ ένα επίπεδο του ανθρώπινου πολιτισμού στο οποίο κανείς δεν έφτασε προηγουμένως”.
http://nigromont.wordpress.com/2013/03/03/%CE%AC%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CF%88/
στο Ιουλίου 27, 2013 στις 10:04 πμ | Απάντηση Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού « απέραντο γαλάζιο
[…] Συμπεραίνουμε ότι ο δυτικός καπιταλισμός κατάφερε να αναπτυχθεί έτσι όπως αναπτύχθηκε στον δυτικό κόσμο, μέσα από μια διαδικασία εξορθολογισμού του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος αντιμετώπιζε τον κόσμο και την κοινωνία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξει, βασισμένη στην λογική, μια ανάπτυξη πολλών επιμέρους κλάδων(επιστήμη/τεχνολογία, γραφειοκρατία, τέχνες, δίκαιο), που δημιούργησαν τις υποδομές προκειμένου να εξελιχθεί σταδιακά η οικονομία της δυτικής Ευρώπης από εμπορική και φεουδαρχική, σε καπιταλιστική. Την έκφραση του ο καπιταλισμός την βρήκε μέσα από την καπιταλιστική επιχείρηση, ένα σύνολο δηλαδή λειτουργιών, που αποσκοπούσαν στο νόμιμο κέρδος μέσα από ορθολογικές διαδικασίες(ας έχουμε υπόψη μας και την παραπομπή αρ. 5). Η καπιταλιστική επιχείρηση ήταν μπορεί να πει κανείς ο «τόπος» που μπορούσαν να βρουν εφαρμογή όλες αυτές οι εξελίξεις που αναφέραμε παραπάνω αλλά και να προκύψουν νέες μέσα από την επιχειρηματικότητα, τον ανταγωνισμό και την καινοτομία. Όμως γύρω από τον καπιταλισμό αναπτύχθηκε μια ολόκληρη ιδεολογία που εκθείαζε την εργασία, την κερδοφορία, την τιμιότητα στις συναλλαγές, τον ορθό λόγο, υφαίνοντας έτσι ένα είδος «ηθικού κανόνα» που αφορούσε τον επιχειρηματία καπιταλιστή, την συμπεριφορά του, την επιχείρηση του και τον περίγυρο του. Ο προτεσταντικός κόσμος, έναντι άλλων θρησκευτικών δογμάτων, ασπάστηκε με μεγαλύτερη ευκολία αυτές τις ιδέες, αφού υπήρχε μία ταύτιση μεταξύ του καπιταλιστικού πνεύματος και της προτεσταντικής ηθικής. Σημαντικότερο ίσως σημείο ταύτισης μπορεί να θεωρηθεί η αντίληψη ότι η εργασία αποτελούσε για τους πιστούς ένα είδος ιερού καθήκοντος. Φυσικά δεν δημιούργησε η μεταρρύθμιση τον καπιταλισμό, ούτε και το αντίστροφο, όμως μπορεί να πει κανείς ότι στην «σούπα» των κοινωνικών εξελίξεων σταδιακά αυτοί οι λαοί, και επωφελούμενοι από την συμβολή διαφόρων παραγόντων(όπως ο προτεσταντισμός ή ο εξορθολογισμός), οδηγήθηκαν διαλεκτικά και με την σταδιακή αλλαγή των δομών, σε ένα νέο και ανώτερο οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό επίπεδο. Βιβλιογραφία – Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, Αθήνα, 2006 – Σ. Κονιόρδος, Ειδικά θέματα Ευρωπαικού πολιτισμού, Τόμος Α, Η θέση του Βέμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας, Πάτρα, 2002 [1] Στο εξής ΠΗ [2] Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, Αθήνα, 2006, σελ. 12 [3] Βέμπερ, ο.π, σελ. 12 [4] Βέμπερ, ο.π, σελ. 15,20 [5] Στην πραγματικότητα ακόμα και σήμερα, η συσσώρευση πλούτου, είναι στενά συνδεδεμένη με την άσκηση βίας, σωματικής και ψυχολογικής, καθώς το σύστημα βασίζεται και βασιζόταν σε σχέσεις εξάρτησης και εκμετάλλευσης τις οποίες τα υπό εκμετάλλευση υποκείμενα δεν είναι εύκολο να τις παραβιάσουν/αποφύγουν. Επειδή και ο Βέμπερ το γνώριζε αυτό, αυτός είναι ο λόγος που στο έργο του μιλάει για την «τυπικά» ελεύθερη εργασία και όχι την ουσιαστικά ελεύθερη εργασία. [6] Στην έννοια της παραδοσιοκρατίας θα αναφερθώ εκτενέστερα παρακάτω. [7] Βέμπερ, ο.π, σελ. 19 [8] Σ. Κονιόρδος, Ειδικά θέματα Ευρωπαικού πολιτισμού, Τόμος Α, Η θέση του Βέμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας, Πάτρα, 2002, σελ. 26-27 [9] Βέμπερ, ο.π, σελ. 31 [10] Βέμπερ, ο.π, σελ. 34 [11] Βέμπερ, ο.π, σελ. 34-35 [12] Αφού οι καθολικοί για παράδειγμα ακόμα και όπου ήταν μειονότητες δεν ασχολούταν ιδιαίτερα με οικονομικές δραστηριότητες. [13] Βέμπερ, ο.π, σελ. 48 [14]Βέμπερ, ο.π, σελ. 35-36 [15] Κονιόρδος, ο.π, σελ. 57-58 [16] Βέμπερ, ο.π, σελ. 50 [17] Αν και ο Βέμπερ το υποστήριζε αυτό, εγώ προσωπικά δυσκολεύομαι να δεχθώ ότι τα κίνητρα του Λούθηρου και των υπολοίπων μεταρρυθμιστών ήταν αποκλειστικά θρησκευτικά και αφορούσαν μόνο ζητήματα πίστεως. [18] Βέμπερ, ο.π, σελ. 78 [19] Βέμπερ, ο.π, σελ. 69,70,75 [20] Μια πολύ διαφωτιστική σύνοψη/παράθεση των ιδεών του Φραγκλίνου για την εργασία, το χρήμα και την κερδοφορία, που λόγω έλλειψης χώρου δεν μπορώ να την παραθέσω εδώ, υπάρχει στις σελίδες 42 – 44 της Π.Η [21] Βέμπερ, ο.π, σελ. 63 [22] Βέμπερ, ο.π, σελ. 47 [23] Βέμπερ, ο.π, σελ. 65 [24] Εξού και το τυπικά και όχι ουσιαστικά ελεύθερη εργασία, αφού στον καπιταλισμό αυτός που έχει το πάνω χέρι(ο εργοδότης), μπορεί να ασκήσει τις ανάλογες πιέσεις στους εργαζόμενους, όντας αυτοί «εξαρτημένοι» από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, που του δίνουν τη δύναμη να τους επιβληθεί. [25] Ανάλογα και με τις ανοχές της αγοράς ή τις αντικειμενικές συνθήκες. Βέβαια σε περιόδους κρίσεων για μια πλειάδα λόγων(συγκράτηση ποσοστών κέρδους, υψηλή ανεργία, έλλειψη ζήτησης κ.α.), και όχι τόσο ως κίνητρο για παραπάνω εργασία, οι μισθοί(ή η αξία αυτών) μπορεί να μειωθούν ραγδαία. Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania) https://poexania.wordpress.com/2011/11/25/%CE%BC%CE%B1%CE%BE-%CE%B2%CE%AD%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81-%CE… […]

Comments RSS

Σχολιάστε

Chania Blogs
Αρχείο
- Οκτωβρίου 2015 (4)
- Σεπτεμβρίου 2015 (11)
- Αυγούστου 2015 (5)
- Ιουλίου 2015 (8)
- Μαΐου 2015 (3)
- Απριλίου 2015 (5)
- Φεβρουαρίου 2015 (8)
- Ιανουαρίου 2015 (4)
- Δεκεμβρίου 2014 (1)
- Οκτωβρίου 2014 (2)
- Σεπτεμβρίου 2014 (4)
- Αυγούστου 2014 (1)
- Ιουλίου 2014 (6)
- Μαρτίου 2014 (5)
- Ιανουαρίου 2014 (9)
- Δεκεμβρίου 2013 (2)
- Οκτωβρίου 2013 (8)
- Σεπτεμβρίου 2013 (9)
- Αυγούστου 2013 (4)
- Ιουλίου 2013 (13)
- Ιουνίου 2013 (12)
- Μαΐου 2013 (3)
- Απριλίου 2013 (13)
- Μαρτίου 2013 (9)
- Φεβρουαρίου 2013 (13)
- Ιανουαρίου 2013 (10)
- Δεκεμβρίου 2012 (13)
- Νοεμβρίου 2012 (5)
- Οκτωβρίου 2012 (11)
- Σεπτεμβρίου 2012 (10)
- Αυγούστου 2012 (12)
- Ιουλίου 2012 (10)
- Ιουνίου 2012 (15)
- Μαΐου 2012 (24)
- Απριλίου 2012 (9)
- Μαρτίου 2012 (13)
- Φεβρουαρίου 2012 (17)
- Ιανουαρίου 2012 (9)
- Δεκεμβρίου 2011 (6)
- Νοεμβρίου 2011 (15)
- Οκτωβρίου 2011 (19)
- Σεπτεμβρίου 2011 (17)
- Αυγούστου 2011 (12)
- Ιουλίου 2011 (14)
- Ιουνίου 2011 (16)
- Μαΐου 2011 (18)
- Απριλίου 2011 (17)
- Μαρτίου 2011 (13)
- Φεβρουαρίου 2011 (13)
- Ιανουαρίου 2011 (20)
- Δεκεμβρίου 2010 (13)
- Νοεμβρίου 2010 (14)
- Οκτωβρίου 2010 (12)
- Σεπτεμβρίου 2010 (12)
- Αυγούστου 2010 (13)
- Ιουλίου 2010 (19)
- Ιουνίου 2010 (10)
- Μαΐου 2010 (8)
- Απριλίου 2010 (9)
- Μαρτίου 2010 (14)
- Φεβρουαρίου 2010 (8)
- Ιανουαρίου 2010 (10)
- Δεκεμβρίου 2009 (12)
- Νοεμβρίου 2009 (1)
- Οκτωβρίου 2009 (1)
- Σεπτεμβρίου 2009 (5)
- Αυγούστου 2009 (4)
Νοεμβρίου 2011

Δ Τ Τ Π Π Σ Κ

« Οκτ Δεκ »

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30
Kατηγορίες
- Games (10)
- Αρχαιολογία (11)
- Αθυροστομίες για μικρούς και μεγάλους (9)
- Αμπελοφιλοσοφίες (101)
- Αναδημοσιεύσεις (12)
- Ανακοινώσεις (17)
- Βίντεο (2)
- Γενικά και αόριστα (21)
- Για μένα… (92)
- Επικαιρότητα (307)
- Εκπομπές (10)
- Ιστορία (83)
- Λογοτεχνία (8)
- Μεταφράσεις (2)
- Μουσική (64)
- Προπαγάνδα (4)
- Πουτάνας Γίοι (1)
- Ποίηση (62)
- Πολιτική-κοινωνικά θέματα (503)
- Σκίτσο (3)
- Τέχνη εικαστικά (24)
- Τεχνολογία (3)
- Φωτογραφία (22)
- Χιούμορ (135)
- pc support (3)
- Uncategorized (8)
Blogroll
- Αμπελοφιλοσοφίες
- WordPress.com
- WordPress.org

**Νοεμβρίου 2011**
Δ	Τ	Τ	Π	Π	Σ	Κ
« Οκτ		Δεκ »
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30

Πρόσφατα σχόλια

	poexania στο Γιατί στην παρούσα φάση οι αστ…
	thersitis στο Γιατί στην παρούσα φάση οι αστ…
	thersitis στο Γιατί στην παρούσα φάση οι αστ…
	poexania στο Γιατί στην παρούσα φάση οι αστ…
	poexania στο Γιατί στην παρούσα φάση οι αστ…

Πρόσφατα άρθρα
- Γιατί στην παρούσα φάση οι αστοί πιστεύουν περισσότερο στο εργατικό κίνημα από ότι οι εργάτες;
- Άσυλο, η ασφάλεια της παγίδας ή η παγίδα της ασφάλειας;
- Γεωργιάδη σε ποιόν πουλάς νομιμοφροσύνη;
- Των πρακτόρων η σχολή
- Διάφορες όψεις της «μεταφυσικής» όπως αυτή διασώζεται στον αιώνα μας(μέρος δεύτερο)
- ===========================================================
- Βασίλειος Αδαμίδης, Ευρώπη
  
  Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης
  
  by Θεόδωρος Ορέστης • 18 November 2013 • 23 Comments
  Εκτύπωση PDF
  
  του Βασίλειου Αδαμίδη*
  
  Η ερμηνεία κάποιου φαινομένου οφείλει να ξεκινά με την αντικειμενική παρατήρηση. Η παρατήρηση λοιπόν του θρησκευτικού χάρτη της Ευρωπαϊκής κρίσης αναδεικνύει ένα αξιοπρόσεκτο στοιχείο: την παντελή απουσία κρατών με Προτεσταντική παράδοση. Η Ελλάδα κι η Κύπρος ανήκουν στο Ελληνορθόδοξο τόξο, ενώ η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και – αλίμονο – η Ιρλανδία είναι στραμμένες στον Καθολικισμό. Πέρα λοιπόν από το διαδεδομένο στερεότυπο «πλούσιος Βορράς – φτωχός Νότος», η παρατήρηση προκαλεί την εξέταση της θρησκευτικής διάστασης της οικονομικής κρίσης.
  
  Πριν από έναν αιώνα ο Μαξ Βέμπερ παρουσίασε την μελέτη του «Η Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού». Στο έργο του αυτόπαρουσίασε τις ψυχολογικές επιδράσεις της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης, κυρίως των ασκητικών παραφυάδων της (Καλβινισμός, Πουριτανισμός κτλ), ως συνιστώσες της απαραίτητης ψυχολογικής μαγιάςπου ανέδειξε το πνεύμα του Δυτικού «ορθολογιστικού» Καπιταλισμού. ΄Ετσι, η Καπιταλιστική ηθική παρουσιάζεται σαν το alterego της Καλβινιστικής θεολογίας. Χωρίς να υπεισέλθουμε σε διεξοδική ανάλυση των γεννεσιουργών αιτίων αυτής της ηθικής, αρκεί να παρουσιάσουμε μερικά χαρακτηριστικά της.
  
  Η εργασία (το «επάγγελμα») από μέσον για την κάλυψη των απαραιτήτων αναγκών διαβίωσης, μετατρέπεται σε ύψιστο καθήκον, το οποίο πρέπει να ασκείται με θρησκευτική ευλάβεια.
  
  Οι ηθικές – θρησκευτικές αρετές της επιμέλειας, της λιτότητας, της σύνεσης και της εγκράτειας, γίνονται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του επιτυχημένου επιχειρηματία – αστού.
  
  Η σκληρή, συνεχής εργασία αποτελεί αυτοσκοπό και ευλογία. Ο ασκητικός βίος, η συστηματική αποταμίευση και η επανεπένδυση του πλούτου με σκοπό το χρηματικό κέρδος, αποτελούν την εργασιακή ηθική που εξαγνίζεται (και ως ένα βαθμό καθαγιάζεται) μέσω της Προτεσταντικής ηθικής. Ο πιστός οφείλει να αξιοποιεί κάθε ευκαρία κερδοφορίας που του παρουσιάζεται, ως σταλμένη από τον Θεό.
  
  Το «επάγγελμα» είναι το λειτούργημα στο οποίο ο Θεός κάλεσε τον εκλεκτό. Η επιτυχής, μεθοδική και ορθολογική τέλεσή του είναι ταυτόχρονα σημάδι ευνοϊκής αντιμετώπισης από την Θεία Πρόνοια.
  
  Οι γήινες απολαύσεις παρακωλύουν την αύξηση της δόξας του Θεού, η οποία πραγματώνεται μέσω της έμπρακτης δραστηριότητας, άρα της επαγγελματικής επιτυχίας. Το πεπερασμένο του ανθρώπινου βίου καθιστά κάθε λεπτό υπερπολύτιμο για να βεβαιωθεί ο πιστός ότι ανήκει στους εκλεκτούς του Θεού, άρα κάθε λεπτό πρέπει να αφιερωθεί στην εγκόσμια εργασία. Κάθε χαμένη ώρα κόβεται από μια εργασία που θα μεγάλωνε την δόξα του Θεού.
  
  Για τους ανωτέρω λόγους, ο πλούτος είναι ηθικά καταδικαστέος μόνο εφ’όσον οδηγεί στην τρυφηλότητα και την διακοπή της ακατάπαυστης εργασίας για την δόξα του Θεού. Αντιθέτως, η κερδοφορία σαν αποτέλεσμα της επιτυχημένης εκτέλεσης του επαγγελματικού καθήκοντος, είναι όχι μόνο ηθικά επιτρεπτή, αλλά και θρησκευτικά επιβεβλημένη.
  
  Η σύνδεση της ασκητικής Προτεσταντικής ηθικής με το πνεύμα του Δυτικού Καπιταλισμού είναι προφανής. Άραγε κατά πόσο συνδέεται η οικονομική «αποτυχία» των μη-Προτεσταντικών κρατών με την έλλειψη των ανωτέρω παραγόντων από το ηθικό τους οπλοστάσιο? Σε αυτές τις χώρες η εργασία δεν αποτελεί αυτοσκοπό ή μέσον προς την ηθική τελείωση, αλλά καθημερινή ανάγκη για την βιοποριστική διαβίωση. Οεξαγνισμός που προσέφερε ο Προτεσταντισμός στην απεριόριστη δίψα για κέρδος, στις μη Προτεσταντικές χώρες δίνει την θέση του στην αντίληψη της υπερβολικής συσσώρευσης του πλούτου ως διαστροφής. Το ‘κέρδος για το κέρδος’ κι όχι για την κάλυψη αναγκών θεωρείται πράξη αντικοινωνική και ως ένα βαθμό ανήθικη και αντιχριστιανική, καθ’ ότι διόλου δε βοηθά στην κατάκτηση της Αιώνιας Ζωής. Άλλωστε, σε αντίθεση με τις Προτεσταντικές διδαχές, τα πιο διαδεδομένα εδάφια της Καινής Διαθήκης,τουλάχιστον στον Ορθόδοξο κόσμο, αναφέρονται στην δυσκολία των πλουσίων να διαβούν την πύλη του Παραδείσου.
  
  Η παραπάνω αντιπαραβολή των αντιθετικών ηθικών επιταγών των Χριστιανικών δογμάτων ερμηνεύει εν μέρει την δημιουργία και περιοδική εμφάνιση γνωστών στερεοτύπων. Το στερεότυπο ‘οι τεμπέληδες του Νότου που τρέφονται από τους εργατικούς του Βορρά’, σηματοδοτεί την υποσυνείδητη πίστη στο ότι οι τελευταίοι ανήκουν στους εκλεκτούς του Θεού. Η εκλογή τους από την Θεία Πρόνοια αποδεικνύεται από την οικονομική κι επαγγελματική επιτυχία των κρατών τους. Αυτοί οφείλουν να κάνουν το παν ώστε να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση. Η επίπλαστη αποστροφή προς τις απολαύσεις της ζωής, συμπυκνώνεται σε μία υποτιμητική αναφορά στις ‘παραλίες της Κύπρου’ ή στην άποψη ότι οι Μεσογειακοί λαοί ζουν μόνο για τις διασκεδάσεις (και μάλιστα με τη χρηματοδότηση των επιτυχημένων εκλεκτών). Ο παράγων αυτός σε συνδυασμό με την εκλαϊκευμένη πίστη των Καλβινιστών ότι η μάζα των ανθρώπων εργάζεται μόνο όταν είναι αναγκασμένη να το κάνει, ίσως αποτελεί την ηθική εξήγηση (πέρα από τους αριθμούς και την στατιστική) της εκτόξευσης της ανεργίας. Αν δε λάβει κανείς υπ’ όψιν το ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό των ελευθέρων επαγγελματιών και των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα (κάτι που εξυπηρετεί την εργασία προς κάλυψη αναγκών κι όχι την ορθολογιστική οργάνωση μεγάλων επιχειρήσεων με το κέρδος ως αυτοσκοπό), μπορεί να πλησιάσει σε μία ψυχολογική εξήγηση των – φαινομενικά παραλόγων – αξιώσεων της Τρόικα, σε συμφωνία με τους κυβερνώντες, για περισσότερα λουκέτα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, χαμηλότερους μισθούς και υψηλότερη ανεργία. Πέρα λοιπόν από την εξυγίανση των αριθμών, ίσως προωθείται και η εξυγίανση των ηθών, κατά τα ανωτέρω όμως πρότυπα. Το αξιακό μας σύστημα επιβάλλεται να αλλάξει και να συμμορφωθεί.
  
