ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ - ELIAMEP -ΕΛΙΑΜΕΠ

ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ

Ενεργειακή Διπλωματία

Με άξονα το ενδιαφέρον με το οποίο παρακολουθούνται παγκοσμίως τα ζητήματα διεθνούς ενεργειακής πολιτικής στον 21ο αιώνα και θεωρώντας ότι οι οδεύσεις των αγωγών φυσικού αερίου, αλλά και πετρελαίου αποτελούν προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, στο Υπουργείο Εξωτερικών λειτουργεί η Β7 Διεύθυνση Διεθνών Ενεργειακών Θεμάτων. Η Διεύθυνση παρακολουθεί τα διεθνή ενεργειακά ζητήματα και ιδιαίτερα τις ενεργειακές εξελίξεις στον τομέα των αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου, των ηλεκτρικών δικτύων και δευτερεύοντος τα τεκταινόμενα στον χώρο της ΕΕ. Παράλληλα υποβοηθά το έργο του καθ’ ύλην αρμοδίου Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, καθώς η χώρα επιχειρεί να αναπτύξει τις ενδογενείς πηγές της, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια αλλά και αυτή της ευρύτερης περιοχής της. Στον πετρελαϊκό τομέα, παρακολουθείται η πορεία των δύο Διεθνών Γύρων Παραχωρήσεων: Ο πρώτος αφορούσε τα 20 θαλάσσια οικόπεδα των περιοχών Ιονίου και νοτίως της Κρήτης και ο δεύτερος τις τρεις χερσαίες περιοχές στη Δυτική Ελλάδα (Άρτα-Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία, Βορειοδυτική Πελοπόννησος).

Στον τομέα του φυσικού αερίου, η Ελλάδα επιθυμεί να αναδειχθεί σε κόμβο διαμετακόμισης (αγωγοί φυσικού αερίου, τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου). Πρωταρχικής σημασίας είναι ο λεγόμενος Νότιος Διάδρομος, ο οποίος αποτελεί και μείζονα συνιστώσα της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Ο νέος αυτός διάδρομος θα προστεθεί στις διάφορες πηγές από τις οποίες προμηθεύεται φυσικό αέριο η Ευρώπη, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση της ασφάλειας και της ευελιξίας του ενεργειακού εφοδιασμού της. Ο Νότιος Διάδρομος περιλαμβάνει το σύστημα αγωγών SCP (South Caucasus Pipeline), TANAP (Trans-Anatolian Pipeline) και TAP (Trans-Adriatic Pipeline) μεταφέροντας φυσικό αέριο από την Κασπία (κοίτασμα Shah Deniz) προς την αγορά της Ευρώπης (Ν. Ιταλία) μέσω Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας.  Η λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης για την υλοποίηση του TAP ελήφθη στο Μπακού (Αζερμπαϊτζάν) στις 17.12.2014.

Ο αγωγός ΤΑΡ, μήκους 870 χλμ. εκ των οποίων τα 550 χλμ επί ελληνικού εδάφους, προβλέπεται να έχει μεταφορική ικανότητα 10 δις κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα αναβάθμισης στα 20 δις κ.μ. ανάλογα με τις μελλοντικές συνθήκες παραγωγής και ζήτησης. Ο ΤΑΡ ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας με την πρόβλεψη για προμήθεια 1 bcm ετησίως, ενώ δημιουργεί και νέες θέσεις εργασίας μέσω της εμπλοκής  ελληνικών μελετητικών και κατασκευαστικών εταιρειών. Τέλος, ο TAP έχει αναγνωριστεί ως «Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος» (PCI) από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η Ενεργειακή Κοινότητα της Ευρώπης έχει χαρακτηρίσει τον αγωγό ως «έργο ενδιαφέροντος για την Ενεργειακή Κοινότητα» (ΕΕΕΚ).

Η Ελλάδα παρακολουθεί, παράλληλα, τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά την ανακάλυψη -από το 2009 ως το 2011- κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ (Levantine Basin). Τα αποδεδειγμένα μέχρι σήμερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ και στο «οικόπεδο 12» στην ΑΟΖ της Κύπρου τροποποιούν τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή και προστίθενται στις εναλλακτικές λύσεις τροφοδοσίας ενέργειας για την Ευρώπη, ως «Τρίτος Διάδρομος» φυσικού αερίου, μετά το  ρωσικό και το κασπιακό δίκτυο. Η χώρα μας προωθεί ενεργά την ιδέα κατασκευής ενός αγωγού, γνωστού ως EASTMED, ο οποίος θα μεταφέρει ποσότητες φυσικού αερίου από την Λεκάνη της Λεβαντίνης στην Δ. Ευρώπη (Ν. Ιταλία) μέσω Κρήτης και Ηπειρωτικής Ελλάδας. Ήδη διεξάγεται η προβλεπόμενη μελέτη σκοπιμότητας, η οποία και θα καθορίσει την συνέχεια που θα δοθεί στο έργο.

Τον Ιούλιο 2013, η Ευρ. Επιτροπή, μετά την απόρριψη του Nabucco West, άρχισε να προωθεί σχέδιο υποκατάστασής του, μέσω ενός δικτύου διασυνδετήριων αγωγών, τον επονομαζόμενο «Κεντρικό Διάδρομο Φυσικού Αερίου». Ο εν λόγω διάδρομος θα αξιοποιεί τα εθνικά δίκτυα φυσικού αερίου της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας και θα ενώνει τις αγορές της Ελλάδας και της Ουγγαρίας και ενδεχομένως άλλες χώρες της ΝΑ Ευρώπης.

Μέρος του Κεντρικού Διαδρόμου είναι και ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB). Ο IGB προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2017, ενώ έχει σχεδιαστεί να έχει δυνατότητα ανάστροφης ροής. Από το 2014 υπάρχει η δυνατότητα πραγματικής ανάστροφής ροής στον ήδη υπάρχοντα ελληνο-βουλγαρικό αγωγό Κούλα-Στρυμωνοχώρι, από τον οποίο η χώρα μας προμηθεύεται φυσικό αέριο προέλευσης Ρωσίας, μέσω των δικτύων Ουκρανίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας.

Ο όλος σχεδιασμός για την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου που θα αναδεικνύουν την Ελλάδα ως κόμβο διαμετακόμισης συμπληρώνεται από την εγκατάσταση υποδοχής και επαναεριοποίησηςυγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στο σταθμό της Ρεβυθούσας, η οποία λειτουργεί ανελλιπώς από τις αρχές 2000, με εισαγωγή φυσικού αερίου κυρίως από την Αλγερία, βάσει μακροχρόνιου συμβολαίου. Ο σταθμός αυτός διαθέτει δύο δεξαμενές χωρητικότητας 130.000 κυβικών μέτρων σε υγρή μορφή. Το 2013 υπεγράφη η σύμβαση κατασκευής και τρίτης δεξαμενής, χωρητικότητας 95.000 κυβικών μέτρων, με παράλληλη αύξηση 40% του ρυθμού αεριοποίησης και αναβάθμιση του μετρητικού σταθμού της Αγίας Τριάδας Μεγάρων, όπου βρίσκεται το σημείο εισόδου στου εθνικό δίκτυο. Η ολοκλήρωση του συνολικού έργου αναμένεται τον Μάρτιο του 2016.

Παράλληλα, έχουν υποβληθεί και εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. τρεις μελέτες σκοπιμότητας: α) Η κατασκευή πλωτών σταθμών επαναεριοποίησης ΥΦΑ στην Καβάλα και στην Αλεξανδρούπολη και β) το Ανεξάρτητο Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) Αλεξανδρούπολης.