  Ο σκοπός αυτού του άρθρου δεν ήταν να προβεί σε αξιολογικές κρίσεις, αλλά να προκαλέσει ερωτήματα. Πολύ σωστά λέγεται ότι η κρίση είναι πρωτίστως κρίση αξιών. Η ροή όμως των πραγμάτων δεν οδηγεί στην επιστροφή στις ‘χαμένες’ αξίες και αρετές που συνεχώς αναπολούμε. Αυτές οι αξίες όπως είδαμε παραπάνω, όχι μόνο δεν συνάδουν, αλλά είναι αντίθετες με το πνεύμα του Δυτικού Καπιταλισμού. Παρ’ όλα αυτά είμαστε μέρος του συγκεκριμένου συστήματος, το οποίο εξοστρακίζει οποιονδήποτε δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες του. Το ερώτημα της βιωσιμότητας της Ενωμένης Ευρώπης πρέπει να εξεταστεί και υπό το πρίσμα των αντιθετικών αξιακών συστημάτων των κρατών της. Το σταυροδρόμι είναι κρίσιμο και πρέπει να επιλέξουμε με ποιους ηθικούς κανόνες θέλουμε να ζήσουμε, ως Έλληνες και ως Ευρωπαίοι.
  
  *Ο Βασίλειος Αδαμίδης είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος στον τομέα του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Σχέσεων και υποψήφιος Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου του Έξετερ.
  
  (8899) αναγνώσεις
  Post navigation
  
  ← Η Μεγάλη Οδός προς Ανατολάς
  
  Αποχαιρετισμός στον Μακεδονολάτρη Νίκο Μάρτη →
  
  23 comments for “Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης”
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  18 November 2013 at 10:50
  
  Εἶναι «παράλογη» ἡ μία καὶ μόνη ἀξίωση τῆς τρόϊκας νὰ ζοῦμε μὲ ὅσα παράγουμε καὶ ὄχι μὲ τὸν κόπο καὶ τοὺς φόρους ἄλλων ; Εἶναι «Καλβινισμὸς» ἢ «Προτεσταντισμός» ; Κι ἀφοῦ οἱ μικρομεσαῖες ἐπιχειρήσεις ὑπηρετοῦν τὴν «κοινωνία τῆς χρείας» καὶ τὴν «οἰκονομία τῆς χρείας» καὶ ὄχι τοῦ κέρδους, τί τά θέλουμε τὰ πανάκριβα ἀντικαρκινικὰ φάρμακα καὶ τὰ διαστημικῆς τεχνολογίας χειρουργεῖα ; Αὐτά, προφανῶς, παράγονται ἀπὸ ἀπλήστους γιὰ ἀπλήστους, ἄλλο ὅτι εἶναι καθαγιασμένη ἡ ἀπληστία τους ἀπὸ τὸν Καλβινισμὸ ἢ τὸν εὐρύτερο Προτεσταντισμό. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν τὰ παράγουν οἱ μικρομεσαῖες ἐπιχειρήσεις. Ἄλλωστε, εἶναι πολύ εύκολώτερο νὰ κλέβουν ἀποδοτέο φόρο προστιθεμένης ἀξίας, παρακρατηθεῖσες ἀπὸ αὐτὲς ἀσφαλιστικές εἰσφορές ἢ καὶ νὰ ἀποφεύγουν τέτοιες κακοτοπιὲς ὅλως δι’ ὅλου.
- Απο Πλατεια Βαθης
  
  18 November 2013 at 11:48
  
  προς τον κο Γεωργανα :
  Καθόλου “Εἶναι «παράλογη» ἡ μία καὶ μόνη ἀξίωση τῆς τρόϊκας νὰ ζοῦμε μὲ ὅσα παράγουμε καὶ ὄχι μὲ τὸν κόπο καὶ τοὺς φόρους ἄλλων”.
  Ομως :
  Κανένας δεν βρισκει -ακομα σημερα- παραλογες τις “ποσοστωσεις αγροτικων προϊοντων”, που επεβληθηκαν στην Ελληνικη πρωτογενή οικονομια, ουτε επισης την νομοτελειακη εξαφανιση της Ελληνικης δευτερογενούς οικονομιας μέσω του “ανοιγματος στην αγορα προϊοντων, κεφαλαιων και προσώπων”.
  Αυτα μας καθιστουσαν, αν μη “εξαγωγεις”, τουλαχιστον ΑΥΤΑΡΚΕΙΣ !!
  Οι “προτεσταντες” ή “καλβινιστες” ή “Μαρξιστες” ή… Ελληνες και ξένοι, γνωριζαν αριστα τις συνέπειες των ενεργειων τους ή των παραλείψεών τους.
  Αφου, λοιπον, μας επέβαλαν την “αντι-παραγωγικοτητα”, κατόπιν μας κατηγορουν για αυτη.
  Ποιο λοιπον το “θρησκευτικο-πολιτικο-οικονομικο συμπερασμα” ;;;
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  18 November 2013 at 12:22
  
  Πῶς «μᾶς τὰ ἐπέβαλαν» ; Ἂν δὲν τὰ θέλαμε, ἂς μὴν ἀγοράζαμε εἰσαγόμενα καὶ ἂς ἀγοράζαμε ἐμεῖς ἀποκλειστικῶς Ἑλληνικά. Ἀλλὰ τὰ Ἑλληνικὰ οἱ συνέλληνες ἤθελαν νὰ μᾶς τὰ χρεώνουν πανάκριβα. Σὲ κάθε περίπτωση, ὁ Ἑλληνισμὸς ποτὲ δὲν ἔζησε περίκλειστος, καὶ λόγῳ γεωγραφίας, καὶ λόγῳ μεγέθους καὶ διότι, προφανῶς, οἱ Ἕλληνες εὕρισκαν καὶ βρίσκουν ἀνυποφόρους τοὺς ἄλλους Ἕλληνες.
  Εἰδικῶς γιὰ τὶς ποσοστώσεις (κυρίως τῆς παραγωγῆς ἀγελαδινοῦ γάλακτος), ἐκτὸς τοῦ ὅτι τὸ 2016 προβλέπεται νὰ καταργηθοῦν, τὶς παραχωρήσαμε μὲ γενναῖα ἀνταλλάγματα γιὰ ἄλλα δικά μας προϊόντα. Δὲν φταῖνε οἱ Καλβινιστὲς καὶ οἱ Προτεστάντες ποὺ ἐμεῖς κάναμε τὶς ἐνισχύσεις τζιπάρες καὶ οἴκους … ἐποχῆς στὶς πρωτεύουσες τῶν ἀγροτικῶν νομῶν.
- Βασίλειος Αδαμίδης
  
  18 November 2013 at 17:04
  
  Ευχαριστώ πολύ για την ανάγνωση και τις ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις.
  Ας εστιάσουμε στην παρατήρηση. Οι οικονομικά ”αποτυχημένοι” της Ευρώπης είναι οι μη Προτεστάντες. Υπάρχουν πολλές εύλογες και σεβαστές εξηγήσεις για την αποτυχία κάθε χώρας ξεχωριστά, όμως το ότι υπάρχει αυτή η σύνδεση μεταξύ των χωρών αυτών αν μη τι άλλο προκαλεί ερωτήματα. Ίσως είναι σύμπτωση, ποιος ξέρει… Κατά τον Μαξ Βέμπερ πάντως δεν είναι.
  Με φιλικούς χαιρετισμούς.
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  18 November 2013 at 23:25
  
  Κατὰ σύμπτωσιν (πάλι διαβάστε τὴν τοποθέτηση τοῦ Γιώργου Μάτσου στὸ νῆμα συζητήσεων αὐτό : http://www.antibaro.gr/article/9422
  Ἰσχυρίζεται ὅτι καὶ τὸ σύγχρονο ἐθνικὸ κράτος δυτικοῦ τύπου εἶναι ἀπότοκον τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Δυστυχῶς δὲν παίρνει θέση στὸ καυτὸ θέμα τῶν ἡμερῶν μας. Διότι ἡ νομισματικὴ σταθερότης, ὑπὲρ τῆς ὁποίας ὑποτίθεται γίνονται τόσες ἀλλαγές, δὲν εἶναι ἐφεύρεσις τοῦ Προτεσταντισμοῦ, ἀλλὰ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, αὐτῆς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Γιὰ τούς ἐκθάμβους βαρβάρους τῆς τότε Δύσεως ἦταν ἀκατανόητον τὸ πῶς τὸ κράτος αὐτὸ τῆς Κωνσταντινουπόλεως μποροῦσε ἐπὶ ἑπτὰ αἰῶνες νά διατηρεῖ τὸ νόμισμά του σταθερό. Αὐτὸ ἐθαύμαζαν κυρίως (τόσο μποροῦσαν), τὸν ἀνόθευτο σολδίο, καὶ ὄχι τὴν διατήρηση ἐκεῖ τῆς ἀρχαίας σοφίας.
- Απο Πλατεία Βάθης
  
  19 November 2013 at 14:58
  
  Προσοχη, κυριοι, δεν ειμαι ειδικος επι οικονομικων θεωριών, και ίσως καταχρομαι των πόρων σας. Ειμαι τεχνικος επιστημων. Αυτου προλεχθέντος θα επιμεινω, με την ανοχή σας :
  Ο αξιεπαινος αρθρογραφος, κος Αδαμιδης, ανεπτυξε τα χαρακτηριστικα της Προτεσταντικης Ηθικης. Η Ηθικη αυτη αναπόδραστα οδηγει σε “υπερ-ανταγωνιστικοτητα”. Και αυτη δεν ειναι η μόνη που κατεστησε τον “βορά” ανταγωνιστικότατο. Η δεξαμενη σκέψης Stratfor, προ έτους, ειχε εκθέσει στον ευρωπαϊκο χάρτη το πολυσχηδές συστημα πλωτων ποταμών και καναλιών της Γερμανίας και περιξ κρατων. Ισχυριστηκε οτι η οικονομικότητα των εσωτερικών μεταφορών του “βορα” του προσέφερε ενα σημαντικο οικονομικο πλεονεκτημα.
  Πέραν τουτου… 1) Ἂν δὲν τὰ θέλαμε, ἂς μὴν ἀγοράζαμε εἰσαγόμενα καὶ ἂς ἀγοράζαμε ἐμεῖς ἀποκλειστικῶς Ἑλληνικά. Ἀλλὰ τὰ Ἑλληνικὰ οἱ συνέλληνες ἤθελαν νὰ μᾶς τὰ χρεώνουν πανάκριβα.
  Αναπόφευκτα τα ντοπια ησαν ακριβότερα. Αλλα κανεις δεν εξεταζει την “ροη της ντοπιας οικιακης δαπανης” που θα καταμεριζετο σε κερδος εγχωριο, σε εγχωριους μισθους, σε επιπλεον εγχωρια απασχοληση υποστηρικτικων επαγγελματων και τελος σε εγχωριους φόρους.
  Εμεις αντιθέτως “παιδευτηκαμε” να κοιταζουμε αποκλειστικα την ΑΤΟΜΙΚΗ ΜΑΣ ΤΣΕΠΗ. Αραγε την ιδια Παιδεια πηραν οι Προτεσταντες ;;
  Η Σωκρατειος μαιευτικη, απαιτει αμφιπλευρη ερευνα : Τα υπερ και τα κατα αμφότερων των πλευρων.
  Κυρίαρχο ερώτημα : ποιο σκοπο/στοχο καληται, και πως, να βιώσει ο Ανθρωπος επι Γης;
  Αραγε η “προτεσταντικη ηθικη” ειναι εκεινη που υπηρετει τον Ανθρωπο καλυτερα απο ολες τις άλλες; Και γιατι πολεμηθηκε τότε;
  Για τα υπόλοιπα περι ποσοστωσεων και λοιπων οικονομικων ανταλλαγμάτων, προσβάλλομαι απο τον 1ο πληυθντικο.
  Εχω συμπερανει, εις αντιλογο, οτι “φαυλοι ηγέτες, με δολιες διακυρηξεις, και μειοδοτικους στόχους υποθηκευσαν το μελλον μας για προσωρινα ανταλλαγματα, με τα οποια εκμαύλισαν τον κοσμάκη”.
  Ευχαριστω για τον διαλογο και καλησπεριζω
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  19 November 2013 at 15:16
  
  Καλά, ἀπὸ τὸ 1984 πού μπῆκαν οἱ ποσοστώσεις τοῦ γάλακτος στὴν ΕΕ ὅλο «φαύλους ἡγέτες, μὲ δόλιες διακηρύξεις καὶ μειοδοτικοὺς στόχους» ἐκλέγαμε ; Δὲν φαντάζομαι νὰ μὴν ἰσχύει τὸ α’ πληθυντικὸ γιὰ τὸ ὅτι ἐκλέγαμε. Ἄν, λοιπόν, ἐκλέγαμε 29 χρόνια φαύλους, γιατί νὰ μὴν ὑποφέρουμε ὅσα ὑποφέρουμε καὶ χειρότερα ;
  Καὶ γιατί πρέπει νὰ εἶναι ἀναγκαστικῶς τὰ ἐντόπια ἀκριβότερα ; Φέτος ὁ τουρισμὸς ἦταν τόσο ἀνταγωνιστικός, ὥστε οἱ ξενοδόχοι κατόρθωσαν νὰ ἀνεβάσουν τὶς τιμές τους κατὰ σχεδὸν 10% ἀπὸ πέρισυ καὶ πάλι ἦταν γεμᾶτοι. Εἴχαμε 700.000 τουρίστες ἀπὸ τὴν Τουρκία ! Διότι, γιὰ τὸ πρᾶγμα πού ἔπαιρνες, ἡ Ἑλλάδα ἦταν πολύ φθηνότερη. Καὶ ὁ τουρισμὸς σημαίνει ἀνταγωνιστικότητα σὲ πολλὰ μέτωπα : μεταφορές, διατροφή, ὑποδομές, ἐνέργεια. Πῶς τὰ καταφέραμε χωρὶς προτεσταντισμό ;
- Απο Πλατεία Βάθης
  
  20 November 2013 at 06:14
  
  Το ενα φερνει το αλλο… και παει λεγοντας !!
  Ας ειναι… αρεσκομαι να ξετυλιγω -μονον εγω;;- το νημα των γνωστων γεγονοτων… αλλα και των αγνωστων, οι συνεπειες των οποίων αποτελουν την “σκιά” που προδιδουν την παρουσια τους !!
  Μαλιστα, κυριε, “εκλεγαμε” (σε εισαγωγικα) τους φαυλους που άλλοι ΕΠΕΛΕΓΑΝ !!
  Διαφωνητε;; Υπερθεματιζω, λοιπον, οτι ΤΕΤΟΙΟΥΣ εκλεγαμε, οχι 29 αλλα 190+ χρονια, όποτε μας δινοταν η ευκαιρια να εκλεξομε !!
  Οι λιγοι Πατριωτες που μπόρεσαν / προλαβαν να “σηκωσουν αναστημα”, σε αυτα τα 190 χρόνια, ετυχαν ΒΙΑΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ή ΙΣΟΒΙΑΣ ΦΥΛΑΚΙΣΗΣ μετα αισχρής κατασυκοφάντησης !!
  Και ποιοι κυβερνουσαν;; …Αγγλοφιλοι, γαλλοφιλοι… αλλο-φιλοι παντός ΑΛΛΟΥ, πλην Ελληνων (με το Ε κεφαλαιο)!!
  Και αμεσως σας απευθυνω την εξης ερώτηση :
  Αναφέρετε μου ΕΝΑ “περιβαλλον”, ΜΙΑ “διαδικασια” επι Ελληνικης Επικράτειας που να ΜΗΝ ειναι χειραγωγημένη και διεφθαρμένη (πανε μαζι). ΜΙΑ..!!
  Νομιζω οτι δεν μπορειτε να ευρετε ΜΙΑ… οπως και ολοι -νομιζω- εμεις οι “αδαεις”
  Αν αυτο αληθευει, κυριε Γεωργάνα, τι ειναι εκεινο που σας πειθει οτι, κατ’ εξαιρεση ή καθ’ υπερβολη, η “εκλογικη διαδικασία” ειναι ΜΗ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΜΕΝΗ ;;
  … ξεκινόντας απο την πιπιλα των “δημοσκοπησεων”, συνεχιζοντας με τον (δι-)κομματικο “πολεμο λασπης” (ψηφος καταψηφισης του κακου προηγούμενου, και καθόλου ψηφος υπερψηφισης του καλου επόμενου) και, τελευταια με τις “οικονομο-τρομοκρατικες” επεμβασεις Σοϊμπλε, Μερκελ, Γιουγκερ, Ολυ-Ρεν, Παπαδημου, Παπακωσταντίνου… και δεν συμμαζευεται.
  Τελος, οταν τα “πραγματα ισορροπήσουν” (οι ΔΥΟ μονομαχοι να ειναι ισοδυναμοι) αρκει μια μικρη, και αρα ευκολη, “λαθροχειρία” -εντος των τοιχών ΥπΕσ- για να προκυψει το ΠΟΘΟΥΜΕΝΟ !!
  Ας υπαρξει ΕΝΑΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ να μας πληροφορηση ποιος επιβλεπει την διαδικασία -εντος ΥΠ.Εσ.- και να μας ΠΕΙΣΗ οτι εμεις -οι αδαεις- λογικα, μπορουμε και πρεπει να τον εμπιστευόμαστε !!
  Και βεβαια, δεν εμεινε τίποτα “ανταγωνιστικο” στον πρωτο- και δευτερο-γενη τομέα, διοτι εξετεθησαν σε ανταγωνιστες ΤΑΞΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥΣ σε ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ. Γνωριζετε τι παει να πει αυτο, στο διεθνες οικονομικο περιβαλλον;;
  … οτι ο “πλειβίος” καθησε να παιξει κουμαρι με “βαθυπλουτους”, στο ιδιο τραπέζι…
  Εστω και αν, ο εν λόγω “πλειβίος” ηταν ΤΟΣΟ τυχερός και ΤΟΣΟ εξυπνος που να ανταγωνιστει… εξαγοράζετο, κατατρεχετο απο τραπεζες, απο εφορίες, απο τους συνδικαλιστες ή… απλα, απο “τυχαιο μοιραίο” !!
  Διοτι οι εν λόγω “βαθυπλουτοι” γνωριζουν και ΜΠΟΡΟΥΝ να ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΝ “ασυμετρες και ανορθοδοξες” ταυτόχρονες προκλησεις τις οποιες ο “πλειβίος” δεν αντεχει… νομοτελειακα !!
  Τριαντα χρονια στην βιομηχανία, που αγαπησα, τα εζησα και -νομιζω- οτι καταλαβα πολλα.
  Τέλος… περι του τουρισμου… γιατι θα έπρεπε να ηταν “ανταγωνιστικότερος” οταν ΤΙΠΟΤΑ δεν αφεθηκε ζωντανό, ποσο μαλλον ανταγωνιστικο, σε αυτην την δολια χώρα;; Και γιατι σε μια χωρα με αυτο το πλουτο-παραγωγικο δυναμικο, οταν μιλαμε για “οικονομικες επιδοσεις”, τρέχομε να αναφερθουμε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στον τουρισμό;;
  Και αν φέτος ειχαμε καλες “τουριστικες επιδοσεις” ειναι, ακριβως όπως το ορίζετε, λογω “τιμων” των “πολλων μετόπων”. Χωρια οι καταβαραθρωμενοι μισθοι υπαλληλων, συχνα λαθρομεταναστών ή άλλων αλλοδαπων σε εργασιακη ολιγόμηνη επιδοτηση.
  Οχι διότι εκμεταλλευτηκαμε καποια ΝΕΑ τουριστικα πλεονεκτηματα, τα οποια υπαρχουν σε βαθυά υπνωση και καταστολη… νομιζω !!
  Καλημερα σας
  ΥΓ1. Παρακαλω σας, κε Γεωργάνα, πληροφορηστε μας, οσο συνοπτικα μπορείτε, ποια ειναι η “περιγραφη θεσης και καθηκόντων” του Ηγετη Κράτους;;
  ΥΓ2. Και κατόπιν, ποιος Ηγετης μας, κατα την διαρκεια του δικου μας συνειδητοποιημενου βιου (45+ χρονια) εξετελεσε την αποστολη του “ευδοκίμως”;;
  ΥΓ3.Και, ακόμα, κατόπιν γιατι ο καθε Ελλην Πολίτης θα έπρεπε να ειναι γνωστης της “παγκόσμιας στρατηγικης σκακιέρας” και των συνεπειων της στην Ελλαδα, ωστε, αξιολογοντας τα “ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ” του καθε ΛΑΟΠΛΑΝΟΥ ΔΗΜΑΓΩΓΟΥ (γελαμε…!!), να καταστει “ικανος” να αποφασιση ποιον να εκλεξει πρωθυπουργό ή δημαρχο ή προεδρο σωματείου;; (αν τα ηξερε θα επελεγε μαλλον να επαναστατηση ή αυτο-χειριασθη !!… νομιζω!!)
- Απο Πλατεία Βάθης
  
  20 November 2013 at 06:29
  
  Και κατι αλλο… περι “ποιων εκλεγομε” :
  Τι θα λεγατε, κυριοι σχολιστες, αν οι “προγραμματικες δηλωσεις” καθε κόμματος, Προύπολογισμου των περιλαμβανομένου, κατατιθεντο σε καποια Ανωτάτη Δικαστικη Αρχη η οποια θα ηλεγχε την εφαρμογη των. Και αν διεπιστωνε ΣΩΡΡΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ περαν ενος ορίου, να εδυνατο να κυρηξει την Κυβερνηση εκπτωτο, και τα -υπαιτια τουλαχιστον- μέλη της να ετίθεντο σε “νομικη αντιληψη” (με υπαρχουσα την εκδοχη της εσχατης προδοσίας επισυρούσης την εσχάτη των ποινων) και να εχαναν το δικαιωμα του εκλεγεσθαι ισοβίως;;
  Ποιοι θα υπεβαλλαν υποψηφιότητα, υπο ποίες προϋποθέσεις, και ποιοι θα τολμουσαν να καταχρασθουν χρημα και εξουσια;;
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  20 November 2013 at 08:07
  
  Ἐάν εἴμεθα τόσο κότες, ὥστε νὰ δεχόμεθα νὰ νοθεύεται ἡ ψῆφός μας καὶ νὰ ἐκλέγονται αὐτοὶ ποὺ δὲν θέλουμε, λογικῶς καὶ δικαίως ἀπολαμβάνουμε τοὺς πικροὺς καρποὺς τῆς δειλίας καὶ τῆς ἀμυαλιᾶς μας.
  Ἡ δική μου ἐμπειρία εἶναι ὅτι δὲν ὑστεροῦμε σὲ μυαλὸ οὔτε σὲ θάρρος ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα ἔθνη, ὁπότε δὲν ἔχουμε καὶ ἀνάγκη καινοφανῶν θεσμικῶν ἐφευρέσεων. Πειθαρχία καὶ ἐργατικότητα χρειαζόμεθα, ἀλλὰ αὐτὰ, ὅσοι λαοὶ τὰ ἔχουν, τὰ ἀπέκτησαν μὲ τὸ ξύλο ποὺ ἐπὶ αἰῶνες ἔτρωγαν. Ἐπειδή, ὅμως, τὸ ξύλο εἶναι ἐκτὸς μόδας, θὰ ἀργήσουμε νὰ μάθουμε. Ὑπομονὴ λοιπόν …
- Απο Πλατεία Βάθης
  
  20 November 2013 at 14:27
  
  Κοτες ;; εεε οχι δα να ριξουμε τη συζητηση σε τέτοιο επίπεδο !! Εκανα προσπαθεια “λογικης ερευνας”.
  Αν καταληγετε, αντ’ απαντησης, οτι “είμεθα τοσο κοτες” και αρα “λογικῶς καὶ δικαίως ἀπολαμβάνουμε τοὺς πικροὺς καρποὺς τῆς δειλίας καὶ τῆς ἀμυαλιᾶς μας.” σας πληροφορω οτι ΕΙΣΤΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΣΑΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΕΙΣΤΕ. Αποδεχόμενο και παραδομένο. Και βεβαιως δεν ειστε ο μόνος, δυστυχώς ειστε πολλοι !!
  Συμφωνω και επευξάνω περι “μυαλου και θάρρους”. Οπως επίσης οτι “πειθαρχεια και εργατικοτητα” ειναι οφέλιμα σε μια κοινωνια. Η Ελληνικη, ομως, κουλτουρα διδασκει -και- κατι αλλο :
  Αυτο- και, αρα, αλληλο-σεβασμο, φιλοτιμο και κοινωνικη λειτουργία.
  Η “πειθαρχία” απαιτεί ενα ευρυ πλέγμα Νομων και Κανονων, το οποιο φτανει να αναφέρεται ακόμα και σε λεπτομέρειες της καθημερινής ζωης, ακόμα μέχρι τον καθορισμο των προδιαγραφων της γονεϊκης αγάπης και οικογενειακης συμπεριφορας !! Το εχω ζησει στην Αγγλια.
  Αντιθετα, ο “σεβασμός” απαιτει μόνον ορισμο των βασικων κανόνων “κοινωνικης συμβίωσης” και αφηνει τα υπόλοιπα να προσαρμοστουν χαλαρα και ανθρωπινα.
  Για σκεφτητε αυτον τον αντιποδα.
  Με θερμες καλημερες
  Ομως, συνεπέρανα προφανές οτι εχομε αναγκη “θεσμικων εφευρέσεων”. Του Συνταγματος προτασσομένου !!
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  20 November 2013 at 22:45
  
  Ἂν προσέξατε, ἠ θέσις μου εἶναι ὅτι δὲν εἴμαστε δειλοί, οὔτε ἀνόητοι. Συνεπῶς, δὲν εἶναι, λογικῶς, δυνατὸν νὰ εἴμεθα «χειραγωγημένοι» ἢ «διεφθαρμένοι» οὔτε νὰ ἐκλέγουμε «φαύλους». Γιατί, λοιπόν, οἱ θεσμοὶ πού λειτουργοῦν γιὰ τόσους ἄλλους λαοὺς δὲν ἀποδίδουν στὴν δική μας περίπτωση καὶ χρειαζόμεθα κάτι ἀκόμη; Ὁ άρθρογράφος ἰσχυρίζεται ὅτι, ἐκτὸς τῶν θεσμῶν, ἡ προτεσταντικὴ ήθική εἶναι ἐπίσης ἀναγκαία γιὰ νὰ ἀποδώσουν οἱ συγκεκριμένοι θεσμοί. Ἡ δικὴ μου θέση εἶναι ὅτι χρειαζόμαστε ἀκόμη πολύ χρόνο. Καί, τέλος, ἄλλος ἐλπίζει σὲ μία «θεσμικὴ ἐφεύρεση» πού θὰ ἀλλάξει τὴν τύχη μας. Ἂς κρίνουν οἱ ἀναγνῶστες.
- Βασίλειος Αδαμίδης
  
  21 November 2013 at 00:01
  
  Αγαπητέ κ. Γεωργάνα,
  πουθενά δεν ισχυρίζομαι ότι “η προτεσταντική ηθική είναι αναγκαία” για να αποδώσουν οι θεσμοί που περιγράφετε. Κάτι τέτοιο θα ήταν τουλάχιστον επιφανειακό και ανιστόρητο. Μάλλον δεν έγιναν κατανοητά τα γραφόμενά μου.
  Σκοπός του άρθρου ήταν να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου (όπως τον αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον) για να αποφευχθεί (μέσω της διάδοσης και περαιτέρω διείσδυσης στην Ελληνική κοινωνία κάποιων απάνθρωπων βασικών αρχών του Καπιταλισμού) η περαιτέρω επικράτηση της Προτεσταντικής ηθικής εις βάρος της Ελληνορθόδοξης και Ελληνικής παραδόσεως.
  Ο Εθνικός σκοπός μας (κατ’ εμέ) πρέπει να είναι η αξιολόγηση των θεσμών και αρχών που εν πολλοίς επεβλήθησαν στο προτεκτοράτο μας και μας έφεραν σε αυτό το σημείο και η ίδρυση μίας νέας κοινωνίας Δικαίου και Αλληλεγγύης βασισμένης σε Ελληνικές κι όχι Προτεσταντικές αρχές. Οι επιταγές της κάθε Τρόικα (κατευθυνόμενες από τους κήνσορες του Δυτικού Καπιταλισμού) μας οδηγούν στη βίαιη και αναγκαστική “συμμόρφωσή” μας με τις αρχές του Καπιταλισμού (οι οποίες συνάδουν με τις Προτεσταντικές και αντίκεινται των Ελληνικών). Γι’ αυτό καλώ τον αναγνώστη σε προβληματισμό σχετικά με το ποιες αξίες πρέπει να προτάξουμε ως Έλληνες και ως Ευρωπαίοι.
  Για να δώσω ένα παράδειγμα, η “πειθαρχία” ως αξία στην οποία αναφερθήκατε μπορεί να είναι εξόχως χρήσιμη κι ευεργετική αντιτασσόμενη στην ασυδοσία και την ελευθεριότητα, μπορεί όμως να είναι καταστροφική όταν διαστρεβλώνεται καλώντας ένα ολόκληρο Έθνος να πειθαρχήσει σε προσταγές του τύπου “Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ” (ARBEIT MACHT FREI).
  Ελπίζω να έγινα κατανοητός, τουλάχιστον ως προς τον στρατηγικό στόχο του άρθρου. Αυτός χρήζει σχολιασμού κι όχι κάποιες φράσεις ή λέξεις υποβαθμίζοντας τη συζήτηση σε επίπεδο τακτικισμών.
  Με φιλικούς χαιρετισμούς.
- Απο Πλατεία Βάθης
  
  21 November 2013 at 06:12
  
  Συμφωνώ σε μεγαλο βαθμο με τον αρθρογραφο, και νομιζω οτι. εν πολλοις, καλως αξιολογησα την τοποθετηση του.
  Για τον κο Αδαμιδη, συμπληρώνω οτι καθε “Ηθικη” μπορει να αποδοση τους στοχους της εάν και μόνον αυτη διδασκεται εξ απαλων ονυχων, ήτοι εγγραφεται στο “μεδουλι” ή στο “DNA” ενός εκαστου μελους της κοινωνίας. Και οι Γερμανοι, προφανως, το κανουν.
  Στην Ελλαδα, “εμεις” οι “Αριστεροι-προοδευτικοι” θεωρούμε την διδαχη της “Ελληνικης Ηθικης” σαν -οχι “ως”- “ΠΑΡΟΠΙΔΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ”, θεωρουμε την γλωσσα μας “νεκρη” και τις διδαχες των Αρχαίων Προγονων σαν ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΕΣ, ΑΝΕΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ.
  Και ολα αυτα τα “πραγματα”, μολονοτι αποτελουν και θα αποτελουν την γνωστικη βαση παντος επιστημονα !! Μολονοτι η “Ελληνικη Ηθικη” διδασκει το “ΕΡΕΥΝΑΝ” και πολυ λιγο το “ΠΙΣΤΕΥΕΙΝ” !!
  Η τελικη απαντηση ειναι, κατα δικό μου συμπέρασμα, ΜΙΑ και ΜΟΝΗ λέξη :
  ΠΑΙΔΕΙΑ !!
  Επιλογικα, συμπληρωνω οτι, παρ’ όλη την αγνοια μου περι των επιφανων συγχρόνων οικονομο-κοινωνιολογων Βεμπερ, Καλβινου, Μαρξ και εκατονταδων αλλων, επιμενω να πασχιζω να εμπλουτιζω τις γνωσεις μου αποκλειστικα και κατ’ ευθειαν απο την Αρχαια Ελληνικη φιλοσοφια. Διαισθανομαι οτι, παροτι πορω απέχω απο την “ικανη σπουδη” αυτων, ειμαι σε θεση να αντιπαραθέτομαι ή -απλα- συζητω με επιστημονες και ερευνητες, στον δικο ΤΟΥΣ πεδίο.
  Βεβαίως, εχω λαβει Παιδεια … “παλαιας Σχολης”.
  Για τον κο Γεωργάνα, εχω παλι να αντικρουσω, ώς εξης, αφου, παρενθετικα, εξηγηθω οτι προσπαθω να αποδιδω και να εννοω την σημασια των λέξεων -και ελπιζω να το πετυχαινω σε ικανοποιητικο βαθμό.
  Νομιζω οτι καθόλου η “γενναιότης” και η “ευφυία” δεν αποκλειουν την “χειραγώγηση”, ισως και την “διαφθορα”. Κατ’ επέκταση, συμπερασματικα, καθόλου δεν αποκλειει την “εκλογη φαυλων”.
  Η “αλληγορία του Σπηλαίου” του Πλατωνος -κορυφαία φιλοσοφικη προσεγγιση του Ελληνος φιλοσόφου, κατα καποιους συγχρονους μελετητες- μας αποκαλυπτει οτι :
  1) Η “χειραγωγηση” της “μαζας” ειναι νομοτελειακη, στις -πυραμιδοειδους ιεραρχιας ;;- κοινωνίες. (Μπορουμε να το διακρινομε ευκρινως ακόμα και σε επιχειρησεις.)
  2) Η “χειραγωγηση” βασιζεται στην παροχη δομημένων, πλην αποπροσανατολιστικων, πληροφοριών.
  3) Το ειδος και η μεθόδευση ροής αυτων των πληροφοριών εκπορεύεται απο “παρασκηνιακα περιβαλλοντα”.
  Μετα 2500 χρόνια, με τηλεορασεις, με i-pads και ιντερνετ και, κυρίως, με τεραστια μελετη των αδυναμιών του ανθρωπινου εγκεφαλου, καθώς και την εφευρεση μεθοδων που στοχευουν στην “συγχυση” και “αποπροσανατολισμο” του ιδιου εγκεφάλου, καταφαινεται οτι οι ΣΤΟΧΟΙ παραμένουν ιδιοι, τα ΜΕΣΑ δε εξόχως εξελίχθησαν.
  Δεν νομιζω, κε Γεωργανα, αν η εννοια του ΕΛΕΓΧΟΥ -της εξουσίας- αποτελει “θεσμικη εφεύρεση”.
  Επισης
  Δεν νομιζω, επισης, να αποτελει “θεσμικη εφευρεση” οτι το ΕΓΚΛΗΜΑ πρεπει να ΤΙΜΩΡΗΤΑΙ, και μαλιστα με ποινη “αποτρεπτικου επιπεδου”.
  Καλη ημέρα σε όλους.
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  21 November 2013 at 10:25
  
  Κάθε εἴδους λόγος μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἀπόπειρα «χειραγωγήσεως», «διαφθορᾶς» καὶ ὁμοίων. Ἐξαρτᾶται, συνεπῶς, ἀπὸ τὸν ἑκάστοτε ἀκούοντα τὸ πῶς ὁ λόγος αὐτὸς θὰ κατανοηθεῖ. Συνεπῶς, δὲν εἶναι καθόλου λογικὸ νὰ ἰσχυριζόμεθα ὅτι ὁ γενναῖος καὶ νοήμων μπορεῖ νὰ ἐξαπατᾶται ἐπὶ μακρόν. Συνεπῶς, πρέπει νὰ δεχθοῦμε ὅτι ἡ ὅποια «φαυλότης» παρατηροῦμε στὴν ἑλλαδικὴ κοινωνία εἶναι εἴτε ἠθελημένη (ἀποκλείεται γιὰ γενναίους καὶ νοήμονας), εἴτε ἀναγκαία.
  Ὡς πρὸς τὸν «ἀπάνθρωπο καπιταλισμό», θεωρῶ ὅτι, ἀφοῦ τὸν ἀνέχονται τόσα δισεκατομμύρια ἀνθρώπων, μποροῦμε νὰ τὸν ἀνεχθοῦμε κι ἐμεῖς. Ἂν εἴμαστε ἄξιοι, ἂς προτείνουμε κάτι καλύτερο καὶ ἂς πείσουμε καὶ τοὺς ἄλλους. Τὸ ὅτι αὐτὸ εἶναι ἐφικτὸν τὸ ἀποδεικνύει τὸ γεγονὸς ὅτι σὲ ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ σχολεῖα (κάθε ἐκπαιδευτικῆς βαθμῖδος) τοῦ πλανήτου Γῆ τὸ πρόγραμμα τῆς διδακτέας ὕλης ἀκολουθεῖ τὴν ταξινόμηση τῆς γνώσεως στὶς κατηγορίες ποὺ πρότειναν οἱ Ἕλληνες τῆς ἀρχαιότητος.
- Ιωσήφ Λουκέρης
  
  22 November 2013 at 13:44
  
  Μερικοί σχολιαστές αποτελούν παραδείγματα ενός άλλου στοιχείου προτεσταντικής ηθικής, εργαλείου και αυτού επιβολής του πνεύματος του καπιταλισμού στην σκέψη μας. Της ενοχής, των τύψεων συνειδήσεως, μέχρι αυτομαστίγωσης, που ο καθένας μας “οφείλει” να φέρει σε κάθε αποτυχία του σάπιου συστήματος, που ορίζει τις ζωές μας. Ειλικρινά δεν τους μέμφομαι, δεν τους κατακρίνω γι αυτό. Η προπαγάνδα, της οποίας έχουν πέσει θύματα, είναι ισχυρότατη….
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  22 November 2013 at 17:31
  
  Αὐτὴ ἡ ὑψηλόφρων ὑπεροχὴ τῶν ἀδουλώτων (ἀπὸ τὴν λογικὴ) πνευμάτων ἔχει κάπως φθαρεῖ μετὰ ἀπὸ 40 χρόνια ψευτοεπαναστατικῆς κενολογίας,
  ἡ ὁποία μοναδικὸ στόχο εἶχε καὶ ἔχει νὰ συντηρήσει τὰ κακῶς κείμενα. Νὰ ‘δοῦμε πότε θὰ τὸ καταλάβουν οἱ φορεῖς της ὅτι καθιστοῦν ἑαυτοὺς διασκεδαστικούς. Ἐπαναλαμβάνουν τὴν ἴδια κασσέττα ἀπὸ τὸ 1974, χωρὶς νὰ ὑποψιάζονται ὅτι δὲν κάνει καμμία ἐντύπωση πλέον σὲ κανένα, ἀλλὰ μόνον κινεῖ ὀτέ μεν τὸν γέλωτα, ὁτέ δε τὸν οἶκτον …
- Θειος
  