Τέλος, εξετάζεται η δυνατότητα μετατροπής του εξαντληθέντος πετρελαϊκού πεδίου Ν. Καβάλας σεαποθήκη φυσικού αερίου που θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων.

Σε ό,τι αφορά στον ηλεκτρισμό, το Υπουργείο Εξωτεριών  λειτουργεί επικουρικά προς τα καθ’ ύλην αρμόδια Υπουργεία, λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική που ακολουθείται και ενημερώνοντας επί του ζητήματος του εμπλεκόμενους ελληνικούς φορείς.

Στον αναπτυσσόμενο κλάδο των Ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), το Υπουργείο Εξωτεριών διαβουλεύεται με τους εμπλεκόμενους φορείς και παρακολουθεί σε ελληνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο τις νέες κατευθύνσεις και τάσεις της αγοράς αυτής.

Εν κατακλείδι, το Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω των Διπλωματικών μας Αρχών στην αλλοδαπή παρακολουθεί όλες τις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις, τις διεθνείς συμφωνίες και τάσεις στον τομέα αυτό, καθότι προσδιορίζουν, εν πολλοίς, και τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Ομοίως, παρακολουθεί τα θέματα που προωθούνται στους διεθνείς και περιφερειακούς ενεργειακούς οργανισμούς, όπου λαμβάνονται αποφάσεις για το παγκόσμιο και ευρωπαϊκό ενεργειακό μέλλον. 

(Νοέμβριος 2014)

Επιστροφή

------------------------------------------------------------------------- 

 ============================================

 

Ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου

Ο όρος Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να περιγράψει σχεδιαζόμενα έργα υποδομών που σκοπό έχουν να ενισχύσουν την ασφάλεια και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ μέσω της μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη από την περιοχή της Κασπίας.

Σύστημα αγωγών φυσικού αερίου

Ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου είναι ένα από τα πιο σύνθετα συστήματα αγωγών φυσικού αερίου που κατασκευάστηκαν ποτέ. Με μήκος που υπερβαίνει τα 4.000 χλμ., θα διέρχεται από επτά χώρες και στην κατασκευή του θα συμμετάσχουν περισσότερες από δώδεκα κορυφαίες εταιρείες ενέργειας. Αποτελείται δε από μεγάλο αριθμό επιμέρους ενεργειακών έργων συνολικής επένδυσης 45 δισ. δολαρίων ΗΠΑ περίπου, ήτοι:

• Δεύτερη φάση ανάπτυξης του κοιτάσματος Shah Deniz, gγεωτρήσεις και υπεράκτιες εγκαταστάσεις άντλησης αερίου στην Κασπία Θάλασσα.
• Επέκταση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας φυσικού αερίου στον τερματικό σταθμό του Sangachal στις ακτές της Κασπίας στο Αζερμπαϊτζάν.
• Τρία έργα κατασκευής αγωγών:
  • Αγωγός Νότιου Καυκάσου (SCPX) – Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία
  • Αγωγός φυσικού αερίου Ανατολίας (Trans Anatolian Pipeline - TANAP) – Τουρκία
  • Αδριατικός Αγωγός (TAP) – Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία
• Επέκταση του ιταλικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου.
• Δυνατότητες περαιτέρω σύνδεσης με δίκτυα φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής, Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης

Ενεργειακές αγορές τις οποίες μπορεί να προσεγγίσει το φυσικό αέριο της Κασπίας μέσω του TAP

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου θα εκπληρώσει τον σκοπό του, είναι απαραίτητο το φυσικό αέριο της Κασπίας να προσεγγίσει όσο το δυνατόν περισσότερες διαφορετικές ευρωπαϊκές αγορές και πολλούς καταναλωτές.

Ο σχεδιασμός του TAP προσφέρει ποικίλες εναλλακτικές επιλογές σύνδεσης σε διάφορους υφιστάμενους και προτεινόμενους αγωγούς κατά μήκος της διαδρομής του, καθιστώντας έτσι δυνατή τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Κασπίας σε πολλούς προορισμούς ανά την Ευρώπη:

• Ο TAP θα συνδεθεί με το ιταλικό δίκτυο διανομής φυσικού αερίου το οποίο εκμεταλλεύεται η εταιρεία Snam Rete Gas, προκειμένου να παρέχει σταθερή μεταφορική ικανότητα στο ιταλικό εικονικό εμπορικό σημείο από το οποίο θα μπορούν να προσεγγιστούν όλες οι έξοδοι φυσικού αερίου προς ευρωπαϊκούς προορισμούς.
• Αυστρία και Κεντρική Ευρώπη: το φυσικό αέριο που μεταφέρεται δια μέσου του TAP μπορεί να φτάσει μέχρι τον κόμβο φυσικού αερίου της Κεντρικής Ευρώπης ο οποίος βρίσκεται στο Baumgarten της Αυστρίας μέσω του αγωγού Trans Austria Gas (TAG), αξιοποιώντας τις δυνατότητες εναλλαγής (swap) και αντιστροφής ροής.
• Γερμανία και Γαλλία μέσω Ελβετίας: αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιστροφής ροής μέσω του αγωγού Transitgas.
• Ηνωμένο Βασίλειο: οι εταιρείες εκμετάλλευσης Snam Rete Gas και Fluxys συμφώνησαν να αναπτύξουν δυνατότητες φυσικής αντιστροφής ροής μεταξύ Ιταλίας και Ηνωμένου Βασιλείου διασυνδέοντας τις αγορές φυσικού αερίου της Ιταλίας, της Ελβετίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου, και επιτρέποντας έτσι στο αέριο της Κασπίας να φτάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
• Βουλγαρία: Ο αγωγός TAP μπορεί να προσφέρει μια νέα πηγή αερίου με τη σύνδεσή του με υφιστάμενες και προβλεπόμενες υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αντιστροφής ροής μέσω διασυνδετήριου αγωγού με τη γραμμή Kula-Σιδηρόκαστρο, και/ή προτεινόμενης σύνδεσης με τον προτεινόμενο Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας - Βουλγαρίας (Interconnector Greece Bulgaria - IGB).
• Νοτιοανατολική Ευρώπη: Το φυσικό αέριο της Κασπίας μπορεί να φτάσει τις αναπτυσσόμενες αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, οι οποίες εξαρτώνται επί του παρόντος από έναν και μοναδικό προμηθευτή. Ο TAP συνεργάζεται με τους κατασκευαστές του προβλεπόμενου Αγωγού Ιονίου - Αδριατικής (IAP) και συζητά δυνατότητες σύνδεσης με αγορές της Νότιας Κροατίας, της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στις οποίες δεν φτάνει επί του παρόντος το φυσικό αέριο.

Ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου αποτελεί μείζονα συνιστώσα της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Ο καθοριστικός ρόλος που διαδραματίζει ο TAP στην υλοποίηση αυτού του οράματος δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή σημαντικών οικονομικών οφελών, αλλά επιπλέον διασφαλίζει για τις επόμενες δεκαετίες τη βιωσιμότητα μιας εκ των σημαντικότερων οδών μεταφοράς ενέργειας στην Ευρώπη. 

==================================================

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο κυρίαρχος ρόλος της Τουρκίας στον νέο ενεργειακό χάρτη

Του Κ.Ν. Σταμπολή* 
Τόσο η πρόσφατη απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για ακύρωση της όδευσης του αγωγού South Stream προς τα βΒουλγαρικά παράλια και η ανακοίνωση της πρόθεσης για την κατασκευή ενός αντίστοιχου μεγέθους αγωγού προς την Τουρκία, η προσχώρηση του Ισραήλ στον ελληνικής εμπνεύσεως αγωγό East Med, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω Ελλάδας, προς την Ευρώπη, η απόφαση της κοινοπραξίας στον TAP για τον πρόωρο διπλασιασμό της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού (από 10.0 BCM’s στα 20.0 BCM’s) και τέλος η ανακοίνωση για τη δημιουργία του Vertical Corridor (κάθετου διαδρόμου φυσικού αερίου) που θα ενώνει την Ελλάδα με την Ουγγαρία μέσω του υπάρχοντος δικτύου αγωγών της περιοχής, στην πράξη σηματοδοτούν την επανασχεδίαση του ενεργειακού καμβά της ευρύτερης περιφέρειας της ΝΑ Ευρώπης.

Μπορεί η ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου περί νέου αγωγού προς την Τουρκία να προσέλκυσε τα άκρως ειρωνικά σχόλια αμερικανόφερτων ειδησεογραφικών δικτύων (όμως η συλλογιστική του Κρεμλίνου κάθε άλλο παρά έωλη είναι. Και αυτό γιατί η Τουρκία ήδη αποτελεί τον δεύτερο ευρωπαϊκό εξαγωγικό προορισμό για το αέριο της Gazprom μετά τη Γερμανία (βλέπε γράφημα).

-

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό, βάσει των μέχρι σήμερα ανακοινώσεων του Κρεμλίνου αλλά και του διευθύνοντα της Gazprom, κ. Αλεξέι Μίλερ, ότι η απόφαση για αλλαγή όδευσης του South Stream προς την Τουρκία δεν ακυρώνει τις βασικές επιδιώξεις της Ρωσίας να απεξαρτηθεί από τη δυνατότητα της Ουκρανίας να παρεμβαίνει όποτε αυτή αποφασίζει στην ομαλή τροφοδοσία, μέσω αυτής, της ευρωπαϊκής αγοράς.

Από μία άποψη η Ρωσία τελεί υπό την ομηρεία της εκάστοτε ουκρανικής κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. 2006, 2009) να φανεί συνεπής ως προς τις υποχρεώσεις της απέναντι στους Ευρωπαίους πελάτες της. Η αναδιάταξη της υποθαλάσσιας όδευσης του South Stream προς την Τουρκία, γιατί περί αυτού πρόκειται, αποστερεί τη Βουλγαρία από τα αναμενόμενα και γενικότερα οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη, μειώνει τη σημασία του αγωγού Trans Balkan για την τροφοδοσία των αγορών της περιοχής, στα νότια και δυτικά σύνορα της Βουλγαρίας, και τοποθετεί των ρωσικών συμφερόντων φυσικό αέριο στην αφετηρία τροφοδοσίας της Ευρώπης. Δηλαδή στην καρδία των ανταγωνιστών από μελλοντικούς προμηθευτές από την Ασία, τη Μέση Ανατολή και ενδεχομένως από την Ανατολική Μεσόγειο.