  26 November 2013 at 13:39
  
  (Σας μεταφέρω την απάντηση του ανηψιού μου στο mail με το κείμενο)
  θειο απαντώ μόνο σε εσένα μην το προωθήσεις περαιτέρω
  καλο ειναι το κειμενο (μέχρι τη μέση) και έχει γενικά δίκιο και ο max weber που τον ειχαμε ουτως η άλλως υπ’ όψιν όχι μόνο γι’αυτό του το βιβλίο αλλά και σαν κριτικό μαρξιστή που επικαιροποίησε τον marx στην εποχή του και τον καταλάβαμε και μεις καλύτερα.
  Όμως ο συντάκτης όπως και κάθε άλλος διανοούμενος που είναι πάνω από 60 ή νεότερος και νομίζει ότι ανακάλυψε την αμερική είναι έξω από τα πράγματα. Η περιγραφή του κειμένου όπως ίσως έχεις ήδη υποψιαστεί αφορά τον καπιταλισμό κλπ Πριν τη δεκαετία 90. Για να εξηγήσω επομένως τις συμπτώσεις της τεράστιας ανακάλυψης του Max weber από τον συντάκτη (μπράβο είναι διανοούμενος) να πω ότι αν του φαίνεται ότι η τρόικα θέλει να μας επιβάλλει την ηθική του καπιταλισμού είναι γιατί ο τελευταίος γυρνάει σελίδα ενώ οι (ηλίθιοι) Έλληνες νομίζουν ότι ηθικοπείται ή αποδιαφθοροποιείται τελοσπάντων ο κρατικός μηχανισμός. Αυτό επομένως είναι το μέσον όχι ο σκοπός. Ο σκοπός είναι να πάμε σε νέα τάξη πραγμάτων που ήδη πραγματοποιείται με επίφαση ηθικής. Όχι ότι δεν είμαστε άλογοι και ανήθικοι στη διαχείρηση, αλλά αν ο τρόπος να το αλλάξεις αυτό ταυτόχρονα περνάει μέσα από το τέλος του κυρίαρχου κράτους ,της πολιτικής σαν έννοια και εν γένει της προσωρινής άρσης (προς μονιμοποίηση) όλων των αξιών της γαλλικής επανάστασης, στο τέλος (όταν θαναι πια αργά-και αλήθεια με τί εναλλακτική?)θα καταλάβουμε ότι το μέσο που χρησιμοποιήθηκε ήταν ο σκοπός και αντίστροφα. Γι’αυτό και η περίοδος της κρίσης είναι και παρατεταμένη, αλλά μην πλατειάσω άλλο απλά δεν μπορώ τα PHD και τους δηθεν σημαντικούς ανθρώπους να ανακαλύπτουν την αμερική. Στην τελική ας διαβάσειο κόσμος λίγο G.Deleuze και G.Agamben να καταλάβει τρία πράματα τουλάχιστον. Επίσης αυτό που ήθελα να γράψω στην αρχή είναι ότι γίνεται φανερό ότι η ηθική που ταιριάζει στον καινούργιο καπιταλισμό είναι ο NewAge Βουδισμός που λέμε αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Τελοσπάντων υπάρχουν και διαβασμένοι άνθρωποι που γράφουν και μάλιστα με γνώσεις οικονομικών και πολιτικής και πιο ενεργοί στην πράξη.
  Βάζω κανα δυο links έτσι σε σχέση με τα 2 αυτά θέματα. Δες τα και αν νομίζεις ότι κάποιος έχει την ικανότητα να το παρακολουθήσει προώθησέ το για να καλυφθούν και τα ερωτήματα ανθρώπων που όντως ψάχνουν.
  http://theduarte.org/30102013-μενέλαος-γκίβαλος-εκπαίδευση-και-κ/ http://www.youtube.com/watch?v=gjhhHpCAXHM
  (μάλλον αλλάξτε επάγγελμα ή ασχοληθείτε ουσιωδώς με τα κοινά αντί να διαφωνείτε γι’αυτά τα πράγματα στο ιντερνετ και στην Αγγλία-οι υπόλοιποι βγάλτε τα συμπεράσματά σας)
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  26 November 2013 at 14:49
  
  Δυστυχῶς ὁ ἀνεψιὸς περιπίπτει σὲ παιδαριώδη ἀντίφαση. Ἀπὸ τὴν μιὰ στὴν ἀρχὴ ζητᾶ «νὰ μὴν τὸ προωθήσεις περαιτέρω» καὶ στὸ τέλος γράφει «προώθησέ το». Ἔτσι «θὰ καλυφθοῦν τὸ ἐρωτήματα τῶν ἀνθρώπων πού ἤδη ψάχνουν» καὶ θά φωτισθεῖ ὅποιος «ἔχει τὴν ἱκανότητα» !
- Θειος
  
  26 November 2013 at 22:36
  
  Ευχαριστώ που ήσασταν τόσο ταχύς να επιβεβαιώσετε με την εκτός ουσίας παρατήρηση το επιχείρημα. Προφανώς εννοούσε να προωθηθούν οι σύνδεσμοι όχι το μήνυμα. Μπορείτε να γυρίσετε στο 1960 τώρα.
- Γεώργιος Ἰακ. Γεωργάνας
  
  26 November 2013 at 23:46
  
  Ἐμ, τότε, γιατί προωθήσατε καὶ τὸ μήνυμα ; Πῶς θὰ σᾶς ἐμπιστευθεῖ ὁ ἀνεψιός σας πλέον ; Καὶ γιατί νὰ σᾶς ἐμπιστευθοῦν καὶ ἄγνωστοι ;
  Ὅσο γιὰ τὴν καὶ δῆθεν αὐτοτοποθέτηση μερικῶν στὴν καὶ τάχα «πρωτοπορία», καλὸ εἶναι νὰ θυμόμαστε πόσοι ὅμοιοί τους «μονδέρνοι» ἔχουν πάει ἄπατοι ἀκόμη καὶ στά, σὲ κλίμακα ἱστορίας τῳν ἰδεῶν, λίγα χρόνια ἀπὸ τὸ 1960. Οἱ παλαιότεροι, ὅπως καὶ νὰ τὸ ‘δοῦμε, ἔχουν περάσει ἀπὸ ψιλότερο κόσκινο μέχρι να φθάσουν σὲ ‘μᾶς.
- Βασίλειος Αδαμίδης
  
  27 November 2013 at 11:38
  
  Αγαπητέ κ. Θείο,
  ευχαριστώ πολύ εσάς και τον ανεψιό σας για την καλοπροαίρετη, ευγενική και καθόλου αλαζονική κριτική της άποψής μου και του προσώπου μου.
  Σας είμαι υπόχρεος.
- seanour@gmail.com
  
  19 July 2015 at 15:58
  
  Συμφωνώ μέ τήν άποψη πού υποδεικνύει τό άρθρο τού Β.Αδαμίδη, τουλάχιστον μέ τήν έννοια τής ”οπτικής γωνίας” .Νά προσθέσω καί ότι τής ιδίας άποψης ήτο τό βιβλίο τής Λ.Ζωγράφου Γιά τόν Προτεσταντισμό,ώς δεκανίκι τού καπιταλισμού.
  Υπάρχουν βέβαια καί αναγνώστες πού συμφωνούν μέ τήν ρήση τού Πάγκαλου ”μαζί τά φάγαμε”,μεταθέτοντας τίς ευθύνες στόν κόσμο,αποφεύγοντας νά αναγνωρίσουν τό ρόλο πού διεδραμάτισαν ΟΛΕΣ οι κυβερνήσεις μετά τόν β’παγκ.
  Παραβλέποντας όλες τίς πληροφορίες πού υπάρχουν γιά τίς σχέσεις μεταξύ κυβερνήσεων,μμε,επιχειρηματιών,έξωθεν προστατών,συμμάχων κλπ. καταλήγουν νά κατηγορούν τόν λαό πού ”αγόραζε εισαγόμενα είδη” χωρίς νά βλέπουν μία πολυετή προπαγάνδα πρός αυτό τό μοντέλο
  ζωής.
  Δέν θά μακρυγορήσω επ’αυτού ,γνωρίζοντας ότι οι μέν τά ξέρουν καλά όλα αυτά,οι δέ θά απαντήσουν
  ότι αυτά καί άλλα πολλά,είναι στά μυαλά τών συνομωσιολόγων.
  Ευχαριστώ
  Γεώργιος Π.
- ===========================================================

Φτιάξε δωρεάν site ή blog στο WordPress.com.
The MistyLook Theme.
==================================================================

Αρχική \ Θεματολογία \ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ \ Η Λατρεία, το νέο δόγμα και η θρησκευτική εκκοσμίκευση των προτεσταντικών εκκλησιών.

O Προτεσταντισμός έχει πληγωθεί από τις ακρότητες στη σφαίρα της λατρείας σε μία κλίμακα πού ξεκινάει από τα ανούσια και καθόλου ποιοτικά κηρύγματα

Η Λατρεία, το νέο δόγμα και η θρησκευτική εκκοσμίκευση των προτεσταντικών εκκλησιών.

Η ΛΑΤΡΕΙΑ, ΤΟ ΝΕΟ ΔΟΓΜΑ,

KAI Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ

ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

FRANK SCHAEFFER

Η ΛΑΤΡΕΙΑ

Μέσα στην προτεσταντική κοινότητα, ακόμη και στο επίπεδο της προσωπικής πνευματικότητας, όλα είναι κάτω του μετρίου. O Προτεσταντισμός έχει πληγωθεί από τις ακρότητες στη σφαίρα της λατρείας σε μία κλίμακα πού ξεκινάει από τα ανούσια και καθόλου ποιοτικά κηρύγματα -ως ένα είδος λατρείας- και φθάνει μέχρι το σημείο πού η λατρεία τους μπορεί να χαρακτηρισθεί μόνον ως υστερική «χαρισματική» παραφροσύνη. Αυτό οφείλεται, πιστεύω, στο διαζύγιο πού πήρε ο Προτεσταντισμός από την αυθεντία και τη σταθεροποιητική επίδραση της Ιεράς Παραδόσεως, από την αποστολική διαδοχή και από τις πλούσιες, ισορροπημένες, δοκιμασμένες και γνήσιες αρχαίες λειτουργίες της ιστορικής Εκκλησίας. Το διαζύγιο αυτό το διάλεξε μόνος του ο Προτεσταντισμός.

Στις μέρες μας οι Προτεστάντες είναι πολύ απομακρυσμένοι από τη ζωντανή μυστηριακή λατρεία της Εκκλησίας των αιώνων, η οποία ποιμαίνεται από επισκόπους και ιερείς με ιστορική αποστολική γνησιότητα και κληρονομιά. Ολοφάνερα έθεσαν τους εαυτούς τους έξω από τη συνέχεια της ιστορικής Εκκλησίας και της Ιεράς της Παραδόσεως- της Παραδόσεως εκείνης, στην οποία πίστεψαν όλοι οι χριστιανοί παντού και πάντοτε.

Ο Προτεσταντισμός και ο εκκοσμικευμένος Φιλελευθερισμός αντικαθιστούν ο ένας τον άλλο ως προς το σημείο ότι και οι δύο έχουν αποβάλει την ιερότητα· ο μεν Προτεσταντισμός με την αντιμυστηριακή του στάση ο δε Φιλελευθερισμός με τον καθαρό υλισμό του, πού χαρακτηρίζεται επίσης και από την εχθρότητα προς την Πίστη.

Κρίνοντας από την αποτυχία του Προτεσταντισμού να οδηγήσει τους ανθρώπους στους δρόμους των μυστηρίων της αρχαίας Εκκλησίας, είναι φανερό ότι τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη βασική ανάγκη των χριστιανών να εκπληρώσουν τον προορισμό τους ως λάτρεις του Θεού μέσα στο πλαίσιο της μίας, αγίας, καθολικής (δηλ. πλήρους, οικουμενικής) και αποστολικής Εκκλησίας ούτε κάτι, πού είναι δημοφιλές, σχετικό, ευαγγελικό, μοντέρνο ή ακόμη και αξιόπιστο για τη Βίβλο.

Πολλοί Προτεστάντες υπακούουν σε ορισμένους από τους κανόνες της αρχαίας Χριστιανικής Πίστεως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί απ' αυτούς να αποφέρουν καλούς πνευματικούς καρπούς. Για παράδειγμα, υπάρχουν κοινωφελείς οργανώσεις, οι οποίες διευθύνονται κατ' εξοχήν από Ευαγγελικούς Προτεστάντες. Τέτοιες οργανώσεις είναι ο Στρατός Σωτηρίας ή τα περισσότερα από χίλια κέντρα για την αντιμετώπιση κρίσεων στην εγκυμοσύνη, τα οποία προσφέρουν με αγάπη εναλλακτικές λύσεις για τις εκτρώσεις και φροντίζουν τις γυναίκες και τα παιδιά στο όνομα του Χριστού.

Ακόμη πιστεύω ότι, επειδή οι Προτεσταντικές Ομολογίες έχασαν την ιστορική συνέχεια, οι, Προτεστάντες και πολλοί προτεσταντοποιημένοι Ρωμαιοκαθολικοί δεν ζουν την πληρότητα της αλήθειας και του ιστορικού Χριστιανισμού, αδιάφορα από το τι οι ίδιοι λένε για το τι δήθεν αισθάνονται. Από την προσωπική μου εμπειρία και παρατήρηση, πιστεύω ότι αυτοί γνωρίζουν πολύ λίγα για το φως του ιστορικού Χριστιανισμού, έστω και αν μιλούν για το φως, διαβάζουν και γράφουν γι' αυτό και ισχυρίζονται ότι βρίσκονται μέσα σ' αυτό. Το φως, το όποιο πολλοί Προτεστάντες παίρνουν είναι κατ' ανάγκη αμυδρό, επειδή δεν έχουν τα κατάλληλα όργανα πού θα τους βοηθήσουν να φθάσουν στην πληρότητα του, ιδιαίτερα δε στον χώρο της λατρείας.

Ο Προτεστάντης και σε ένα μεγάλο βαθμό ο εκσυγχρονισμένος Ρωμαιοκαθολικός αμερικανός, ο οποίος συχνά είναι εντελώς προτεσταντοποιημένος, μοιάζει με το μικρό παιδί πού πιέζει το πρόσωπο του επάνω στη βιτρίνα με τα ζαχαρωτά. Μπορεί δηλαδή να αντιλαμβάνεται αμυδρά την αποστολική μυστηριακή πίστη των αιώνων, αλλά δεν μπορεί να τη γευθεί! Σαν άλλοι ρακοσυλλέκτες πού ανακατεύουν τα απορρίμματα σ' ένα σκουπιδότοπο οι Προτεστάντες και πολλοί από τους σημερινούς Ρωμαιοκαθολικούς, κρατούν «ψιχία» από την αρχαία Πίστη, αλλά αυτά είναι τόσο λίγα, για να μπορούν να τους χορτάσουν.

Σε σύγκριση με την καλά κατοχυρωμένη λατρευτική πρακτική της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι περισσότεροι Προτεστάντες δεν έχουν αυθεντικά Μυστήρια ή ιστορικές λειτουργικές προσευχές. Μπορεί κάποια αποσπάσματα να έχουν την ηχώ του ιστορικού χριστιανικού παρελθόντος, αλλά αυτά είναι απλές ασύνδετες μνήμες. Είναι υπολείμματα του ναυαγίου της ιστορικής Πίστεως, εκβράσματα στην ακτή του εκσυγχρονισμού. Πολλοί Προτεστάντες μπορεί να είναι βαθιά πνευματικοί, αλλά παρ' όλα αυτά έχουν αρνηθεί τα όργανα της Πίστεως, τα οποία έχει στη διάθεση της η ιστορική Εκκλησία.

Μία σπουδή της εκκλησιαστικής ιστορίας δείχνει ότι η προτεσταντική λατρεία, όπως συνήθως τελείται στις μέρες μας, δεν έχει σχεδόν καμία ομοιότητα με τη μυστηριακή λατρεία της καθολικής Εκκλησίας, όπως αυτή επιτελούσαν κατά το μεγαλύτερο μέρος των δύο χιλιάδων χρόνων τόσο στην Ανατολή, όσο και στη Δύση. Αυτό δεν αποτελεί,μια θεολογική άποψη ή πολύ λιγότερο, μία ηθική κρίση, απλώς την καταγραφή της ιστορικής πραγματικότητας. Οι πρακτικές της Εκκλησίας είναι καλά κατοχυρωμένες

Η προτεσταντική λατρεία κατήντησε να είναι σε μεγάλο βαθμό τόσο προσανατολισμένη προς τη διασκέδαση, ακόμη και τετριμμένη, ώστε και αυτός ο φόβος του Θεού, ή πιο βασική προϋπόθεση για την προσωπική μετάνοια, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, φαίνεται να έχει σχεδόν εξαφανισθεί. Το μυστήριο της Πίστεως έχει αντικατασταθεί με τη λογοκρατούμενη Θεολογία από το ένα μέρος και με τις επιπόλαιες εσωτερικοποιημένες, «ευερέθιστες» ψυχαγωγίες από το άλλο.

Οι πατέρες της Εκκλησίας προειδοποίησαν πριν από αιώνες για τις συνέπειες πού θα είχε η παραθεώρηση του μυστηρίου. Σήμερα οι προειδοποιήσεις εκείνων φαίνονται γενικά να απευθύνονται «εις ώτα μη ακουόντων». Ο Ευάγριος ο Μοναχός, ένας από τους ασκητές της ερήμου κατά τον Δ' αιώνα γράφει: «Η προσευχή είναι στ' αλήθεια μάταιη και ανώφελη, όταν δεν γίνεται με φόβο και τρόμο, με εσωτερική προσοχή και επαγρύπνηση. Όταν κάποιος πλησιάζει ένα γήινο βασιλιά, τον παρακαλεί με φόβο, με τρόμο και με πολλή προσοχή. Δεν πρέπει, λοιπόν πολύ περισσότερο αυτός να στέκεται και να προσεύχεται με τον ίδιο τρόπο μπροστά στον Θεό Πατέρα, τον δεσπότη των πάντων και μπροστά στο Χριστό, τον βασιλέα των βασιλέων και άρχοντα των αρχόντων;»

Σε σύγκριση με την αρχαία λειτουργική λατρεία της ιστορικής Εκκλησίας, ακόμη και οι αυτοαποκαλούμενες λειτουργικές Προτεσταντικές Ομολογίες, όπως αυτές των Λουθηρανών και των Επισκοπελιανών (αλλά κατά τραγική ειρωνεία και πολλές αμερικανοποιημένες ρωμαιοκαθολικές ενορίες), έχουν εγκαταλείψει το σεβασμό τους στην αποστολική αυθεντία. Ακόμη και έξω από πολλές Προτεσταντικές Ομολογίες, πού ενδιαφέρονται για τη λειτουργική ζωή, έχουμε δει να μπαίνουν στη θέση των αρχαίων λειτουργιών της Εκκλησίας ένα πλήθος από αυτοσχέδια, άσχετα υποκειμενικά θεάματα. Αυτά εκτείνονται σε μία κλίμακα πού ξεκινά από την κωμωδία και φθάνει στη διασκεδαστική παράσταση, στη μαζική υστερία, στην τρέχουσα μόδα, στο εγωκεντρικό κήρυγμα, στην ελαφρότητα, στη λατρευτική έκσταση και στην υπερενθουσιώδη λαϊκή κουλτούρα.

Αυτά τα θρησκευτικά θεάματα τελούνται από αμέτρητες αυτοδιορισμένες προσωπικότητες, των οποίων η αυθεντία να διδάσκουν, να βαπτίζουν και να τελούν τα μυστήρια, δεν στηρίζεται στην αποστολική διαδοχή, στην Ιερά Παράδοση ή ακόμη στο δόγμα αλλά στη δική τους προσωπική δημοφιλία και διασημότητα.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί Προτεστάντες αγαπούν και ακολουθούν τον Ιησού, όμως οι ίδιοι είναι ευάλωτοι σε κάθε εφήμερο πνευματικό ή πολιτικό συρμό. Ζουν τη ζωή τους όπως ακριβώς ζούσα κι εγώ πριν από τη μεταστροφή μου στην Ορθοδοξία, στηριγμένοι πνευματικά μόνο στα προσωπικά τους συναισθήματα και αισθήματα και στις δικές τους υποκειμενικές Ομολογιακές ή προσωπικές ερμηνείες των Γραφών. Έτσι οποιοσδήποτε συρμός σαρώνει την Ομολογία τους, ως η τελευταία πανάκεια για την πνευματική τους ατονία, για την αμφιβολία και την αίσθηση της παρεκτροπής μετά την αποκοπή τους από τις ρίζες (κοινό σημείο τούτο για όλους τους ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται να μάθουν την ιστορία τους), τους φέρει και τους άγει μέχρις ότου ένας άλλος συρμός κάνει την εμφάνιση του.

Στο βάθος της καρδιάς τους πολλοί Προτεστάντες δεν αισθάνονται καθόλου ικανοποιημένοι. Πολλοί απ' αυτούς αντιλαμβάνονται από διαίσθηση ότι ένα μεγάλο μέρος της «Βιβλικής» διδασκαλίας, την οποία ακολουθούν, είναι ανθρώπινης κατασκευής, πολύ πρόσφατη και κάτι περισσότερο από ένα είδος προσωπολατρίας. Όμως η μικρή συναίσθηση δεν είναι αρκετή. Οι περισσότεροι Προτεστάντες ούτε καν φαντάζονται ότι υπάρχει μία πραγματικά εναλλακτική λύση. Όλοι αυτοί είναι καταδικασμένοι από την συνήθεια, την άγνοια και την παραπληροφόρηση να δημιουργούν τη μία ανθρώπινη «εκκλησία» μετά από την άλλη. Είναι μία προσπάθεια να ανακαλύψουν την αποστολική ζωή από το μηδέν.