Φυσικό αέριο
Αντίθετα, η Τουρκία, εκτός από την ιδιότητά της ως τελικής αγοράς, ενισχύει την ιδιότητά της ως ενδιάμεσης αγοράς, καθώς πέραν της μεταφοράς μέσω των εδαφών της αερίου από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν, μελλοντικά θα υποδεχθεί επιπλέον ποσότητες αερίου που θα έχουν αφετηρία τα κοιτάσματα της κεντρικής Ασίας (από Καζακαστάν, Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν) και της ρωσικής ενδοχώρας. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Τουρκία εξακολουθεί να εισάγει 8,0-10,0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου κάθε χρόνο από το Ιράν παρά το αμερικανό-ευρωπαϊκό εμπάργκο. Είναι δε εξαιρετικά πιθανό, όταν εξομαλυνθούν οι σχέσεις Ιράν-ΗΠΑ μετά την προδιαγραφόμενη συμφωνία για τα πυρηνικά, να δεχθεί ακόμα περισσότερες ποσότητες ιρανικού αερίου - μέσω νέου αγωγού που θα κατασκευασθεί- για εξαγωγή προς ευρωπαϊκούς προορισμούς.
South Stream
Σε κάθε περίπτωση η κατασκευή του South Stream, με τη νέα του όδευση προς Τουρκία, λόγω του μεγέθους και της ωριμότητας του έργου δεν είναι τόσο εύκολο να εγκαταλειφτεί από τη Ρωσία, αλλά ούτε και να αγνοηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της ιδιαίτερα μεγάλης σημασίας που έχει από την άποψη της ενεργειακής ασφάλειας που μπορεί να προσφέρει στην Ευρώπη. Γι' αυτό παρά τις μέχρι τώρα νομικίστικες αντιρρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η απόφαση περί ακύρωσης του υπάρχοντος σχεδιασμού δημιούργησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεγαλύτερη ανησυχία παρά προσέφερε ανακούφιση.
Εξάλλου όπως δήλωσε πρόσφατα ο Γ. Μανιάτης, «η κατασκευή του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου South Stream παραμένει ως επιλογή στο ?τραπέζι?, υπό την προϋπόθεση ότι η Μόσχα θα σεβαστεί τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο οι Βρυξέλλες θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση με τους Ρώσους, ενεργώντας ταυτόχρονα προς την κατεύθυνση εναλλακτικών λύσεων, όπως ο νότιος διάδρομος από την Κασπία Θάλασσα».
Πέρα όμως από τον South Stream υπάρχει μία ολόκληρη γκάμα έργων τα οποία, εάν πραγματοποιηθούν, θα αλλάξουν εντελώς το ενεργειακό τοπίο της ΝΑ ευρωπαϊκής περιοχής κατά τα επόμενα χρόνια, ενώ παράλληλα θα ενισχύσουν σημαντικά τον ρόλο της Ελλάδας, η οποία μπορεί έτσι να αναδειχθεί ως η δεύτερη, μετά την Τουρκία, ενεργειακή δύναμη της περιοχής. Τα ακόλουθα είναι τα πλέον βασικά από αυτά τα έργα, κατά σειρά ωριμότητας:
(α) Ο Ελληνο-Βουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου, γνωστός ως IGB, μήκους 180 χλμ. που θα συνδέσει τα εθνικά δίκτυα των δύο χωρών ενώ θα συμβάλλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Βουλγαρίας. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού το 2018/2019, αυτός θα αποτελέσει τη νέα πύλη τροφοδοσίας με φυσικό αέριο της Βουλγαρίας, η οποία έτσι θα μπορέσει να διαφοροποιήσει τις πηγές προμήθειάς της. Αλλά και μέσω του στρατηγικής σημασίας αυτού αγωγού θα μπορούν και άλλες χώρες του Βορρά να αντλούν επιπλέον ποσότητες αερίου (βλέπε Σερβία, Ρουμανία, Ουγγαρία).
(β) Ο αγωγός TAP, που θα διασχίζει τη Βόρειο Ελλάδα που θα αποτελέσει τη συνέχεια του TANAP που θα διασχίζει οριζόντια τη γείτονα Τουρκία, και ο οποίος μέσω Αλβανίας θα τροφοδοτεί με αέριο την Ιταλία, και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με ποσότητες 10-20 BCM κατ’ έτος, προερχόμενο από το Αζερμπαϊτζάν. Η εκτίμηση είναι ότι ο αγωγός θα τεθεί σε λειτουργία το αργότερο μέχρι το 2019.
(γ) Οι δύο υπό σχεδίαση και ανάπτυξη πλωτοί σταθμοί LNG σε Αλεξανδρούπολη και Καβάλα με συνολική χωρητικότητα σχεδόν 300.000 κυβικά μέτρα και άνω με προοπτική τροφοδοσίας του ελληνικού δικτύου αλλά και εξαγωγών προς Βορρά και Τουρκία. Με το FSRU της Αλεξανδρούπολης, που προωθείται από τον όμιλο Κοπελούζου, να είναι σε προχωρημένο στάδιο με προγραμματισμένη την λειτουργία του το 2017/2018. Αλλά και το FSRU της Καβάλας που προωθείται από την ΔΕΠΑ είναι σε καλό δρόμο έχοντας αρχίσει να προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον από χώρες του Περσικού Κόλπου.
(δ) Ο πρόσφατα ανακοινωθείς Κάθετος Διάδρομος (Vertical Corridor) που αποτελεί μία νέα όδευση για το φυσικό αέριο, που θα ενώνει τα εθνικά δίκτυα των τριών χωρών μέσω υπαρχόντων και νέων διασυνδετήριων αγωγών, ώστε το φυσικό αέριο να προωθείται από την Ελλάδα στην Βουλγαρία και την Ρουμανία, και κατόπιν πιθανώς σε άλλες χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης (λ.χ. Ουγγαρία, Σερβία). Το φυσικό αέριο, η ποσότητα του οποίου υπολογίζεται σε 3-5 BCM’s ανά έτος, θα προέρχεται από διάφορες πηγές και συγκεκριμένα από το ελληνικό δίκτυο μέσω του σταθμού υγροποίησης στη Ρεβυθούσα, τον αγωγό TAP που θα διασχίζει την βόρεια Ελλάδα αλλά και τους υπό σχεδίαση πλωτούς σταθμούς LNG στην Βόρεια Ελλάδα.
(ε) Ο αγωγός East- Med, μήκους άνω των 1,200 χλμ. ο οποίος με χωρητικότητα 8.0-10.0 BCM θα δύναται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου (Ισραήλ- Κύπρος) προς την ευρωπαϊκή αγορά μέσω Ελλάδας.
Ακόμη θα πρέπει να αναφερθούμε και στην προοπτική δημιουργίας δύο περιφερειακών κόμβων εμπορικών συναλλαγών φυσικού αερίου (gas trading hubs) ενός στην Ελλάδα και ενός στην Τουρκία, οι οποίοι πρόκειται να συμβάλουν στην εμπορευματοποίηση του φυσικού αερίου διευκολύνοντας τις διασυνοριακές ανταλλαγές και επιταχύνοντας τη διασύνδεση των αγορών φυσικού αερίου Τουρκίας - Ελλάδας με αυτές της Ευρώπης.
Κομβικός ρόλος
Εάν στα ανωτέρω projects προσθέσουμε και την αναμενόμενη διαδρομή του South Stream μέσω Ελλάδας (750 χλμ.) και την αξιοποίηση του διασυνδετήριου IGI, που αποτελεί ώριμο τεχνικό έργο που προωθείται από τις ΔΕΠΑ - Edison και έχει ενταχθεί στα Ευρωπαϊκά προγράμματα κοινού ενδιαφέροντος (τα γνωστά PCI’s), τότε μπορούμε να αντιληφθούμε το κομβικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας στην ενεργειακή αναγέννηση της ευρύτερης περιοχής και στην τροφοδοσία με φυσικό αέριο των ευρωπαϊκών αγορών.
Τόσο η επανασχεδίαση του South Stream, με άξονα αναφοράς πλέον την Τουρκία, η διεύρυνση χωρητικότητας του αγωγού TAP, η κατασκευή του οποίου ξεκινά εντός του 2015, όσο και τα άλλα αναφερθέντα ανωτέρω projects (δηλ. East Med, Vertical Corridor, μονάδες FSRU και gas trading hubs) δείχνουν ξεκάθαρα ότι επανασχεδιάζεται ένα μεγάλο μέρος της ενεργειακής υποδομής στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Μία εξέλιξη η οποία θα πρέπει να εξετασθεί σε συνάρτηση με τις ευρύτερες ανακατατάξεις του ενεργειακού μείγματος της Ευρώπης όπου το φυσικό αέριο αναδύεται πλέον ως βασική πηγή ενέργειας, λόγω κυρίως περιβαλλοντικών λόγων, εκτοπίζοντας σταδιακά πλέον ρυπογόνα καύσιμα.
Γι' αυτό και οι εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) περί αύξησης της Ευρωπαϊκής ζήτησης με ανάκαμψη μέχρι το 2019 στα 504 BCM και στα 600 BCM μέχρι το 2030 αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Βέβαια η ευρωπαϊκή ζήτηση έχει υποστεί σωστή καθίζηση τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους (λόγω του μέχρι σήμερα ακριβού πετρελαίου) έχοντας συρρικνωθεί στα 504 BCM το 2013 από 567 BCM που αυτή είχε φθάσει το 2010.
Όμως, με την αναμενόμενη ανάκαμψη της ζήτησης στην Ευρώπη Ελλάδα - Τουρκία αναδεικνύονται πλέον ως βασικές πύλες εισόδου ενός μέρους των υφιστάμενων ποσοτήτων της Gazprom (που σήμερα διέρχονται μέσω Ουκρανίας) αλλά και των εντελώς νέων που θα υπάρξουν (δηλ. από Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Ανατολική Μεσόγειο και LNG από τη διεθνή αγορά).
*Ο  Κ.Ν Σταμπολής είναι αντιπρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής  του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ)
================================================

1/7

2008

Το ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Μερικές Προσεγγίσεις

Αναρτήθηκε από: Ιωάννα Καλαϊτζίδου  στην ενότητα: 4.Για το Οικολογικό Κίνημα

ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας , ο ενεργειακός πυρήνας της Ελλάδας , με τα ενεργειακά αποθέματα που διαθέτει, μπορούσε να εξασφαλίσει πλήρη ενεργειακή αυτοτέλεια για εκατονταετίες ! Σήμερα , μετά από μισόν αιώνα άναρχης και ληστρικής εκμετάλλευσης των λιγνιτικών αποθεμάτων από την ΔΕΗ, στην Ελλάδα της υπερσυγκέντρωσης στα αστικά κέντρα, της υπερκατανάλωσης και της ενεργειακής αναρχίας, τα αποθέματα του εθνικού καυσίμου (λιγνίτη) εξαντλούνται και δημιουργούνται συνθήκες άμεσης και πλήρους εξάρτισης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο , φυσικό αέριο, λιθάνθρακας).
[Σύμφωνα με την έκθεση μακροχρονίου ενεργειακού σχεδιασμού τα αποθέματα λιγνίτη στην Ελλάδα ανέρχονται σε 3.200 εκατ. τόνους, 90% των οποίων βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα. Με τους σημερινούς ρυθμούς παραγωγής , σύμφωνα με τη ΔΕΗ, τα λιγνιτικά αποθέματα τής Μεγαλόπολης εξαντλούνται σε 25 χρόνια και αυτά της Δυτικής Μακεδονίας σε 35 χρόνια.]
Η αυτονόητη αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο εθνικό ενεργειακό μίγμα παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα , στη χώρα του ήλιου , με τον Αίολο και τους ανέμους του, σε περιοχές με γεωθερμία ή με πλούσια υδάτινα αποθέματα.
Το ίδιο βασικό παράδειγμα, με διαφορετικές ίσως προσεγγίσεις ή ποσοστώσεις , αναπαράγει και κάθε αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη περιφέρεια, σε κάθε χώρα.
Και αυτό ενώ ενεργειακά αποθέματα διάφορων πηγών και τύπων αφθονούν παντού. Η φύση έχει “πρόβλεψη” για την αναπαραγωγή της, μια που από το ταπεινότερο κύτταρο ως το μεγαλύτερο οικοσύστημα χρησιμοποιεί ενεργειακές διεργασίες !
Όμως το πανίσχυρο σύμπλεγμα συμφερόντων πετρελαίου και αυτοκινητοβιομηχανίας, που ελέγχει ένα τεράστιο τμήμα της παγκόσμιας οικονομίας, εξουδετερώνει συστηματικά κάθε ανεξάρτητη προσπάθεια για την ανακάλυψη και μαζικοποίηση εναλλακτικών συστημάτων παραγωγής ενέργειας, εξωθώντας τους οραματιστές εφευρέτες και τους πολίτες στην απόγνωση.
” Η σπανιότητα των ενεργειακών πόρων είναι ένας από τους μύθους που καλλιεργεί έντεχνα το παγκόσμιο ενεργειακό κατεστημένο, και η επιστημονική ελίτ που το στηρίζει. Η ενέργεια πρέπει να είναι σπάνια για να στοιχίζει! Η πραγματικότητα όμως είναι πως ο πλανήτης μας και το σύμπαν γενικότερα είναι πλούσιο σε ενεργειακούς πόρους. Η ενέργεια βρίσκεται παντού και σε αφθονία, είναι όμως «απαγορευμένη».


- Αν δεν επρόκειτο για την συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας μέσω του έλεγχου των ορυκτών πρώτων υλών – άνθρακας - πετρέλαιο- φυσικό αέριο- ή των εγκαταστάσεων υπερσυγκέντρωσης ισχύος –πυρηνικά -,
- Αν δεν χρειαζόταν να τροφοδοτείται ο καταναλωτισμός του αναπτυγμένου κόσμου,
- Αν δεν εντεινόταν η υπερσυγκέντρωση στις μητροπόλεις, που αδυνατούν να επιβιώσουν, συν τοις άλλοις και ενεργειακά,
- Αν η στρατιωτική βιομηχανία δεν επένδυε στην κατάκτηση και την αστυνόμευση των ενεργειακών πηγών και των αμέτρητων, πολυδάπανων δικτύων που διασχίζουν τις ηπείρους,
τότε η ενεργειακή δίψα της ανθρωπότητας θα είχε κορεστεί με αποκεντρωμένα, αυτόνομα, πολυσυλλεκτικά, φυσικά συστήματα – ήλιος- άνεμος - νερό – γεωθερμία – απορρίμματα- βιομάζα – αειφόρα και ανεξάντλητα.
Όμως τα πράγματα είναι αλλιώς ,

αλλιώς ιχνογραφήθηκε ο φαύλος κύκλος της ενέργειας …

.
.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ : η φαυλότητα του κύκλου

.

Το BRΕΝT

.

ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΙΜΩΝ 1 ΕΤΟΥΣ (ΜΑΙΟΣ 2007-2008)

ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΤΙΜΩΝ 2 ΕΤΩΝ (ΜΑΙΟΣ 2006-2008)

.
.

Η παγκοσμιοποίηση και ο έλεγχος της Ενέργειας

.

• Η Goldman Sachs αναμένει το 2009, άνοδο της τιμής του αργού τύπου Brent κατά μέσον όρο στα 140 δολάρια το βαρέλι και κορύφωσή της στα 150 δολάρια το βαρέλι, κατά μέσον όρο, το 2010.
• Τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου σύμφωνα με εκθέσεις ενεργειακών φορέων εκτιμάται ότι μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση μέχρι το τέλος του παρόντος αιώνα.
• Τα παγκόσμια γνωστά αποθέματα αργού πετρελαίου, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της ΒΡ, φτάνουν θεωρητικά για τα επόμενα 40,5 χρόνια. Αντίστοιχα του αερίου και του άνθρακα για 63 και 147 χρόνια. Οι εκτιμήσεις αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη τους την αυξανόμενη ζήτηση, ο συνυπολογισμός της οποίας, με βάση τους ρυθμούς αύξησης της τελευταίας δεκαετίας, θα μείωνε το χρόνο εξάντλησης των γνωστών αποθεμάτων σε περίπου 30, 37 και 56 χρόνια αντίστοιχα. (GREENPEACE)
• Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί ότι :
• οι σημερινές περιβαλλοντικές πολιτικές των κρατών θα οδηγήσουν, έως το 2050, σε αύξηση κατά 130% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα,
• η ζήτηση για πετρέλαιο θα αυξηθεί κατά 70%.
• χρειάζονται επιπλέον επενδύσεις ύψους 45 τρισ. δολαρίων για την ανάπτυξη “πράσινων” τεχνολογιών ώστε να μειωθούν κατά το ήμισυ οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε αυτό το χρονικό διάστημα.
• απαιτείται η κατασκευή 32 νέων σταθμών ατομικής ενέργειας και η εγκατάσταση 17.500 ανεμογεννητριών κάθε χρόνο για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των εκπομπών κατά 50% μέχρι το 2050.
• Η ΕΕ στην “Πράσινη Βίβλο για αειφόρο ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια” επισημαίνει την ανάγκη για μια αειφόρο, αποδοτική και διαφοροποιημένη σύνθεση ενεργειακών πηγών, για την επιτακτική ανάγκη ενός συνολικού στρατηγικού στόχου, με τον οποίο θα εξισορροπούνται οι στόχοι της αειφόρου χρήσεως της ενέργειας, της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού. Ταυτόχρονα η εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα αυξάνεται δραματικά.

.
η “ενεργειακή κρίση” σχεδιάζεται και εξελίσσεται …
.
.

Ο έλεγχος των πηγών και του ενεργειακού εφοδιασμού

.

• Η διαρκώς αυξανόμενη ανάγκη ενεργειακών πρώτων υλών διευθύνεται αποκλειστικά από τις μεγάλες εταιρείες παραγωγής ορυκτών καυσίμων και τις εταιρείες κατασκευής διηπειρωτικών αγωγών και δικτύων και τις συνεργαζόμενες με αυτές κυβερνήσεις.

• Οι μεγάλες χώρες ΗΠΑ-ΚΙΝΑ-ΡΩΣΙΑ- επανδρώνουν στρατούς για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και τη φύλαξη των ενεργειακών δικτύων από “τρομοκρατικές ” ενέργειες.
• Στην ΝΑ Ευρώπη η κρίση του Κοσσόβου, η στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στο Κοσσυφοπέδιο και την πΓΔΜ και η πολιτική υποστήριξη των ΗΠΑ προς την πΓΔΜ σχετίζονται άμεσα με τον έλεγχο των δικτύων και της τροφοδοσίας ενέργειας από την υπερδύναμη.