ΤΟ ΝΕΟ ΔΟΓΜΑ

Πιστεύω ότι το βασικό ηθικό πρόβλημα της σύγχρονης Αμερικής είναι ότι αναζητούμε πολιτικές, ψυχολογικές ή επιστημονικές λύσεις, εκεί όπου στην πραγματικότητα τα προβλήματα είναι ηθικοθρησκευτικά. Οι αιτίες γι' αυτή την κατάσταση των πραγμάτων μπορούν να εντοπισθούν στην τρομακτική ανάμιξη του απογυμνωμένου από την ιστορία Ευαγγελικού Προτεσταντισμού με τον κοσμικό Διαφωτισμό και τον εκκοσμικευμένο Ρωμαιοκαθολικισμό. Αυτό το μίγμα αποτελεί την επίσημη θρησκεία του έθνους μας. Είναι μία θρησκεία, της οποίας οι ιστορικές ρίζες ξεκινούν από ένα κράμα αισθηματικής ουτοπίας, διεφθαρμένου Χριστιανισμού και Δυτικού ορθολογισμού. Τα φιλοσοφικά της θεμέλια είναι ο ανθρωποκεντρισμός του Διαφωτισμού, η συναισθηματολογία του Ρομαντισμού, η ακρωτηριασμένη λογοκρατούμενη θεολογία της Μεταρρύθμισης και ο υλισμός του αποκαλούμενου «αμερικάνικου ονείρου».

Τα μέλη κάθε πολιτισμικής ομάδας -οι εκπρόσωποι του Ανθρωπισμού και του Διαφωτισμού, οι Ευαγγελικοί Προτεστάντες και οι εκκοσμικευμένοι Ρωμαιοκαθολικοί με προτεσταντικές αντιλήψεις- θεωρούνται μεταξύ τους ιδεολογικά αντίπαλοι. Πιστεύω όμως ότι στην πραγματικότητα ο καθένας αντιπροσωπεύει μία διαφορετική όψη ενός και του αυτού νομίσματος· ενός κράματος δηλαδή, κατασκευασμένου από θραύσματα της αρχαίας Χριστιανικής Πίστεως και από εντελώς καινούργιες, αντιπαραδοσιακές, υλιστικές και συχνά ουτοπιστικές ιδέες.

Η προτεσταντική, τύπου Διαφωτισμού πολιτική θρησκεία της Αμερικής έχει στον πυρήνα της μία πίστη στο δόγμα της ακαριαίας, ακοπίαστης και κατά ένα μαγικό τρόπο μεταστροφής και αλλαγής. Για τους συντηρητικούς Προτεστάντες αυτή η αλλαγή εκδηλώνεται από μόνη της ως «αναγέννηση». Οι μοντέρνοι όμως απόγονοι των ανθρωπιστών του Διαφωτισμού και οι δικοί μας εκκοσμικευμένοι αμερικανοί Ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν κι αυτοί στην «αναγέννηση» αλλά με τη μορφή μιας κοσμικής μεταστροφής.

Οι άνθρωποι των κοσμικών και επιστημονικών κύκλων έχουν επίσης τη δική τους άποψη για την εμπειρία της «αναγέννησης». Μεταστροφή γι' αυτούς σημαίνει ένα είδος δέσμευσης στην πολιτική αρετή, ένα τρόπο ζωής σύμφωνο με τα σύγχρονα ρεύματα, πού οδηγεί στην κοσμική «αναγνώριση». Για τους καθαρούς κοσμικούς ή μεταστροφή δεν σχετίζεται με την πίστη στον Ιησού, όπως συμβαίνει με τον συντηρητικό Προτεστάντη, αλλά με την πίστη σε κάθε μία από τις μυριάδες ιδεολογικές, πολιτικές και κοινωνικές λατρευτικές ομάδες, οι οποίες στις μέρες μας αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κοινής αμερικανικής συνείδησης. Όλες αυτές χαρακτηρίζονται από τις πολύ τυποποιημένες διακηρύξεις, τις οποίες αρέσκονται να κάνουν οι πολιτικοποιημένοι κοσμικοί επίσκοποι της αμερικανικής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς απελπισμένα επιχειρούν να στηρίξουν τη συνεχώς ελαττούμενη επιρροή τους . Η ειδική ενασχόληση με το περιβάλλον, με τον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, με την καταπολέμηση των πυρηνικών όπλων, με τον φεμινισμό, με τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, με το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, με τον εκδημοκρατισμό, με τον πολιτισμικό πλουραλισμό, με τη νέα τάξη πραγμάτων στον κόσμο, με τον ειρηνισμό, με τον αφροαμερικανισμό, με τον καταναλωτισμό, με το δικαίωμα για έκτρωση και γενικά με την ευαισθητοποίηση, αποτελούν τις σύγχρονες «θρησκείες», οι οποίες, μαζί με πολλές άλλες, έχουν τους δικούς τους ένθερμους «θρησκευτικούς» οπαδούς.

Μερικοί από τους δικούς μας συγχρόνους αναζοπυρωτές του θρησκευτικού συναισθήματος βγαίνουν να καταθέσουν τη μαρτυρία τους για τον Ιησού, άλλοι να μιλήσουν για το κίνημα υπέρ των φαλαινών, για τον πολιτισμικό πλουραλισμό, για τους άστεγους, για τα εκτεταμένα κυβερνητικά κοινωνικά προγράμματα, για τους αφροαμερικανούς, για τις λεσβίες, για τα ερυθρά δένδρα της Καλιφόρνιας, για το συνταγματικό δικαίωμα όσων θέλουν να φέρουν όπλα και να θεωρούνται αυτόχθονες αμερικανοί, για την προστασία των αποδημητικών πουλιών ή για την επαναφορά της προσευχής στα δημόσια σχολεία.

Ζούμε σε έναν έντονα «θρησκευτικό», τεμαχισμένο και πολυφυλετικό πολιτισμό. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, ακόμη και αυτοί οι λεγόμενοι κοσμικοί εχθροί της θρησκείας είναι θρησκευτικά ευαίσθητοι για την εκπλήρωση ενός πλήθους από ατομικούς και δημόσιους ηθικιστικούς σκοπούς, ενώ οι λεγόμενοι πιστοί φαίνεται να αναζητούν με περισσότερο ζήλο τις πολιτικές αξίες παρά την αγιότητα.

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ

Ο θρησκευτικός μας πολιτισμός είναι έντονα εκκοσμικευμένος. Αυτό αποτελεί αναγκαστικά μία αντίφαση εξ ορισμού. Εμείς οι ίδιοι έχουμε εκκοσμικεύσει τη θρησκεία και ταυτόχρονα επιδιώκουμε με πάθος να αναγεννηθούμε θρησκευτικά. Είμαστε θρησκευτικοί αλλά όχι χριστιανοί με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Κατά τη γνώμη μου είμαστε ουτοπιστές αισθηματίες, που πιστεύουμε στη προσωπική μας ικανότητα, για να λύσουμε τα προβλήματά μας με άμεσες τεχνικές και πολιτικές λύσεις· δηλαδή με την ψυχολογία, τα καλά αισθήματα, τα διάφορα σύγχρονα ιδεολογικά ρεύματα και ένα πλήθος κοινωνικά προγράμματα, πού υποστηρίζονται οικονομικά από το κράτος.

Οι αμερικανοί φαίνεται να πιστεύουν στη δική τους αυτοανακηρυγμένη καλοσύνη, με εμφανείς πουριτανικές -ουτοπιστικές- χιλιαστικές επιδράσεις. Πιστεύουν ότι έχουν μεταστραφεί για να δουν το φως. Πιστεύουν ακόμη ότι έλαβαν ένα είδος ειδικής κλήσης ή διαθήκης, η οποία τους τοποθετεί έξω από τους παραδεκτούς κανόνες της ιστορίας.

Η αίσθηση των αμερικανών ότι αποτελούν «ένα σχεδόν εκλεγμένο έθνος», όπως είπε ο Λίνκολ, έχει καλλιεργήσει τη μοναδική αμερικάνικου τύπου λαϊκίστικη θρησκεία η οποία είναι αποκομμένη από τις ιστορικές ρίζες του Χριστιανισμού. Αυτή η θρησκεία παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και την εκφράζουν όσοι έχουν την εμπειρία του «αναγεννημένου». Είναι η θρησκεία του περιπλανώμενου ιεροκήρυκα και του τηλευαγγελιστού. Είναι επίσης η μοντέρνα θρησκεία της εκκοσμικευμένης πολιτικής και των κοινωνικών αγώνων, πού λανθασμένα εκλαμβάνονται ως θρησκείες.

Οι αμερικανοί είναι ακόμη προσκολλημένοι στις θεοκρατικές, καταναγκαστικές, ουτοπιστικές και χιλιαστικές αντιλήψεις των πρώτων Πουριτανών. Μέχρι και τώρα προσπαθούν να κατοχυρώσουν νομικά την ηθική. Η μονή διαφορά βρίσκεται στο ότι σήμερα στρέψαμε άλλου τους προβολείς της προσοχής μας, σύμφωνα με τις ατομικιστικές επιθυμίες και τις κοσμικές «διαθήκες», πού ανακαλύψαμε μόνοι μας.

Όμως όλοι αυτοί, οι εκκοσμικευμένοι, οι θρησκευτικοί, οι πολιτικά Αριστεροί και Δεξιοί, μου φαίνεται ότι ενώνονται με. την κοινή πίστη στην αμερικανική θρησκεία και στη συναισθηματική ουτοπιστική θεώρηση της αυτόνομης καλοσύνης. Μπορεί να διαφωνούν ως προς τα μέσα, για να επιτευχθεί το «αμερικανικό όνειρο», αλλά στο βάθος όλες οι παρατάξεις είναι πλατειά υλιστικές και ουτοπιστικές. Όλοι αυτοί πιστεύουν ότι ο σκοπός της ανθρωπότητας ή τουλάχιστον της Αμερικής επάνω στη γη είναι να στραφούν οι άνθρωποι προς την κατεύθυνση της ορθής σκέψης, να βελτιώσουν τον εαυτό τους, να γίνουν πλούσιοι, άνετοι, καλοί πολίτες, ευαίσθητοι στα προβλήματα του περιβάλλοντος και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα του κόσμου με την πολιτική αλλαγή, την κοινωνική ιατρική πρόνοια και τις τεχνικές λύσεις.

Αυτές -εάν κάθε άλλη αποτύχει- πρέπει να επιβληθούν στο λαό μέσω της αναγκαστικής φορολογίας, της παιδείας και του νόμου. Σήμερα όλοι σχεδόν οι αμερικανοί φαίνεται να συμμερίζονται αυτή την κοινή θεώρηση για τον κόσμο· ό,τι δεν λειτουργεί σωστά στο κόσμο μπορεί να διορθωθεί με επιστημονικά, πολιτικά, νομικά, εκπαιδευτικά ή ψυχολογικά μέσα. Τα προβλήματα μας δεν θεωρούνται συνάρτηση της αμαρτωλής συμπεριφοράς μας και πολύ περισσότερο δεν εκφράζουν την ηθική υπευθυνότητα απέναντι στον Θεό και στον Νόμο του. Αντίθετα αποδίδονται σε κοινωνικές, πολιτικές και ψυχολογικές αίτιες.

Ο κοσμικός άνθρωπος ως φερέφωνο του αναγεννημένου Προτεστάντη αναζητεί κι αυτός για τα προβλήματά του άμεσες λύσεις, τού τύπου των «αναγεννημένων». Αντί να αντικρίσουν τη ζωή ως ένα μακροχρόνιο αγώνα και πολύ περισσότερο ως ένα ταξίδι θυσίας με στόχο την επίτευξη ενός πνευματικού σκοπού, ο φιλελεύθερος και ο συντηρητικός Προτεστάντης μοιράζονται την ίδια αντίληψη για κόσμο και δεσμεύονται εξ ίσου για την ευρεία και άμεση αμερικανική τακτοποίηση των πάντων. Ο ένας προσβλέπει στην κυβέρνηση και ο άλλος στον Ιησού. Κανένας τους όμως δεν φαίνεται πρόθυμος να ακολουθήσει τον δύσκολο και ισόβιο δρόμο του πνευματικού αγώνα, πού οδηγεί στη σωτηρία. Όλοι ζητούν άμεσα αποτελέσματα. Γι' αυτόν τον σκοπό οι δεξιοί αμερικανοί ρωμαιοκαθολικοί επίσκοποι, οι αριστεροί συντηρητικοί Προτεστάντες, οι αθεϊστές ιουδαίοι ή οι μαχητικοί ομοφυλόφιλοι, όλοι φαίνεται να συναντώνται στην κοινή αφοσίωσή τους στα καλά αισθήματα και στην κοινωνική και υλιστική «πρόοδο». Όλοι αυτοί συμφωνούν ότι η πρόοδος μπορεί να επιτευχθεί με πολιτικά ή νομικά μέσα ή απλώς με μία άμεση αναγεννητική αλλαγή της καρδιάς, με μία μεταστροφή προς την αμερικανική θρησκεία της αυτοεκτίμησης, της αυτογνωσίας και «της διεκδίκησης των δικαιωμάτων».

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ :

"ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ

ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΨΕΥΤΙΚΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ"

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ:

Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον www.egolpion.com

Όσοι έχουν διαβάσει το συγκεκριμένο άρθρο συνήθως διαβάζουν επίσης τα παρακάτω:

Η Μεταρρύθμιση

Ο ασυγκράτητος επαναστατικός ζήλος τού Λουθήρου φανερώθηκε καθαρά στην επιθυμία του να θανατώσει τους συγχριστιανούς του

=================================================================

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ – ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕ ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ.
Θρησκεία και χρήμα (με έμφαση στις υποσημειώσεις)

Ο κεφαλαιοκρατισμός ή καπιταλισμός [i] είναι φαινόμενο του δυτικού ανθρώπου και η ανάπτυξή του διευκολύνθηκε τα μέγιστα από τις υλικές και πνευματικές [ii] συνθήκες που ίσχυσαν στη δύση με την ανάδυση του ανθρώπου της αναγέννησης μετά από το μεσαίωνα.

Ο προτεσταντισμός [iii] (protest=διαμαρτυρία) διαμόρφωσε συγκεκριμένη αντίληψη περί εργασίας, και προϊόν του προτεσταντικού ανθρώπου υπήρξε ο καπιταλισμός, που έμελε να εξελιχθεί σε μία από τις βασικότερες ‘παραγωγικές δυνάμεις’ · τόσο σημαντική για την ανάπτυξη του βιομηχανικού συστήματος όσο ο ατμός και ο ηλεκτρισμός.

Το μεσαίωνα ο άνθρωπος εργαζόταν κάτω από μια συγκεκριμένη ανάγκη και ένα συγκεκριμένο σκοπό. Να κερδίσει το ψωμί του. Δεν υπήρχε ανάγκη, όπως τόνιζε ιδιαίτερα ο Max Weber, [iv] να δουλεύει κανείς περισσότερο από όσο ήταν απαραίτητο για την εξασφάλιση του πατροπαράδοτου βιοτικού επιπέδου.

Η κατάρρευση του μεσαιωνικού συστήματος της φεουδαρχικής κοινωνίας είχε βασική σημασία για όλες τις τάξεις της κοινωνίας. Το άτομο αφέθηκε ελεύθερο μεν αλλά μόνο και αποδυναμωμένο. Η ελευθερία αυτή είχε διπλό αποτέλεσμα. Ο άνθρωπος ήταν ελεύθερος να ενεργήσει και να σκεφτεί ανεξάρτητα, να γίνει αφεντικό του εαυτού του και να διαθέσει τη ζωή του όπως νόμιζε, όχι όπως του επέβαλαν. Ταυτόχρονα όμως στερήθηκε τη σιγουριά που απολάμβανε, το αδιαφιλονίκητο αίσθημα πως ανήκε κάπου, και λύθηκαν οι δεσμοί του με τον κόσμο που ικανοποιούσε την εκ μέρους του αναζήτηση σιγουριάς· τόσο οικονομικής όσο και πνευματικής. Αισθάνθηκε να τον πλημμυρίζει η μοναξιά και το άγχος. Αυτά τα δύο είδη ελευθερίας είχαν διαφορετική βαρύτητα, ανάλογα με το επίπεδο των διαφόρων κοινωνικών τάξεων της τότε κοινωνίας.

Η πιο πετυχημένη τάξη της κοινωνίας επωφελήθηκε σε βαθμό που να αποκτήσει αληθινό πλούτο και δύναμη. Στα μέλη της δόθηκε η δυνατότητα να επεκταθούν, να κατακτήσουν, να κυβερνήσουν και να συσσωρεύσουν πλούτη σαν αποτέλεσμα της δραστηριότητας και των λογικών υπολογισμών τους. Αυτή η νέα αριστοκρατία του πλούτου σε συνδυασμό με την αριστοκρατία καταγωγής βρέθηκε σε θέση που μπορούσε να απολαμβάνει τους καρπούς της νέας ελευθερίας και να αποκτήσει ένα νέο αίσθημα κυριαρχίας και ατομικής πρωτοβουλίας.

Από την άλλη μεριά, οι κατώτερες τάξεις επιδόθηκαν σε μία νέα αναζήτηση ελευθερίας και παρωθούνταν από την έντονη ελπίδα πως θα θέσουν τέρμα στην ολοένα μεγαλύτερη οικονομική και προσωπική καταπίεση. Θα έχαναν πολύ λίγα και θα κέρδιζαν πολλά. Δεν ενδιαφέρονταν για τις δογματικές ταχυδακτυλουργίες αλλά μάλλον για τις θεμελιώδεις αρχές της βίβλου. Οι ελπίδες τους πήραν ενεργητική μορφή στις πολιτικές εξεγέρσεις και τα θρησκευτικά κινήματα που χαρακτηρίζονται από το ίδιο πνεύμα αδιαλλαξίας που χαρακτήριζε την αρχική περίοδο του χριστιανισμού. [v]

Η έμφαση στη δύναμη της ατομικής δραστηριότητας και βούλησης συναντιέται και στις θεολογικές διδασκαλίες της καθολικής εκκλησίας του τέλους του μεσαίωνα. Οι Σχολαστικοί [vi] αυτής της περιόδου δεν εξεγέρθηκαν κατά της εξουσίας και αποδέχτηκαν την καθοδήγησή της. Τόνιζαν όμως το θετικό νόημα της ελευθερίας, τη συμμετοχή του ανθρώπου στον καθορισμό της μοίρας του, τη δύναμή του, την αξιοπρέπειά του και την ελευθερία της βούλησής του.

Η δυτική θεολογία πορεύτηκε σε καινούρια μονοπάτια, βασιζόμενη στην ορθολογική επεξεργασία των αληθειών της πίστης. Σταδιακά, ο ορθολογισμός μονοπώλησε τον τρόπο προσέγγισης του Θεού στην Δύση. Η παπική Εκκλησία εγκλωβίστηκε σε μια συγκεκριμένη φιλοσοφική Σχολή και ταυτίστηκε με αυτή. Έτσι, όταν οι επιστημονικές ανακαλύψεις του Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου και του Νεύτωνα επέφεραν την κατάρρευση της δυτικής μεσαιωνικής σκέψης, η παπική Εκκλησία αισθάνθηκε απειλημένη και αντέδρασε με βίαιο τρόπο. Εξαιτίας αυτών των εξελίξεων, ένας ολότελα καινούριος πολιτισμός έχει γεννηθεί στην Δύση.

Ο προτεσταντισμός έδωσε έκφραση στα αισθήματα ασημαντότητας και μνησικακίας. Κατέστρεψε την εμπιστοσύνη του ανθρώπου στην απεριόριστη αγάπη του θεού. Δίδαξε τον άνθρωπο να περιφρονεί και να δυσπιστεί προς τον εαυτό του και τους άλλους. Τον έκανε αντί για σκοπό, όργανο. Συνθηκολόγησε μπροστά στην κοσμική εξουσία και διέγραψε την βασική του αρχή σύμφωνα με την οποία «η κοσμική εξουσία δεν δικαιολογείτε να υπάρχει αν έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές αρχές». Και κάνοντας όλα αυτά, κατέστρεψε τα στοιχεία εκείνα που αποτέλεσαν τα βάθρα της ιουδαιο-χριστιανικής παράδοσης. [vii]

Στον Καλβινισμό, [viii] αρχικά η σημασία της ηθικής προσπάθειας [ix] αποτελούσε σημαντικό μέρος του θρησκευτικού δόγματος. Αργότερα όμως, οι συνθήκες οδήγησαν τον διαμαρτυρόμενο άνθρωπο στο να δώσει μεγαλύτερη σημασία στην επαγγελματική προσπάθεια [x] και τα αποτελέσματά της. Δηλαδή στην επιχειρηματική επιτυχία ή αποτυχία. Η επιτυχία ήταν σημάδι θείας χάρης. Η αποτυχία σημάδι θείας καταδίκης.[xi] Το νέο στοιχείο στη σύγχρονη κοινωνία ήταν πως οι άνθρωποι έφτασαν να ωθούνται προς την εργασία όχι τόσο από εξωτερική πίεση όσο από εσωτερικό καταναγκασμό. Αναμφίβολα ο καπιταλισμός δεν ήταν δυνατόν να αναπτυχθεί χωρίς αυτή τη διοχέτευση του μεγαλύτερου μέρους της ενεργητικότητας του ανθρώπου προς την κατεύθυνση της εργασίας.

Ο ανερχόμενος καπιταλισμός [xii] μολονότι σήμαινε και για τη μεσαία τάξη μεγαλύτερη ανεξαρτησία και πρωτοβουλία, αποτελούσε περισσότερο απειλή. Στις αρχές το 16ου αιώνα το άτομο της μεσαίας τάξης δεν μπορούσε ακόμα να αξιοποιήσει την «νέα ελευθερία» εξασφαλίζοντας αρκετή δύναμη και σιγουριά. Η ελευθερία συνεπαγόταν περισσότερο απομόνωση και προσωπική ασημαντότητα παρά δύναμη και βεβαιότητα. Παράλληλα τον πλημμύριζε έντονη μνησικακία για την πολυτελή διαβίωση και τη δύναμη των εύπορων τάξεων περιλαμβανομένης και της ιεραρχίας της καθολικής εκκλησίας.

Η διαμόρφωση του νέου χαρακτήρα, που ήταν αποτέλεσμα των οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών και ενισχυόταν από τα θρησκευτικά δόγματα, έγινε με τη σειρά του σημαντικός παράγοντας στη διάπλαση της παραπέρα κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης.[xiii]

Οι ιδιότητες εκείνες που πήγαζαν από αυτή τη διαμόρφωση χαρακτήρα, την υποχρέωση προς την εργασία, το πάθος της αποταμίευσης, η προθυμία να μετατρέψεις τον εαυτό σου σε όργανο για την επιτυχία σκοπών μιας εξω-προσωπικής εξουσίας, ο ασκητισμός [xiv] και η επιβαλλόμενη αίσθηση του καθήκοντος, ήταν ακριβώς τα γνωρίσματα εκείνα του χαρακτήρα που αναδείχθηκαν σε παραγωγικές δυνάμεις της καπιταλιστικής κοινωνίας και χωρίς τα οποία θα ήταν αδιανόητη η σύγχρονη οικονομική και κοινωνική εξέλιξη.

Μια εποχή δεν αρχίζει αυτόματα, αλλά η αρχή της προϋπάρχει στην προηγούμενή της εποχή. Επί διακόσια και πλέον χρόνια (από τις πρώτες δεκαετίες του 14ου μέχρι τα μέσα του 16ου αι.) οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής διανόησης αντιλαμβάνονταν ότι η εποχή τους διαφοροποιούνταν ριζικά από τους αιώνες που προηγήθηκαν

ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ

– Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Μαξ Βέμπερ στο βιβλίο του αναφέρει ότι ο Λούθηρος «με την αυξανόμενη ανάμιξη σε εγκόσμιες υποθέσεις συμβαδίζει χέρι με χέρι η αυξανόμενη εκτίμηση του επαγγέλματος». Η ταύτιση της εργασίας, που είναι, βέβαια, απαραίτητη για τον άνθρωπο, με την εξειδίκευση των επαγγελμάτων, συντελεί κατά τους Προτεστάντες στην επιβεβαίωση της Χάριτος του Θεού μέσα στον άνθρωπο και, βέβαια, στην επίγνωση ότι ανήκει κανείς στους εκλεκτούς του Θεού. Πέρα από αυτήν την μεταφυσική θεώρηση της εξειδίκευσης, το επάγγελμα τίθεται και σε ωφελιμιστικά πλαίσια, τα οποία καλλιεργούν το πνεύμα του Καπιταλισμού. Η δεξιοτεχνία του εργάτη βοηθά στην ποιοτική και ποσοτική βελτίωση της παραγωγής, εξυπηρετείται το γενικό καλό, δημιουργείται η δυνατότητα μεγαλυτέρου κέρδους, κερδίζεται περισσότερος χρόνος. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Baxter: «έξω από ένα σταθερό επάγγελμα τα επιτεύγματα της εργασίας ενός ανθρώπου είναι ασταθή και ευκαιριακά και σπαταλιέται περισσότερος χρόνος σε οκνηρία παρά σε εργασία». Τελειώνοντας αυτήν την ανάλυση της συνδέσεως που κάνει ο Max Weber μεταξύ της προτεσταντικής ηθικής και του πνεύματος του Καπιταλισμού, πρέπει να σημειώσουμε κάτι που ο ίδιος ο Max Weber υπογραμμίζει εμφαντικά. Στους μεταρρυθμιστές δεν μπορεί κανείς να βρει ότι σκοπός της ζωής τους ήταν να θεμελιώσουν κοινωνίες με «ηθικό πολιτισμό». Στο κέντρο των ενδιαφερόντων τους δεν ήταν «προγράμματα ηθικοκοινωνικών μεταρρυθμίσεων», αλλά κυρίως ενδιαφέρονταν για την σωτηρία της ψυχής. Δεν μπορεί να υποστηριχθεί δογματικά ότι το καπιταλιστικό πνεύμα προέκυψε μόνον από την επίδραση της Μεταρρυθμίσεως, καθώς επίσης ότι «ο καπιταλισμός σαν οικονομικό σύστημα, είναι δημιούργημα της Μεταρρύθμισης». Εκείνο που θέλει να υποστηρίξει είναι ότι οι θρησκευτικές ιδέες επέδρασαν στην ποιοτική διαμόρφωση και την ποσοτική εξάπλωση του πνεύματος του Καπιταλισμού πάνω στον κόσμο.

Οι απόψεις του Max Weber που διατυπώθηκαν μάλιστα σ’ έναν ορισμένο χώρο, δηλαδή στον δυτικό, δημιούργησαν μεγάλη συζήτηση. Υπήρξαν επιστήμονες που ενστερνίσθηκαν αυτές τις απόψεις, ότι, δηλαδή, το πνεύμα του Καπιταλισμού έχει σχέση με την προτεσταντική ηθική, καθώς επίσης υπήρξαν και άλλοι που αρνήθηκαν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ αυτών των δύο πραγματικοτήτων. Πέρα από αυτές τις δύο απόψεις διατυπώθηκαν και πολλές άλλες. Το γεγονός είναι ότι το βιβλίο αυτό του Max Weber δημιούργησε μεγάλη συζήτηση, η οποία εξακολουθεί και στις ημέρες μας. Επομένως, πρόκειται για ένα βιβλίο που δημιούργησε ζυμώσεις, γιατί διακρίνεται για πρωτοτυπία.

– Όλα αυτά δείχνουν ότι, το πνεύμα του Καπιταλισμού προϋπήρχε του Προτεσταντισμού, αλλά όμως, όπως παρατηρεί και ο Fanfani, ο Προτεσταντισμός άσκησε θετική επίδραση για την καθιέρωση του Καπιταλισμού και αυτό, βέβαια, παρά την θέληση των Μεταρρυθμιστών.

– Ο Tawney, υποστηρίζει ότι το καπιταλιστικό πνεύμα προϋπήρχε του Προτεσταντισμού αλλά δέχεται ότι υπήρχε μια γενικότερη σχέση αιτιότητας ανάμεσα στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση και την άνοδο του Καπιταλισμού. Μάλιστα διατυπώνει την άποψη ότι και μεταξύ των Προτεσταντικών ομάδων υπάρχει σαφής διαφορά. Για παράδειγμα ισχυρίζεται ότι, ενώ ο Παπισμός και ο Λουθηρανισμός διακρίνονται για μια συντηρητική στάση, αντίθετα ο Καλβινισμός έφερε μια επανάσταση, από την άποψη ότι απευθυνόταν σε μια ήδη διαφορετική οικονομία από αυτήν του Μεσαίωνα και χρησιμοποιούσε αυτήν ως βάση για την ηθική του θεωρία. Ο Λουθηρανισμός εξιδανίκευσε την αγροτική, παραδοσιακή κοινωνία, ενώ ο Καλβινισμός ήταν ένα κίνημα της πόλης, που δεν έβλεπε καχύποπτα την ενασχόληση με το εμπόριο και την χρηματοδότηση. Επομένως, σύμφωνα με τον Tawney, στο σύνολό του ο Προτεσταντισμός χωρίς να είναι η αιτία του Καπιταλισμού, εν τούτοις εξελίχθηκε ως ο σημαντικός υπηρέτης της ανάπτυξής του. Αυτό φαίνεται από το ότι ο μεν Καλβινισμός δεν απέρριπτε όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Καπιταλισμού, όπως τα αναλύει διεξοδικά ο Max Weber, αλλά επέμενε να τα χρησιμοποιεί για την δόξα του Θεού, καθώς επίσης ότι απελευθέρωνε την οικονομική δραστηριότητα της μεσαίας τάξης και με αυτόν τον τρόπο δημιούργησε μια νέα κοινωνία, ο δε Πουριτανισμός ερχόταν σε αντίθεση με τον Φεουδαλισμό και το απολυταρχικό Κράτος, έτσι, εμμέσως μπορούμε να κάνουμε λόγο για σχέση μεταξύ του πνεύματος του Καπιταλισμού και της προτεσταντικής ηθικής.

– Γενικά, οι περισσότεροι δέχονται ότι, καίτοι ο Καπιταλισμός προϋπήρχε του Προτεσταντισμού, εν τούτοις ο τελευταίος άσκησε θετική επίδραση στην καθιέρωσή του. Όσα ισχυρίζονται ο Max Weber και ο Troeltsch, κατά τον Hyma έχουν ίσως εφαρμογή στους νεοκαλβινιστές της Αγγλίας και της Αμερικής, όχι όμως και στον Καλβινισμό του Καλβίνου. Τα ενδιαφέροντα του Καλβίνου ήταν πνευματικά και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι από τις τριάντα χιλιάδες σελίδες κειμένων του, μόνον οι πενήντα ασχολούνται με οικονομικά προβλήματα. Το ότι κάποιοι Καλβινιστές από τον 17ο αιώνα και μετά παραδόθηκαν στην λατρεία του Μαμμωνά (στην Καινή Διαθήκη, είναι η απληστία ή ο υλικός πλούτος, και κατά τον Μεσαίωνα συχνά προσωποποιείται ως θεότητα και μερικές φορές περιλαμβάνει τους επτά πρίγκιπες της κόλασης) δεν σημαίνει ότι ο Καλβινισμός τους οδήγησε εκεί, αλλά απλώς ότι είχαν πάψει να είναι Χριστιανοί. Ο Καλβινισμός απέρριψε την απαγόρευση του τόκου που είχε επιβάλει ο Καθολικισμός βοήθησε στην παραγωγική διακίνηση του χρήματος και, βέβαια, στην αύξησή του.

Από την παράθεση των απόψεων αυτών που κρίνουν την θεωρία του Max Weber φαίνεται ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση να απορρίψη κανείς την άμεση ή έμμεση σχέση που υπάρχει μεταξύ του πνεύματος του Καπιταλισμού και της Προτεσταντική ηθικής. Μπορεί κανείς να έχει διαφορετικές επί μέρους αντιρρήσεις, αλλά εν τούτοις υπάρχει ένας έμμεσος επηρεασμός. Αυτό τουλάχιστον φαίνεται από την μελέτη των απόψεων των πιο πάνω ερευνητών.

– Διατυπώθηκε ακόμη η άποψη ότι ο Καπιταλισμός δεν έχει τόσο σχέση με την Προτεσταντική ηθική, αλλά με το πνεύμα του Ιουδαϊσμού. Αυτό υποστηρίχθηκε από τον Werner Sombart, κατά τον οποίο η κυρία πηγή του πνεύματος του Καπιταλισμού ήταν η κοινωνική στάση και η οικονομική πράξη που σχετίζεται με τον Ιουδαϊσμό. Είναι δε γνωστό το επιχειρησιακό πνεύμα του Εβραίου.

Ο Hyma ισχυρίζεται ότι ο Max Weber έδωσε λαθεμένη έμφαση στις διαφορές Καθολικισμού και Προτεσταντισμού, ενώ έχουν ομοιότητες σε πολλά σημεία, κυρίως στα δύο βασικά θέματα του τόκου και της εργασίας. Κοινή βάση και των δύο αυτών μορφών του Χριστιανισμού είναι οι διδασκαλίες του ιερού Αυγουστίνου. Ο Hyma ισχυρίζεται ότι σύγχρονοι Προτεστάντες πιστεύουν ότι ο Καθολικισμός έχει απομακρυνθεί από τον Αυγουστίνο. Στην πραγματικότητα όμως μετά από δύο αιώνες σχετικού παραμερισμού, ο Αυγουστίνος επανήλθε σε εξέχουσα θέση στην Καθολική σκέψη κατά τον 16ο αιώνα. Η θεωρία του Αυγουστίνου περί του προορισμού, με την μικρή τροποποίηση που υπέστη από τον Λούθηρο και τον Καλβίνο, έγινε αποδεκτή από πολλούς στην Καθολική Εκκλησία την εποχή εκείνη.

– Τελικά, το βαθύτερο πνεύμα του δυτικού Χριστιανισμού είναι ο ατομικισμός. Αυτό ακριβώς δείχνει τον στενό σύνδεσμο του Καπιταλισμού με τον δυτικό τρόπο ζωής. Προϋπήρχε, βέβαια, αυτό το πνεύμα του Καπιταλισμού και στον Παπισμό, αλλά τελικά οι Προτεστάντες με την βίωση της ελευθερίας και την καλλιέργεια της ελεύθερης σκέψης, το ανέπτυξαν ακόμη περισσότερο.

– Σε προηγούμενες αναλύσεις είδαμε ότι ο Max Weber αναλύει διεξοδικά την σχέση μεταξύ της προτεσταντικής ηθικής και του πνεύματος του Καπιταλισμού. Ιδιαίτερα εξετάζει τον Καλβινισμό, τον πιετισμό, τον μεθοδισμό και τις βαπτιστικές αιρέσεις και αποδεικνύει ότι, παρά τις επί μέρους διαφορές τους, έχουν το ίδιο περιεχόμενο, εμποτίζονται από τον απόλυτο προορισμό, ο οποίος επηρέασε την ατομική και κοινωνική ζωή.

– Οι σοσιαλιστικές θεωρίες πέρασαν στην Ορθόδοξη Ανατολή, όπου επικρατούσε η Ορθοδοξία, γιατί εκεί ήταν γνωστές από χρόνια απόψεις για την δικαιοσύνη, την ισότητα, την αγάπη κλπ.
Οι θεωρίες του σοσιαλισμού – μαρξισμού είναι δύσκολο να επικρατήσουν στον δυτικό χώρο, γιατί εκεί κυριαρχεί το άτομο. Και σε αυτές τις ατομοκρατικές αντιλήψεις ευδοκιμεί ο Καπιταλισμός. Επομένως, ο Καπιταλισμός δεν μπορεί να χωρέσει στην διδασκαλία και τον τρόπο ζωής που επικρατεί στην Ρωμηοσύνη. Είναι γέννημα του δυτικού ανθρώπου και είναι προορισμένος γι’ αυτόν.

– Η θεωρία του απολύτου προορισμού είναι απόβλητη από την θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Θεός δεν παραβιάζει την ελευθερία του ανθρώπου και όσοι θελήσουν μπορούν να γίνουν υιοί του Θεού. Όταν ο άνθρωπος ακολουθήσει μια συγκεκριμένη μέθοδο θεραπείας, τότε μπορεί να φθάσει στην θεοπτία. Έτσι, γνωρίζει τον Θεό, αποκτά ανιδιοτελή αγάπη και αγαπά όλον τον κόσμο.

– Η εργασία κάθε ανθρώπου δεν είναι αυτοσκοπός στην ζωή του. Είναι χρήσιμη, απαραίτητη για να μη περιπίπτει στην ακηδία, καθώς επίσης και αναγκαία για να τρέφει ο άνθρωπος αυτούς που έχει υπό την προστασία του, αλλά δεν είναι ο μοναδικός του σκοπός. Θεωρείται ότι είναι δώρο Θεού, και πρέπει να εξασκήται ευχαριστιακά.

– Η ορθόδοξη άσκηση δεν αποβλέπει στην εκπλήρωση των καθηκόντων έναντι του Θεού, ούτε στην επιβεβαίωση ότι ανήκει κανείς στην αριστοκρατία των εκλεκτών, αλλά στην ελευθέρωση του νοός από την υποδούλωση του στα κτίσματα.
————————–

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: Ασχολούμεθα ινα σχολάζομεν. Διότι η σχόλη γεννά την πολιτικήν αρετήν και το ήθος.

Μπορεί στη βιολογική μας σύσταση να μην το έχουμε αλλά έχουμε ιστορικούς εθισμούς σε αυτή την προτεραιότητα. Στην καταξίωση της σχόλης ως κοινωνικού γεγονότος. Πρώτη ανάγκη του Έλληνα είναι η σχέση κοινωνίας.
– Όταν η άποψή μας έρχεται σε σύγκρουση με την αλήθεια, τόσο το χειρότερο για την αλήθεια, λέει ένα παλιό γνωμικό. –
—————————

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[i] Η λέξη Καπιταλισμός προέρχεται από την λέξη capital και δηλώνει το κεφάλαιο. Με τον όρο, λοιπόν, Καπιταλισμό εννοούμε τον κεφαλαιοκρατισμό και με τον όρο καπιταλιστή τον κεφαλαιοκράτη. Πρόκειται για ένα σύστημα που αξιοποιεί το κεφάλαιο, που αν το δούμε όπως τ’ αναλύει ο Max Weber, δεν είναι τόσο μονοσύνθετο.

[ii] Η θεολογική διαφοροποίηση της Δύσης από την Ανατολή δημιούργησε προβλήματα στον δυτικό χώρο. Η θεολογική αυτή απόκλιση, δεν παρέμεινε μόνον στο θεωρητικό και δογματικό επίπεδο, αλλά έγινε τρόπος ζωής. Οι δυτικές εκκλησίες στο θεωρητικό και θεολογικό επίπεδο έχουν επηρεασθεί από τις θεωρίες του ιερού Αυγουστίνου (354-430), που ανέπτυξε την θεωρία περί του απολύτου προορισμού, σύμφωνα με την οποία όλοι οι άνθρωποι από την φύση τους είναι αμαρτωλοί και ανεπίδεκτοι προόδου, όμως, ο Θεός εκλέγει αιωνίως μερικούς από αυτούς, οι οποίοι τελικά ως εκλεκτοί του Θεού σώζονται, όχι κατά την δική τους αξία, αλλά κατά την ανεξερεύνητη βουλή του Θεού. Επομένως, ο Θεός δεν στέλλει τη χάρη Του σε όλους τους ανθρώπους, αλλά μόνον στους εκλεκτούς Του, που τους εξέλεξε και τους προόρισε για τα αιώνια αγαθά, και αυτοί δεν είναι γνωστοί από κανέναν άλλο, παρά μόνον από τον Θεό. Οι Μεταρρυθμιστές της δυτικής εκκλησίας του 16ου αιώνα επηρεάσθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την θεωρία του ιερού Αυγουστίνου για τον απόλυτο προορισμό του ανθρώπου και αυτό καθόρισε ολόκληρη την θεολογική σκέψη και την πρακτική ζωή.