«Αν οι τιμές του πετρελαίου υπερβούν το όριο των 100 δολαρίων ανά βαρέλι, θα μπουν τα θεμέλια για τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο», έγραφε το 2004 ο Μαρκ Φάμπερ. «Βλέπουμε παντού μια αναζωπύρωση των γεωπολιτικών εντάσεων, διότι οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη να διασφαλίσουν όλο και περισσότερο πετρέλαιο», λέει σήμερα και εξηγείται: «Κατά την ενεργειακή κρίση του 70, η Αμερική βάσιζε μόλις το 23% των πετρελαϊκών της αναγκών σε εισαγωγές. Τη δεκαετία του ‘90 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 50%. Σήμερα έχει φτάσει στο 73%. Αυτός είναι ο λόγος που οι ΗΠΑ πήγαν στο Ιράκ». Για τον ίδιο λόγο, λέει, ενδέχεται να πάνε και στο Ιράν. Η Κίνα, πάλι, ήταν αυτάρκης σε καύσιμα μέχρι το 1994. Σήμερα, εξαρτάται επίσης υπερβολικά από τις εισαγωγές πετρελαίου. Η διασφάλιση πρώτων υλών αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για τους Κινέζους. Γι αυτό τους βλέπεις σήμερα στο Σουδάν, στην Αγκόλα, παντού», λέει, επισημαίνοντας ότι ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης.
«Ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος ενδέχεται να έχει ήδη αρχίσει», προειδοποιεί. «Αυτός δεν θα είναι ένας πόλεμος που θα διεξαχθεί με μεραρχίες τεθωρακισμένων. Θα έχει τη μορφή τρομοκρατικών χτυπημάτων ή αποστολής στρατευμάτων για την ανατροπή της αμερικανικής κατοχής σε χώρες της Κεντρικής Ασίας».
.
Οι χαρτογραφήσεις των εταιρειών και των ενεργειακών υπηρεσιών είναι χαρακτηριστικές αυτού του πολέμου…

--------------------------------------------------------------------------------------------------

.ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

.

ΧΑΡΤΗΣ 1 : ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ !

Τα δίκτυα τροφοδοσίας και η γωστρατηγική των ΗΠΑ

-

============================================

ΧΑΡΤΗΣ 2: ΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ ΑΕΡΙΟΥ ΤΗΣ Ε.Ε.

-

====================================================

ΧΑΡΤΗΣ3: Ο σχεδιασμός και τα δίκτυα του Ρωσικού συστήματος τροφοδοσίας Φυσικού Αερίου

156.9 ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΑΓΩΓΩΝ ΔΙΑΣΧΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΡΑΣΙΑ

-

==================================================

ΧΑΡΤΗΣ 4: Η Gazprom στο Tajikistan

Αγωγοί Κεντρικής Ασίας

-

ΧΑΡΤΗΣ 5: ΗΠΑ- Αγωγός πετρελαίου Kazakhstan- Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC)

(500 εκ. $ ξένων επενδύσεων προσδοκά η Γεωργία )

-

=================================================

ΧΑΡΤΗΣ 6 : ΗΠΑ - Αγωγός φυσικού αερίου Iran - Pakistan

-

====================================================

ΧΑΡΤΗΣ 7: ΤΟ ΝΑΤΟ ΚΑΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ

-

===================================================

ΧΑΡΤΗΣ 8 : Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗΣ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ

-

================================================== 

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ : NABUCCO, SouthStream, North Stream , Bluestream, TGI, AMBO

.=================================================
.

ΧΑΡΤΗΣ 9: NABUCCO ΚΑΙ SOUTHSTREAM ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ Φ.Α.

.

-

===============================================

ΧΑΡΤΗΣ 10: O ΑΓΩΓΟΣ BLUESTRAM

-

===================================================

.

* 14/02/07: Συμφωνία για τον αγωγό AMBO υπεγράφη στα Σκόπια. για τη μεταφορά πετρελαίου της Κασπίας, από το Βουλγαρικό λιμάνι Μπουργκάς μέσω πΓΔΜ, στον Αλβανικό λιμένα Βλόρα προς τις Ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αγωγός θα έχει μήκος 894 χιλιόμετρα, με 273 χιλιόμετρα να περνούν μέσω της πΓΔΜ. ,δυνατότητα μεταφοράς 750.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα, ετήσια διαμετακόμιση αργού πετρελαίου 30-40 εκατ. τόνους και η συνολική επένδυση θα ανέλθει σε 1,2 δις δολάρια. Το πρώτο πετρέλαιο αναμένεται να αντληθεί μέσω του αγωγού το 2011 δήλωσε ο Πρόεδρος της ΑΜΒΟ Τεντ Φέργκισον.

“Οι χώρες που εμπλέκονται άμεσα στην υλοποίηση του αγωγού θα επωφεληθούν από τα τέλη διαμετακόμισης πετρελαίου, τα οποία εκτιμούνται σε $30 εκατ. σε ετήσια βάση για την πΓΔΜ. Ο αγωγός θα δημιουργήσει επίσης νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη των χωρών “, δήλωσε η υπουργός Οικονομίας της πΓΔΜ Βέρα Ραφαϊλόβσκα.Για τον Αλβανό υπουργό Γκεντς Ρούλι, το έργο έχει ευρύτερο αντίκτυπο.”Ο αγωγός θα συμβάλει στην ανάπτυξη της ενσωμάτωσης και της σταθερότητας στην περιοχή όχι μόνο από άποψη ενέργειας, αλλά και από ευρύτερη σκοπιά”, ανέφερε.

* Ο TGI , ο αγωγός Τουρκίας- Ελλάδας-Ιταλίας υπέρ του οποίου τάσσονται οι ΗΠΑ με το σκεπτικό να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, κατασκευάζεται υπό την πολιτική ομπρέλα των ΗΠΑ , θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και θα λειτουργήσει το 2012.

* Ο αγωγός Southstream θα ξεκινάει από το τη ρωσική ακτή Μπερεγκόβαγια (από όπου ξεκινάει και ο Bluestream) , βυθίζεται 2000 μέτρα στη Μαύρη Θάλασσα για 900 χιλιόμετρα και καταλήγει στη Βουλγαρία. Πρόκειται για ένα κολοσσιαίο project μεταξύ της Ιταλικής ΕΝΙ και της ρωσικής Gazprom, που φιλοδοξεί να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στα ιταλικά νοικοκυριά και όχι μόνο. Με τον South Stream, η Τουρκία χάνει τον ρόλο του διαμετακομιστικού σταθμού. Η Ρωσία θα έχει διπλή έξοδο : Και μέσω Τουρκίας - Ελλάδας και μέσω Βουλγαρίας - Ελλάδας. Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται προς τη χώρα μας, η οποία θα καταστεί κόμβος στη μεταφορά ενέργειας προς τη νότια Ευρώπη. Έπειτα από παλινδρομήσεις, η Μόσχα αντιμετωπίζει πια την Αθήνα ως στρατηγικό εταίρο.

* Ο Southstream ευθύς εξ αρχής είναι ανταγωνιστικός της προτεινόμενης επέκτασης του Bluestream . Οι Τούρκοι πρότειναν να επεκταθεί ο προϋπάρχον Bluestream ενώ η Ρωσία ήθελε να κατασκευάσει έναν παράλληλο με αυτόν αγωγό που θα τροφοδοτεί την Ευρώπη. Έτσι θα είχε τον αποκλειστικό έλεγχο του διακινούμενου αερίου. Οι Τούρκοι αντιπρότειναν διευρυμένο Bluestream, ώστε να αναμειγνύουν κατά το δοκούν το ρωσικό αέριο με κεντρασιατικό, ανοίγοντας τον ανταγωνισμό των παραγωγών που θα μοιράζονται τον ίδιο (τουρκικό) αγωγό. Οι γείτονες εδώ πλήρωσαν το τίμημα του παζαριού τους με τον ενεργειακό Τσάρο του οποίου η απάντηση ήταν ο Southstream, που αποφεύγει τελείως τη χώρα τους.