Για τον Max Weber, είναι «οι θρησκευτικές βάσεις του εγκόσμιου ασκητισμού», ο οποίος εγκόσμιος ασκητισμός εκφράζει και διαμορφώνει το λεγόμενο πνεύμα του Καπιταλισμού. Παρατηρεί ότι οι βασικοί φορείς του ασκητικού Προτεσταντισμού, που είναι ο καλβινισμός, ο πιετισμός, ο μεθοδισμός και διάφορες, πολλές άλλες, διέπονται από την ίδια προβληματική. Όλες αυτές οι Προτεσταντικές ομάδες διαποτίζονται από την θεωρία του Αυγουστίνου για τον απόλυτο προορισμό του ανθρώπου.

[iii] Ο Προτεσταντισμός ή Διαμαρτύρηση (Protest = διαμαρτυρία) αποτελεί χριστιανικό κίνημα που εμφανίστηκε το 16ο αιώνα στη Γερμανία, και από εκεί εξαπλώθηκε στην κεντρική και δυτική Ευρώπη και αποτέλεσε τη «θρησκευτική μεταρρύθμιση» στη δυτική εκκλησία. Πρωτεργάτης των διαμαρτυρόμενων ήταν ο Γερμανός μοναχός Μαρτίνος Λούθηρος (Martin Luther 1483-1546), με αίτιο την ανάμειξη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην κοσμική εξουσία. Έτσι οδήγησε ένα τμήμα της ήδη σχισματικής και με αιρετικές δοξασίες ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, σε ακόμη μεγαλύτερη πνευματική περιπέτεια και σε ένα άνευ προηγουμένου κατακερματισμό, από τον οποίο προήλθαν οι εκατοντάδες παραφυάδες που υπάρχουν σήμερα. Η τακτική του υποστηρίχθηκε απ’ τους άρχοντες κι απ’ τα φτωχότερα στρώματα της αγροτιάς που δέχονταν την καταπίεση του κλήρου. Αφορμές για ξεσηκωμό υπήρξαν πάμπολλες, λέγεται όμως ότι η σπίθα που άναψε την πυρκαγιά προέκυψε, όταν φτωχοί αγρότες συνέλαβαν και κρέμασαν στη νότια Γερμανία ένα επίσκοπο, ο οποίος ερχόταν με συνοδεία από τη Ρώμη για να πουλήσει «συγχωροχάρτια»· ήταν βεβαιώσεις του πάπα, ότι ο κάτοχος και πληρωτής είχε απαλλαγεί από τις αμαρτίες του. Το 1517 ο Μαρτίνος Λούθηρος άρχισε τη διαμαρτύρηση του κατά της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. Ο πάπας αφόρισε το Λούθηρο κι αυτός έκαψε δημόσια τις «βούλες» του πάπα. Έτσι άρχισε μια διαμάχη, που έμελλε να τελειώσει μόνο με την απόσπαση των προτεσταντών από την καθολική Εκκλησία. Η εξέλιξη των αντιπαραθέσεων έμελε να οδηγήσει στη δημιουργία ενός από τους τρεις μεγάλους κλάδους του Χριστιανισμού, μαζί με τον Ρωμαιοκαθολικισμό και την Ορθοδοξία.

Ο Μαρτίνος Λούθηρος ύστερα από μελέτη της προς Ρωμαίους επιστολής του αποστόλου Παύλου πείστηκε πως η σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου ήταν αποτέλεσμα μόνο της Θείας Χάρης και της πίστης, κι όχι των αγαθών ή μη έργων. Η λουθηρανή Εκκλησία πρέσβευε μεταξύ άλλων και τα εξής βασικά δόγματα, που η μετεξέλιξή τους θα διαμόρφωνε το δυτικό πολιτισμό στη μορφή που τον ξέρουμε σήμερα: “η Αγία Γραφή μπορεί να ερμηνεύεται κατά συνείδηση. Η ιεροσύνη δεν είναι ιδιαίτερο μυστήριο. Ιεροσύνη έχουν όλοι οι Χριστιανοί γενικά, άρα όλοι μπορούν να ασκούν το έργο του Ιερέως. Το μοναδικό μυστήριο που είναι πραγματικό και ολοκληρωμένο είναι το βάπτισμα.” Με τα επόμενα έργα του ο Λούθηρος μεγάλωσε το χάσμα, ενώ βρήκε ιδιαίτερη απήχηση στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες της βόρειας κυρίως Ευρώπης. Σύντομα ο Προτεσταντισμός έπαψε να είναι ενιαίο δόγμα. Δημιουργήθηκαν διάφορες παραλλαγές του, απ’ τις οποίες πιο σημαντικές είναι αυτή των ζβιγγλιανών (από τον ιδρυτή της Ζβίγγλιο) και των καλβινιστών (απο τον Καλβίνο). Οι παραλλαγές αυτές ξεκίνησαν από την Ελβετία, αλλά διαδόθηκαν και σε άλλες χώρες, όπως στη Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία κλπ. Μια βασική διαφορά των Ζβιγγλιανών και Καλβινιστών με τους Λουθηρανούς είναι πάνω στο θέμα της σωτηρίας του ατόμου. Οι Λουθηρανοί πιστεύουν ότι ο άνθρωπος σώζεται με την πίστη του, ενώ οι άλλοι λένε πως σώζονται μόνο εκείνοι που εκ των προτέρων έχει καθορίσει ο Θεός (Απόλυτος Προορισμός). Η θέση αυτή ((άμεσα συνδεδεμένη με την δικονομία) που την είχε και ο καθολικισμός) σαν απόλυτη ορθολογική ερμηνεία της παντογνωσίας του θεού, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: αυτός που είναι προορισμένος να σωθεί, θα σωθεί οπωσδήποτε· αυτός που είναι προορισμένος να μη σωθεί, δεν πρόκειται να σωθεί ότι και αν κάνει.

[iv] Max Weber, (1864-1920) Γερμανός κοινωνιολόγος, ο οποίος δίδαξε κοινωνιολογία στο Βερολίνο, στο Φρεϊμβούργο (Freiburg), στην Χαϊδελβέργη, στην Βιέννη και στο Μόναχο. Στα συγγράμματά του ο Max Weber προσδίδει μεγάλη σημασία, αξία και σπουδαιότητα και αναπτύσσει την θέση του ότι τα χαρακτηριστικά της οικονομίας προσδιορίζονται από τον θρησκευτικό παράγοντα. Αυτός ακριβώς ο παράγοντας, συνετέλεσε στο να κλονισθούν τα θεμέλια του ιστορικού υλισμού, του Marx και του Engels. Ο Max Weber στο βιβλίο του «Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του Καπιταλισμού» θα αναπτύξει τη θέση ότι, κατά τον Μεσαίωνα στην Δύση έγινε μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Κέντρο της ζωής του ανθρώπου έγινε ο ορθός λόγος και με αυτόν ο άνθρωπος ρύθμιζε όλες τις εκδηλώσεις και τις ενέργειές του. Οι θρησκευτικές ιδέες και συγκεκριμένα οι ιδέες της Μεταρρυθμίσεως επέδρασαν στην ανάπτυξη ενός οικονομικού πνεύματος. Στην διαφοροποίηση αυτή συνετέλεσε πολύ ο Προτεσταντισμός με την ρασιοναλιστική θεώρηση των θεμάτων της ζωής. Στον Max Weber η αφετηριακή σκέψη είναι ότι η ορθολογική οργάνωση της εργασίας και των οικονομικών αγαθών συνδέεται στενά με τους Προτεστάντες και όχι τόσο με τους «Καθολικούς». Μιλώντας για τους πιετιστές και γενικά για τις προτεσταντικές αδελφότητες, τονίζει ότι εκτός του ότι ήταν κέντρα αποστολών, ταυτόχρονα ήταν και επιχειρήσεις. Επόμενο ήταν να οδηγήσουν τα μέλη τους στην αναζήτηση καθήκοντος και έπειτα στην προσεκτική και συστηματική εκτέλεσή του. Το γεγονός είναι ότι η θεωρία του απολύτου προορισμού εκλογίκευσε την ζωή, συστηματοποίησε τις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες και τοποθέτησε τον άνθρωπο μέσα στο πλαίσιο της εφαρμογής των καθηκόντων που είχε. Ακριβώς δε αυτά τα σημεία συνετέλεσαν στην εξέλιξη του λεγομένου πνεύματος του Καπιταλισμού. Ο Max Weber δίνει μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι αν προσέξει κανείς την στατιστική των επαγγελμάτων, σε χώρες όπου υπάρχει μικτή θρησκευτική σύνθεση, θα διαπιστώσει ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων που είναι κάτοχοι του κεφαλαίου και είναι επιχειρηματίες, όπως επίσης τα ανώτερα στρώματα των ειδικευμένων εργατών και το μορφωμένο προσωπικό των επιχειρήσεων, είναι Προτεστάντες. Δηλαδή, εν σχέσει με τους «Καθολικούς», οι Προτεστάντες πλειοψηφούν στις επιχειρήσεις και σε κατοχή κεφαλαίου. Βέβαια, αυτό πιθανόν να ερμηνεύεται από το ότι αυτή η κατάσταση, και κυρίως όταν εξετάζεται κατά χώρα, οφείλεται σε ιστορικά αίτια, ότι, δηλαδή, τον 16ο αιώνα η πλειονότητα των πλουσίων πόλεων έγιναν Προτεστάντες. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να εξηγηθεί πως πλούσιες περιοχές είχαν προδιάθεση για μια εκκλησιαστική επανάσταση, και μάλιστα οι προχωρημένες οικονομικά χώρες.

[v] Ο Καλβίνος, ο Ελβετός Ζβίνγκλι (Ulrich Zwingli) και ο Λούθηρος, (ο καθένας εκ των οποίων ασκούσε επιρροή και σε ένα διαφορετικό εκκλησιαστικό ρεύμα) θεωρούνται από τους κυριότερους εκπροσώπους της εκκλησιαστικής αναμόρφωσης του 16ου αιώνα. Ήρθαν σε ρήξη με την Καθολική Εκκλησία, η οποία τους κατηγορεί ότι διέσπασαν την ενότητα της εκκλησίας. Εκείνοι όμως εξεγέρθηκαν όχι κατά της «μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής εκκλησίας», αλλά «Διαμαρτυρόμενοι» (Protest) κατά των καταχρήσεων και ετεροδιδασκαλιών που διαμέσου των αιώνων είχαν εισχωρήσει στην εκκλησία των ημερών τους. Η μεταρρύθμιση και διάσπαση της Εκκλησίας προέκυψε από την κατάπτωση και διαφθορά που είχε γίνει κανόνας στην πλειοψηφία των καθολικών επισκόπων και κυρίως στον πάπα και το περιβάλλον του. Η διαμαρτυρία (Protest), γι’ αυτή την κατάσταση, αρχικά δεν απέβλεπε στη διάσπαση αλλά στον εξαναγκασμό των εκκλησιαστικών «πατέρων» να εγκαταλείψουν τον έκλυτο βίο και να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στην κοινωνική αδικία.

[vi] Περί έτος 1000 μ.Χ. ο δυτικο-ευρωπαϊκός πολιτισμός βρισκόταν στον πυθμένα του βυθού όπου είχε βουλιάξει. Γαλουχημένος, από τα σκοτάδια του Παπισμού και της επεκτεινόμενης βαρβαρότητας, ο κλήρος είχε καταστεί κατά το πλείστον βίαιος, ανήθικος και με ολοένα μεγαλύτερα κοσμικά ενδιαφέροντα. Είχε διαφθαρεί από τον πλούτο και τη δύναμη που χρωστούσε στις ευεργεσίες των πιστών. Η θεολογία της Δύσης αποκομμένη από την θεολογία των Πατέρων, συνδέθηκε με τις θεωρίες των φιλοσόφων. Τότε, μέσα από τα μοναστικά τάγματα, ξεπρόβαλαν οι σχολαστικοί φιλόσοφοι και οδήγησαν στην Αναγέννηση, όπου γεννήθηκε ο νέος κόσμος της δύσης. Σχολαστικισμός ονομάζεται το φιλοσοφικό ρεύμα ή μαθησιακή μέθοδος η οποία αποσκοπούσε στη συμφιλίωση της σκέψης των αρχαίων κλασικών φιλοσόφων, (Αριστοτέλης, Πλάτωνας κ.α.) με την μεσαιωνική θεολογία και, γενικότερα, στην ερμηνεία των φυσικών φαινομένων με βάση τις χριστιανικές αρχές. Στην αρχή η σχολαστική φιλοσοφία βασιζόταν στη φιλοσοφία του Πλάτωνα και ονομάζονταν σχολαστικοί επειδή είχαν σαν εργασία την ενασχόληση με τις επτά ελεύθερες τέχνες (τη μουσική, τη γραμματική, την ρητορική, την αριθμητική, τη γεωμετρία, τη θεολογία και τη φιλοσοφία). Αργότερα όμως προσπάθησαν να συνδυάσουν τις αρχές τους με τις φιλοσοφικές θεωρίες του Αριστοτέλη. Ο σχολαστικισμός άκμασε στη διάρκεια του 13ου αι, αλλά το 14ο αι. άρχισε να σημαίνει την αυστηρή ενασχόληση με τα κείμενα με αποτέλεσμα την άρνηση της πραγματικότητας, και από τη μη ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας επήλθε και η παρακμή του. Διδασκόταν στα μεσαιωνικά πανεπιστήμια από τον 12ο ως τον 14ο αιώνα. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι επικρατεί μια θεολογική φιλοσοφία, κάθε δηλαδή στοχασμός φιλοσοφικός πρέπει να συμφωνεί με την θεολογία και την θρησκευτική πίστη της εποχής, που αποτελεί και τη βασική αρχή του Σχολαστικισμού. Σχολαστική περίοδος (900-1500 μ.Χ. περίπου. Με το τέλος της Σχολαστικής περιόδου, ολοκληρώνεται η φιλοσοφία και Ψυχό-λογία του χρονικού διαστήματος του Μεσαίωνα. Καλλιεργήθηκε από Ρωμαιοκαθολικούς μοναχούς, και σημαντικότεροι εκπρόσωποί του θεωρούνται οι εξής: Πέτρος Αβελάρδος (1079-1142), Φραγκίσκος της Ασίζης (1182-1226), Ρογήρος Βάκων (1214-1294), Μποναβεντούρα (1221-1274), Θωμάς Ακινάτης (1225-1274).

[vii] Το πνεύμα της εποχής εκείνης ήταν πνεύμα φανατισμού και μισαλλοδοξίας, ενώ οι θηριωδίες της παπικής ιεράς εξετάσεως είχαν συνηθίσει τους ανθρώπους με την ιδέα της αμείλικτης τιμωρίας των αιρετικών. Η καθολική εκκλησία που τραντάχτηκε συθέμελα από τις μεταρρυθμιστικές κινήσεις στην Ευρώπη, έθεσε σε λειτουργία τις συνήθεις μεθοδεύσεις περιθωριοποίησης των αποστατών και αντιπάλων του πάπα. Ο Λούθηρος κατηγορήθηκε ως αιρετικός (εκείνους τους αιώνες μια βαρύτατη κατηγορία), γιατί αμφισβητούσε το αλάθητο του πάπα και των συνόδων και σε προπαγανδιστικά φυλλάδια παρίστανε τον Λούθηρο (αργότερα και τον Καλβίνο) ως διάβολο επάνω σε λερναία ύδρα με σώμα αλόγου και τις ιδέες του ως εισιτήριο για την κόλαση. Πολλοί ηγεμόνες στις γερμανικές χώρες αξιοποίησαν τη συγκυρία για να περιορίσουν την επιρροή τού πάπα στο γερμανόφωνο χώρο. Αυτή είναι η περίοδος (1521) που ο Λούθηρος υποθάλπτεται από τον ηγεμόνα Φρειδερίκο το Σοφό στο δυσπρόσιτο πύργο Wartburg στο Eisenach της Θουριγγίας και μεταφράζει σε 11 εβδομάδες την Καινή Διαθήκη από τα ελληνικά, όχι πια στα λατινικά, αλλά στα γερμανικά. Μέχρι τότε, τα θεολογικά και επιστημονικά βιβλία που κυκλοφορούσαν ήταν μόνο στα λατινικά! Αυτή η μεταφραστική δουλειά του Λούθηρου είχε σημαντικές πολιτισμικές επιπτώσεις στην κεντρική Ευρώπη και στη Δύση γενικότερα. Οι Λουθηρανοί λεηλατούσαν συστηματικά τα περιουσιακά στοιχεία των πάμπλουτων εκκλησιών και μοναστηριών που είχαν μείνει πιστά στον πάπα. Με τα χρήματα που μάζευαν χρηματοδοτούσαν την έκδοση ενημερωτικών και προπαγανδιστικών φυλλαδίων στα πάμπολλα τυπογραφεία που λειτουργούσαν από δεκαετιών ήδη στις γερμανικές χώρες, οργάνωναν εκπαιδευτικά προγράμματα για νέους ιερείς και ιεροκήρυκες. Αυτές οι ενέργειες περιόριζαν ακόμα περισσότερο την επιρροή των καθολικών, αφού ο λαός προσχωρούσε εκεί που υπήρχε το χρήμα. Η αναταραχή με τη θρησκευτική μεταρρύθμιση του Λούθηρου έδωσε αφορμή και σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, ιδίως στους αγρότες, να εκδηλώσουν τη δυσφορία τους για τις συνθήκες υποτέλειας και εξάρτησης, στις οποίες ζούσαν. Συνέπεια της λουθηρανικής επανάστασης μπορεί να θεωρηθεί και ο λεγόμενος «Πόλεμος των Χωρικών» (1524-25) που απλώθηκε σ’ ολόκληρη τη νότια και κεντρική Γερμανία, συνοδευόμενος απ’ όλη την αγριότητα που χαρακτήριζε τους πολέμους εκείνης της εποχής. Στη Γερμανία σκοτώθηκαν περίπου 130.000 χωρικοί. Τα κίνητρα που οδήγησαν τον καταπιεσμένο αγροτικό κόσμο να εξεγερθεί, συνοψίζονται στην «πλήρη σχεδόν παραμέληση των συμφερόντων των αγροτών από τις κυρίαρχες τάξεις (μονάρχες, φεουδάρχες, εκκλησιαστικοί άρχοντες, αστοί). Οι εξαθλιωμένοι χωρικοί εξέλαβαν την αντίθεσή του Λούθηρου με την Παπική Εκκλησία ως επανάσταση, κι επηρεάστηκαν από αυτήν, περιμένοντας υποστήριξη στον ξεσηκωμό τους, ενώ ο τρόπος με τον οποίο ο Λούθηρος αντιμετώπισε την εξέγερση είναι αμφιλεγόμενος: χαρακτήρισε δίκαια τα αιτήματα των χωρικών, δεν ενθάρρυνε όμως την ένοπλη εξέγερση, και όταν αυτή έγινε, παρότρυνε τους ηγεμόνες να τους συντρίψουν. Ιστορικοί θεωρούν την κίνησή του πολιτική, μιας και γνώριζε ότι παρόμοιες εξεγέρσεις στο παρελθόν δεν είχαν καμία τύχη, και τον συνέφερε να συμμαχήσει με τους ηγεμόνες που ήταν ως τότε υποχείρια του παπισμού, ώστε αυτοί να προσχωρήσουν στον Προτεσταντισμό και να στηρίξουν τη Μεταρρύθμιση, παρά με τους χωρικούς, που δεν είχαν ελπίδες επικράτησης. Ήδη το 1514 είχαν ξεκινήσει ανατρεπτικές κινήσεις, οι οποίες οδήγησαν προοδευτικά σε μακρόχρονους αγροτικούς και θρησκευτικούς πολέμους που κατέληξαν ένα αιώνα αργότερα στον ονομαζόμενο ‘τριακονταετή πόλεμο’, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος θρησκευτικός πόλεμος στην Ευρώπη. Για την ιστορία, με την Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648, σαφώς χαμένος ήταν ο Ρωμαιοκαθολικισμός αφού ο Λουθηρανισμός και ο Καλβινισμός έπαψαν να θεωρούνται αιρέσεις και οι πιστοί τους να οδηγούνται στην πυρά. Ο Λούθηρος θα δημοσιεύσει το 1543 ένα φυλλάδιο με τον τίτλο «Wider die Juden und ihre Lugen» «Για τους Ιουδαίους και τα ψέματα τους», προτείνοντας «… την απαγόρευση της ιουδαϊκής λατρείας» και παρότρυνε τους Χριστιανούς να καταστρέψουν τα εβραϊκά σπίτια και τις συναγωγές, να σωπάσουν τους ραβίνους με την ποινή του θανάτου, να κατασχέσουν τον εβραϊκό πλούτο, και να υποχρεώνουν τους νεαρούς Εβραίους σε σκληρή χειρωνακτική εργασία». Οι Εθνικοσοσιαλιστές επιδείκνυαν αυτό το βιβλίο του Λούθηρου στις δημόσιες συγκεντρώσεις της Νυρεμβέργης. Τα γραπτά του τα χρησιμοποίησε ο Χίτλερ προκειμένου να δικαιολογήσει την Ναζιστική πολιτική. Η λουθηρανική παγκόσμια ομοσπονδία καταδίκασε τον αντισημιτισμό του Λούθηρου το 1984»
Στην Ελβετία από το 1541 έως το 1555 και στον αγώνα για την «αλήθεια» και την κατάκτηση του «βασιλείου του θεού», ούτε ο Καλβίνος γνώριζε πραότητα και έλεος, με τον εξοστρακισμό και τη δολοφονία διαφόρων αντιπάλων του για να ολοκληρώσει το έργο που είχε βάλει ως στόχο του. Την ίδια εποχή που οι Καθολικοί έκαιγαν στην πυρά «αναθεματισμένους αιρετικούς και μάγισσες», οι Διαμαρτυρόμενοι έπνιγαν σε λίμνες και ποτάμια «βδελυρούς αποστάτες» της χριστιανικής διδασκαλίας. Με τέτοιες προϋποθέσεις δεν είναι περίεργο που η θρησκευτική μεταρρύθμιση, όπου επικράτησε και έγινε καθεστώς, βυθίστηκε στην ίδια αδιαλλαξία και αλαζονεία για τα οποία κατηγορούσαν προηγουμένως την καθολική εκκλησία. Αντί της προσδοκώμενης απελευθέρωσης, δημιούργησαν και οι προτεσταντικές (διαμαρτυρόμενες) εκκλησίες ένα δύσκαμπτο εκκλησιαστικό μηχανισμό, ομοίωμα των μεσαιωνικών προτύπων σε Ανατολή και Δύση.