* Ο αγωγός NorthStream: η Gazprom, η Ruhrgas AG, η BASF/Wintershall AG και η Nederlandse Gasunie συμπράττουν για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου για την άμεση τροφοδοσία της Ευρώπης μέσω Βαλτικής.

* Πυρηνικό συμβόλαιο υπέγραψε σήμερα 23/5/2008 η Ρωσία με την Κίνα ύψους 1 δισ. δολ. για την επέκταση εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου και την προμήθεια πυρηνικού καυσίμου, ανακοίνωσε Ρώσος αξιωματούχος στο Πεκίνο.

* Σημαντικότερο ρόλο στην ενεργειακή σκακιέρα των Βαλκανίων φιλοδοξεί να αποκτήσει η Αλβανία, που ανακοίνωσε χθες στρατηγικό σχέδιο για την παραγωγή επιπλέον ενέργειας ισχύος 1.000 MW έως το 2013 και συνολικά επενδύσεις που θα ξεπεράσουν τα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2020.

… Η Ευρώπη

Η ευρωπαϊκή ενεργειακή δίψα

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει σήμερα το 50% των ενεργειακών πόρων και η εικόνα θα επιδεινωθεί με την αύξηση των εισαγωγών ενεργειακών πρώτων υλών σε 75% ως το 2030.
• Ενώ η παραγωγή ευρωπαϊκού φυσικού αερίου θα μειώνεται, η κατανάλωση ενέργειας θα διπλασιαστεί κατά τις δύο επόμενες δεκαετίες.
• Λόγω των αυξανόμενων μεταφορών αναμένεται συνεχιζόμενη αύξηση στην πετρελαϊκή κατανάλωση.
• Η ηλεκτρική κατανάλωση στην Ε.Ε. αναμένεται να αυξηθεί κατ 50% τα επόμενα 25 χρόνια.

Η κλιματική αλλαγή…

Ταυτόχρονα με τα δυσμενή στοιχεία αύξησης της ενεργειακής ζήτησης και μείωσης των ενεργειακών πόρων, η κλιματική αλλαγή και τα προβλήματα με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου περιπλέκουν ακόμη περισσότερο το ζήτημα.
Η Ε.Ε. εξαναγκάζεται σε λήψη μέτρων, με θετική στόχευση, χωρίς όμως συνολική αποτελεσματικότητα, μια που η Ε.Ε έχει μικρή συμβολή στις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου , μικρότερη από 15% , ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα, που είναι οι βασικοί ρυπαντές , δεν έχουν προσυπογράψει τις δεσμεύσεις του Πρωτοκόλλου ΚΙΟΤΟ.
Το περίφημο πακέτο Μπαρόζο για την κλιματική αλλαγή περιλαμβάνει τα «τρία 20 για το 2020», δηλαδή σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσα στα επόμενα δώδεκα χρόνια η διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο θα πρέπει να φτάσει το 20% της τελικής κατανάλωσης, οι εκπομπές ρύπων CO2 να μειωθούν κατά 20%, ενώ θα πρέπει να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20%.
Ωστόσο η έλλειψη παγκόσμιας συμφωνίας για τη λήψη μέτρων καθιστά τις όποιες προσπάθειες της ΕΕ περιφερειακές και οριακές, αφού η ευρωπαϊκή προσπάθεια δεν ανατρέπει τις αξίες , την φιλοσοφία και την οργάνωση της παγκοσμιοποιημένης ενεργειακής αγοράς.
Τα σπουδαία παραδείγματα , η υψηλή τεχνολογία , η τεχνογνωσία εξοικονόμησης ενέργειας και η εκτεταμένη χρήση των ΑΠΕ, ιδιαίτερα στις βόρειες χώρες της Ευρώπης (η Δανία θα υπερβεί τον στόχο του 20% ΑΠΕ το 2012 και πιέζει για αύξησή του σε 30%) δεν αποτελούν παρά ευαίσθητες, περιορισμένες εθνικές πολιτικές, εναρμονισμένες ωστόσο με αυτές του παγκόσμιου ανταγωνισμού και των πολιτικών των πολυεθνικών ενεργειακών κολοσσών.

Το χρηματιστήριο ρύπων και οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων

Βασικό μέσο των ρυθμίσεων της Ε.Ε. για την αποτελεσματική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποτελεί η δημιουργία και ενίσχυση της ενιαίας “αγοράς” εκπομπών άνθρακα. Στο σύστημα εμπορίας ρύπων εντάσσονται όλες οι μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις που εκπέμπουν ρύπους, ενώ κάθε χρόνο ελαττώνονται τα δικαιώματα εκπομπής, ώστε το 2020 να μειωθούν κατά 21% οι εκπομπές σε σχέση με το 2005.

Έτσι όμως οι πτωχές χώρες συνεχίζουν να ρυπαίνονται από τους πλούσιους ρυπαντές, ενώ οι Εθνικές επιχειρήσεις ενέργειας μετακινούνται σε τρίτες χώρες ή μετατρέπονται σε προβληματικές επιχειρήσεις, που ” καταδικάζονται ” σε συμμαχίες και εξαγορές από ενεργειακούς κολοσσούς, που δεν διστάζουν να επιβάλουν εκρηκτικές αυξήσεις τιμολογίων, δυσβάσταχτες για τους καταναλωτές και τους πολυπληθείς νεόπτωχους των ευρωπαϊκών μητροπόλεων και της περιφέρειας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελληνική ΔΕΗ.

Tο μέτρο αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών αναμένεται να πλήξει ιδιαίτερα τις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής στην E.E. που παράγουν ρεύμα με καύσιμο τον λιγνίτη, τον λιθάνθρακα και άλλα από τα πιο ρυπογόνα καύσιμα.

Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Dauphine του Παρισιού κατατάσσει τη ΔEH, η οποία χρησιμοποιεί λιγνίτη για το 50% - 60% της παραγωγής της, ανάμεσα στις εταιρείες που θα αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα και υπολογίζει ότι θα χάνει ετησίως το 72% των μεικτών κερδών της.

Aντίθετα, εταιρείες όπως η ισπανική Iberdrola, στο χαρτοφυλάκιο της οποίας κυριαρχούν τα ανανεώσιμα και η γαλλική EDF, που έχει μεγάλο μερίδιο στα πυρηνικά (!) , δεν θα επιβαρυνθούν παρά με το 3% και το 9% της μεικτής κερδοφορίας τους, αντίστοιχα.

Έχουμε ένα σπάταλο και ρυπογόνο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο. Μόνο για τα δικαιώματα ρύπων, θα πρέπει να πληρώνουμε περί τα 2,2 δισ. ευρώ ετησίως και η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος θα πρέπει να αυξηθεί κατά 45% μετά το 2013 για να καλύψει το κόστος των ρύπων..”

[Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Aνάπτυξης K.Mουσουρούλης, 2ος Eνεργειακός Διάλογος Nοτιοανατολικής Eυρώπης]

Τα σχέδια δράσης της Ε.Ε.

Η Ευρώπη σπαταλά τουλάχιστον ποσοστό 20% της ενέργειας που χρησιμοποιεί. Εξοικονομώντας ενέργεια, η Ευρώπη θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της αυξανόμενης καταναλωτικής τάσης που παρουσιάζει και της εξάρτησής της από ορυκτά καύσιμα τα οποία εισάγονται από τρίτες χώρες”, δήλωσε ο αρμόδιος για την ενέργεια Επίτροπος κ. Piebalgs.