[viii] «Καλβινισμός». Ο Γάλλος Ιωάννης Καλβίνος (Johannes Calvin 1509-1564) αγωνιζόταν για την επικράτηση μιας αυστηρής τάξης στη ζωή που θα συνοδευόταν από σκληρή εργασία και χριστιανική εσωτερικότητα. Στην Γενεύη ο Καλβίνος ήταν ποιμήν, κήρυκας, δάσκαλος θεολογίας, επιθεωρητής σχολείων και αρχηγός της μεγάλης αναμορφωτικής κινήσεως, όχι μόνο στην Ελβετία αλλά και στις άλλες χώρες. Ονομάστηκε από πολλούς τότε «ο Πάπας της Γενεύης». Ήθελε στενή σχέση και συνεργασία μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας, αλλά καθεμία από αυτές κυρίαρχη στις αρμοδιότητές της. Ήθελε η πολιτεία και η εκκλησία να έχουν σαν υπέρτατο γνώμονα της δράσεώς τους το αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού, την Αγία Γραφή. Ήθελε την εκκλησία να ενισχύει ηθικά την πολιτεία ενώ την πολιτεία να ενισχύει κοσμικά την εκκλησία. Αυτή ήταν η θεοκρατία του Καλβίνου· θεοκρατία στην οποία επικρατούσε η θρησκεία (όχι η εκκλησία). Εάν λάβουμε υπόψη ότι κατά το Καλβινικό σύστημα στην διοίκηση της εκκλησίας συμμετέχει και ο λαός, η θεοκρατία του αποδεικνύεται λαοκρατική και όχι ιεροκρατική όπως την ήθελε και την θέλει ο παπισμός.

[ix] Ο Καλβίνος ήταν πολύ αυστηρός με το θέμα της εκκλησιαστικής πειθαρχίας πράγμα στο οποίο συνεπικουρούσε και η κοσμική εξουσία που με την έμπνευση του εξέδιδε και εφάρμοζε αυστηρότατες διατάξεις σχετικές με τα ήθη και την κοινωνική συμπεριφορά των πολιτών. Όχι μόνον απαγορεύονταν και τιμωρούνταν αυστηρά οι παρεκτροπές όπως η μέθη, η χαρτοπαιξία, η βλασφημία, και η ακολασία, αλλά ακόμα και η πολυτέλεια της ενδυμασίας, η σπατάλη σε γιορτές και γεύματα, οι χοροί και τα λαϊκά τραγούδια. Οι νόμοι όριζαν ακόμα και πόσα φαγητά επιτρεπόταν να παρατεθούν στα ιδιωτικά γεύματα, ενώ η ανάγνωση κοινών βιβλίων και μυθιστορημάτων απαγορευόταν. Οριζόταν η ποινή του θανάτου για τους μοιχούς, τους αιρετικούς, τους ειδωλολάτρες και τους βλάσφημους. Η φοίτηση στην εκκλησία ήταν υποχρεωτική, ενώ η αστυνομία ήταν επιφορτισμένη στον να επιβλέπει για την αυστηρή εφαρμογή της διατάξεως αυτής. Οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας όφειλαν μία φορά τουλάχιστον το χρόνο να ελέγχουν την πίστη και τα ήθη κάθε οικογένειας.

[x] Σύμφωνα με τη διδασκαλία του Καλβίνου, ο βαθμός της θεϊκής επιλογής κάθε ανθρώπου προκύπτει από τις οικονομικές επιτυχίες του! Ενάντια σε πολλαπλές αντιδράσεις κατάφερε να δημιουργηθεί η μεταρρυθμιστική «καλβινιστική» εκκλησία πάνω στις ιδέες του. Αυτές οι ιδέες πιστεύεται ότι επηρέασαν αποφασιστικά την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη στην Ευρώπη και στην Αμερική. Από την Γενεύη του Καλβίνου έφυγαν οι ακτίνες μίας συστηματοποιημένης αναμορφώσεως που παρήγαγε τη Πρεσβυτεριανή εκκλησία της Σκωτίας, τις αναμορφωμένες εκκλησίες της Αγγλίας, της Ολλανδίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Βοημίας και εν μέρει της Γερμανίας, αναζωογόνησαν και ενθάρρυναν τους Βαλδένσιους της Ιταλίας και τους Ουγενότους της Γαλλίας, ενώ αργότερα μετέδωσε τα φώτα της αναμορφώσεως στη Βόρεια Αμερική.

[xi] Ο προτεσταντισμός, έχοντας σαν απόλυτη θέση τη παραδοχή του απόλυτου προορισμού (ο θεός έχει προ-ορίσει ποιος θα σωθεί και ποιος όχι) και καταργώντας τον κλήρο και την εξομολόγηση, δηλαδή εκείνο το μέσο που ο απλός πιστός μπορούσε να διαγνώσει εάν είναι από τους εσωσμένους ή μη εσωσμένους, στέρησε τη δυνατότητα ’αντικειμενικής’ πληροφόρησης του, ποιος είναι τι. Ο πιστός έπρεπε πια να βρει ένα άλλο αντικειμενικό μέτρο, και οι προτεστάντες θεολόγοι όρισαν ότι αυτό το μέτρο είναι η επιτυχία στην εργασία. Δηλαδή αν είσαι προορισμένος να σωθείς θα φανεί στη δουλειά σου, στα κέρδη σου. Αυτό αμέσως λειτούργησε σαν κριτήριο για να συσσωρευθούν χρήματα σαν αυτοσκοπός. Έτσι πρώτος ο προτεστάντης άρχισε να βλέπει μέσα στο χρήμα το ναι ή το όχι του θεού στη ζωή του. Ζώντας ο ίδιος εντελώς λιτά ή και ασκητικά, προκειμένου να βλέπει τα χρήματά του να αυξάνουν, άρχισε να τον ενδιαφέρει η συσσώρευση του κεφαλαίου και έτσι να έχει τη σιγουριά ότι η ευλογία του θεού είναι μαζί του. Βέβαια, κάποτε αυτή η συνάρτηση (συσσώρευση κεφαλαίου και αναμονής σωτηρίας) αδυνάτισε και ο καπιταλισμός αυτονομήθηκε. Δημιουργήθηκαν οι θεωρητικοί του καπιταλισμού και έκτοτε στέκεται ως καθεαυτόν σύστημα που υπακούει στους ειδικούς του νόμους, αρχές και κανόνες, γεννώντας μια άλλη στάση και ένα άλλο νόημα ζωής. Ένας νέος πολιτισμός! Είναι πολύ σημαντικό εδώ να επισημάνουμε ότι στην ανατολική εκκλησία δεν υπήρξαν ποτέ αυτές οι καταβολές.

[xii] Ο καλβινισμός, αλλά και όλες σχεδόν οι προτεσταντικές ομάδες, έδωσε μεγάλη σημασία στην εγκόσμια δραστηριότητα. Πως εξηγείται όμως η απόσταση του ατόμου από το περιβάλλον του; Το δόγμα του απολύτου προορισμού όπως λέγει ο Max Weber, δημιούργησε στους ανθρώπους το «αίσθημα μιας ανήκουστης εσωτερικής μοναξιάς του μεμονωμένου ατόμου». Κατά τον Καλβίνο, ο κόσμος υπάρχει μόνον για την δόξα του Θεού. Ο εκλεκτός Χριστιανός υπάρχει στον κόσμο μόνο και μόνο για να συντελεί στην αύξηση της δόξας του Θεού. Ο εκλεκτός προσφέρει κοινωνικό έργο, γιατί αυτό απαιτεί ο Θεός για την οργάνωση της κοινωνικής ζωής. Επομένως, οι Καλβινιστές εργάζονται κοινωνικά, εξασκούν επαγγελματική εργασία μόνο για την μέγιστη δόξα του Θεού. Μέσα στα πλαίσια αυτά πρέπει να δούμε και την αγάπη προς τον πλησίον. Η κοινωνική προσφορά και η αγάπη γίνεται για την ωφελιμότητα του ανθρωπίνου γένους. Μία παραλλαγή του καλβινισμού, ο πουριτανισμός, συνέβαλε στην εκκοσμίκευση των θεολογικών απόψεων του Καλβίνου: Η υλική ευημερία των ανθρώπων είναι απόδειξη ότι ανήκουν στα εκλεκτά τέκνα του θεού. Η κατάκτηση του παραδείσου πέρναγε λοιπόν μέσα από σκληρή εργασία και οικονομική επιτυχία. Οι ιδέες λοιπόν του Καλβίνου έγιναν ευνοϊκά δεκτές από τους επιχειρηματίες της εποχής, γιατί έβλεπαν με ευχαρίστηση ότι οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις αποκτούσαν και πνευματικό κίνητρο εντατικοποίησης της εργασίας τους, πέρα από το μισθό. Αυτή η απρόσωπη ωφελιμιστική εργασία και προσφορά συντελεί στην δόξα του Θεού. Η υπερβατικότητα του Θεού οδήγησε τον πουριτανό στην πλήρη υπαρξιακή απομόνωση, στην αρνητική στάση απέναντι σε όλα τα συγκινησιακά στοιχεία που υπάρχουν στον πολιτισμό και στην θρησκεία, και απετέλεσε πραγματικά τις ρίζες του πιο απαισιόδοξου ατομισμού. Γίνεται έτσι φανερό ότι οι ανθρωπολογικές και πρακτικές συνέπειες του δόγματος του απολύτου προορισμού καλλιεργούν έναν ευσεβιστικό ατομισμό, κατευθύνουν τον άνθρωπο σε μια πνευματική και κοινωνική μοναξιά. Ευρισκόμενος ο άνθρωπος στην διελκυστίνδα μεταξύ της αβεβαιότητος και της βεβαιότητος για την σωτηρία του (για το εάν είναι ή όχι από τους εκλεκτούς), καταλάβαινε πολύ καλά ότι κανένας δεν μπορούσε να τον βοηθήσει. Γιατί όταν η κοινωνική προσφορά είναι απρόσωπη, τότε στην πραγματικότητα πρόκειται για κοινωνικό ατομισμό. Αυτός ο ατομισμός, που έγινε τρόπος ζωής, συνετέλεσε πολύ στην δημιουργία του πνεύματος του Καπιταλισμού, αφού ο Καπιταλιστής στρέφεται στον εαυτό του, κλείνεται ερμητικά σε αυτόν και δεν βλέπει τους άλλους, και αυτός ο ατομικιστικός τρόπος ζωής αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες του πνεύματος του Καπιταλισμού. Αυτές οι ιδέες επηρέασαν αποφασιστικά την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη στην Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική.

[xiii] Όταν οι δυτικοί αντελήφθησαν ότι δεν υπάρχει ο λεγόμενος κόσμος των ιδεών, πάνω στον οποίο στηριζόταν και ότι οι ιδέες δεν μπορούν να αποδειχθούν επιστημονικώς, τότε οδηγήθηκαν στην άρνηση του ιδεαλισμού και δημιούργησαν τα υλιστικά συστήματα.

[xiv] Κάθε θρησκεία έχει την ασκητική της. Στους Προτεστάντες θα βρούμε μια διαφοροποιημένη ασκητική ζωή από ότι στην Ορθόδοξη – Ρωμαίικη Παράδοση. Αυτός ο ασκητικός τρόπος ζωής συντονίζεται με το πνεύμα του Καπιταλισμού. Ο Max Weber για να προσεγγίσει το θέμα χρησιμοποιεί τις απόψεις του Richard Baxter για την ρεαλιστική του τοποθέτηση, πράγμα άλλωστε που τον φέρνει στην κορυφή ανάμεσα στους φιλολογικούς εκπροσώπους της πουριτανικής ηθικής, παγκοσμίως. Ο Baxter θεωρεί ότι η κτήση του πλούτου είναι επικίνδυνη, γιατί ενέχει τον κίνδυνο της χαλάρωσης. Η χαλάρωση φέρνει ανάπαυση και απόλαυση, και, η ανάπαυση και η απόλαυση δεν συντελούν στην δόξα του Θεού. Η δόξα του Θεού επιτυγχάνεται με την δράση. «Πρώτη και σοβαρότερη από όλες τις αμαρτίες είναι η σπατάλη του χρόνου». Καθήκον του ανθρώπου είναι να επιβεβαιώσει την ‘θεϊκή προεπιλογή’ του ως εκλεκτός. Ο Baxter θεωρούσε την αδιάκοπη πνευματική και σωματική εργασία, ως αυτοσκοπό της ζωής του ανθρώπου. Ο πλούσιος δεν πρέπει να αρκείται στα χρήματα που έχει, αλλά να εργάζεται, γιατί αυτό είναι εντολή του Θεού.

Ο πλουτισμός μέσα σε ορισμένα πλαίσια είναι επιτρεπτός. Ως καρπός του επαγγέλματος και όταν δεν γίνεται αφορμή για απόλαυση και τεμπελιά (αμαρτία). Δηλαδή, ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί τον πλούτο για αργία και αμαρτωλή απόλαυσή είναι κακός, αλλά αν ο πλούτος είναι καρπός του καθήκοντος του επαγγέλματος και δεν οδηγεί στην αμαρτωλή ζωή, τότε είναι χρήσιμος και επιβεβλημένος. (Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι διακρίνεται μια σύνδεση της ηθικής του πουριτανισμού με την εβραϊκή αντίληψη, σύμφωνα με την οποία η κατοχή πλούτου εθεωρείτο ένδειξη της αγάπης και της εύνοιας του Θεού στους εκλεκτούς του.) Αυτός όμως, ο ιδιότυπος ασκητισμός, για το Max Weber, επεκτείνεται και σε ένα άλλο επίπεδο σαν παραπάνω προσφορά του πουριτανικού ασκητισμού στον Καπιταλισμό. Προσέφερε επιμελείς εργάτες που εργάζονταν ενσυνειδήτως και ευσυνειδήτως αφού έβλεπαν «την εργασία και τη φιλοπονία σαν καθήκον τους απέναντι στο Θεό». Η προτεσταντική αυτή αντίληψη «ερμήνευσε την επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη σαν επάγγελμα». Οικονομία, λοιπόν, εργασία και αποδοτικότητα, συγκέντρωση του κεφαλαίου… ήδη μιλάμε για την πεμπτουσία του Καπιταλισμού! Βλέπουμε λοιπόν ότι το καθήκον του Προτεστάντη για το επάγγελμα, που το θεωρεί εντολή του Θεού, η ταύτιση της εργασίας με το επάγγελμα, που είναι αυτοσκοπός του ανθρώπου, αποτέλεσε την βάση της εξελίξεως και αναπτύξεως του καπιταλιστικού πνεύματος.

ΠΗΓΕΣ:

-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΒΙΝΟΣ, του Δημητρίου Μ.Καλοποθάκη

-ΕΤ3- «ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ» 07-4-2010 Σαββίδης – Γιανναράς

-Ιστορία της Τεχνολογίας, του Στ. Γ. Φραγκόπουλου, Δρ.Μηχ., Καθηγητή ΤΕΙ Αθήνας,

-Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας: Οι Σχολαστικοί, Russell, Bertrand

-Προτεσταντισμός: Από τη Βικιπαίδεια,

-Ο Καπιταλισμός ως γέννημα της Δυτικής Μεταφυσικής, Σεβ. Ναυπάκτου και αγ. Βλασίου Ιεροθέου, Απόσπασμα από το βιβλίο: «Γέννημα και θρέμμα Ρωμηοί» σελ 123-184

-UNESCO, «Ιστορία της Ανθρωπότητας», τόμ. 11

-ΟΟΔΕ/Προτεσταντισμός

-Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Γ’ τομ., Απόστολου Βακαλόπουλου, Θεσσαλονίκη 1968.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Η Ελλάδα έπρεπε να είχε σήμερα 25-3...
================================================================

Σελίδες

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015

ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ - ΑΝΤΙΛΗΨΗ.

Αμπελοφιλοσοφίες

Η Συνέχεια του www.poexania.dtoxic.com

Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού

Εισαγωγή

Μέρος πρώτο: Τα κύρια χαρακτηριστικά του Δυτικού Καπιταλισμού

Μέρος δεύτερο: Το πνεύμα του καπιταλισμού

Συμπεράσματα

18 Σχόλια

Σχολιάστε

Chania Blogs

Αρχείο

Kατηγορίες

Blogroll

Πρόσφατα σχόλια

Πρόσφατα άρθρα

Βασίλειος Αδαμίδης, Ευρώπη

Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης

by Θεόδωρος Ορέστης • 18 November 2013 • 23 Comments

23 comments for “Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης”

Η Λατρεία, το νέο δόγμα και η θρησκευτική εκκοσμίκευση των προτεσταντικών εκκλησιών.

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ – ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Αναγνώστες

**Νοεμβρίου 2011**
Δ	Τ	Τ	Π	Π	Σ	Κ
« Οκτ				Δεκ »
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30

Σελίδες

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015

ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ - ΑΝΤΙΛΗΨΗ.

Αμπελοφιλοσοφίες

Η Συνέχεια του www.poexania.dtoxic.com

Μαξ Βέμπερ, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού

Εισαγωγή

Μέρος πρώτο: Τα κύρια χαρακτηριστικά του Δυτικού Καπιταλισμού

Μέρος δεύτερο: Το πνεύμα του καπιταλισμού

Συμπεράσματα

Share this:

Σχετικά

18 Σχόλια

Σχολιάστε

Chania Blogs

Αρχείο

Kατηγορίες

Blogroll

Πρόσφατα σχόλια

Πρόσφατα άρθρα

Post navigation

23 comments for “Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα της κρίσης”

Η Λατρεία, το νέο δόγμα και η θρησκευτική εκκοσμίκευση των προτεσταντικών εκκλησιών.

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ – ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Αναγνώστες