Σχέδια δράσης και σύμφωνα επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα.
.

• Σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή απόδοση και την Εξοικονόμηση ενέργειας . Συνολικά προτείνονται πάνω από 75 μέτρα.
• Σύμφωνο των Δημάρχων”, στο οποίο θα συμμετέχουν 20 έως 30 από τις πλέον πρωτοπόρες πόλεις στην Ευρώπη, και θα προτείνει τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας για την ενεργειακή απόδοση.
• Φιλόδοξα σχέδια για τη μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
• Πρότυπα ενεργειακών επιδόσεων κτηρίων , συσκευών και εξοπλισμού από είδη νοικοκυριού, όπως ψυγεία και κλιματιστικές συσκευές, έως βιομηχανικές αντλίες και ανεμιστήρες.
• Αποδοτικότερες μεταφορές
• Τιμές ενεργειακών προϊοντων : διαμόρφωση των τιμών ώστε να αντιπροσωπεύουν το πραγματικό ενεργειακό κόστος και παραινέσεις εφαρμογής πολιτικής κίνητρων στις ΑΠΕ –προστίμων στα ορυκτά καύσιμα.
• Χρηματοδότηση σχεδίων Ευφυέστερης χρησιμοποίησης της ενέργειας

Τα μέτρα όμως και η εφαρμογή τους είναι συνήθως παραινετικά και η εφαρμογή τους δεν είναι υποχρεωτική για τις κυβερνήσεις και την βιομηχανία. Τα πρόστιμα που ρυθμίζει η πολιτική διπλωματία, για ορισμένες περιπτώσεις ενεργειακών προϊόντων, αποτελούν ποινές που δεν πλήττουν , αντίθετα προστατεύουν τους ισχυρούς – ρυπαντές.

Έτσι κανένα από τα μέτρα δεν φαίνεται να είναι επαρκές.

Οι απόψεις των περιβαλλοντιστών υποδεικνύουν ότι ” τελικώς, η ΕΕ οφείλει να εξελιχθεί σε οικονομία χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα, περιορίζοντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία, στις μεταφορές και στις κατοικίες και χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη θέρμανση ή τον κλιματισμό των κτιρίων και την κίνηση των μέσων μεταφοράς, ιδίως των αυτοκινήτων. Αυτό προϋποθέτει μια φιλόδοξη μεταστροφή προς τη χρήση αιολικής ενέργειας (ιδίως της υπεράκτιας), βιομάζας, υδροηλεκτρικής και ηλιακής ενέργειας, καθώς και βιοκαυσίμων από οργανική ύλη. Στο επόμενο στάδιο, η ΕΕ θα πρέπει να καταστεί οικονομία υδρογόνου “.

Αναγκαία προϋπόθεση γι’ αυτήν τη μετάβαση είναι η ρήξη με το παγκόσμιο κατεστημένο της ενέργειας, η “στέρηση” των καταναλωτών , η υποκατάσταση των προτύπων της υπερκατανάλωσης και της αστικής ευζωίας. Και μέχρι στιγμής οι πολίτες διαμαρτύρονται κυρίως όταν , λόγω των τιμών, δεν μπορούν να καταναλώσουν. Ας το συνεκτιμήσουμε.

Η Ελλάδα…

.Το Εθνικό Ενεργειακό ισοζύγιο σπατάλης

• 4η στη λίστα με τις πλέον εξαρτημένες από το πετρέλαιο χώρες βρίσκεται η Ελλάδα.
• 57% της ενέργειας που παράγεται στη χώρα μας προέρχεται από πετρέλαιο
• 15 βαρέλια το έτος είναι η κατανάλωση ανά κάτοικο (Ιταλία 11,8 βαρέλια, Γερμανία 11,7 βαρέλια και Βρετανία 10,9 βαρέλια)
• 5% είναι ο βαθμός διείσδυσης των εναλλακτικών μορφών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας
• 39% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας απορροφούν οι μεταφορές
• 50%-60% του ηλεκτρισμού προέρχεται από τον εθνικό λιγνίτη, ο οποίος ρυπαίνει περισσότερο από το πετρέλαιο

Εξαιρετικά χαμηλές είναι οι επιδόσεις μας και στον δείκτη ενεργειακής απόδοσης, που μετρά την ορθή αξιοποίηση της ενέργειας σε σχέση με την ποσότητα που καταναλώνεται στην τελική χρήση, και ανέρχεται στο 66,1% της ενέργειας που διατίθεται, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 71,3%.
Εκτός από την περιβαλλοντική επιβάρυνση, η υψηλή εξάρτηση της χώρας από το πετρέλαιο είναι και ο βασικός λόγος που ο πληθωρισμός επηρεάζεται τόσο πολύ από τις υψηλές διεθνείς τιμές του πετρελαίου.
Η αύξηση στις τιμές των ορυκτών καυσίμων έχει αποτέλεσμα να καταστεί η πυρηνική ενέργεια ελκυστική επιλογή για πολλές χώρες που δεν είχαν ανάλογες φιλοδοξίες στο παρελθόν.
Ένας πυρηνικός κλοιός έχει αρχίσει να σχηματίζεται σταδιακά γύρω από την Ελλάδα:

• Στη Βουλγαρία οι εργασίες για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας θα αρχίσουν σε λίγους μήνες.
• Στην Τουρκία, η κυβέρνηση έχει προκηρύξει διεθνή μειοδοτικό διαγωνισμό για την κατασκευή του πρώτου της εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας.
• Σχέδια για καινούργιες μονάδες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας έχουν και άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής: Η Ρουμανία, το Ισραήλ, η Ιταλία και αύριο πιθανότατα η Αίγυπτος, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ.

Μέσα στις επόμενες δυο δεκαετίες, και εφόσον υλοποιηθούν τα σχετικά προγράμματα των γειτονικών χωρών, αναμένεται να εγκατασταθούν πυρηνικοί αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 12.700 MW στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Στη χώρα μας, η κυβέρνηση και μέρος του επιστημονικού κόσμου φαίνεται να υποστηρίζει την “ρεαλιστική” επιλογή των πυρηνικών, μια που η ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται και οι εθνικές πηγές (λιγνίτης) εξαντλούνται .
Ταυτόχρονα , λόγω της κακοποίησης των περιοχών με ενεργειακή δραστηριότητα, αναπτύσσεται ισχυρή αντίσταση από τις τοπικές κοινωνίες για τη δημιουργία νέων αποκεντρωμένων ενεργειακών υποδομών, ακόμη και ανανεώσιμων πηγών (αιολικά πάρκα).
Ο δε κεντρικός εθνικός σχεδιασμός , πλην των επιτυχών μεταπρατικών συμφωνιών συμμετοχής στα διευρωπαϊκά δίκτυα , βαδίζει με χαμηλούς ρυθμούς, γραφεοικρατικές εμπλοκές και ακαδημαϊσμό, χωρίς στράτευση , στοχεύσεις, έλεγχο και αποτελεσματική διαχείριση του ενεργειακης στρατηγικής της χώρας.
” Άτολμο, αναχρονιστικό, χωρίς όραμα, μακριά από τους στόχους και επικίνδυνο για το περιβάλλον ” χαρακτηρίζει η GreenPeace το πρώτο μέρος της έκθεσης για το Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό που παρουσίασε το ΥΠΑΝ στις αρχές Αυγούστου του 2007 και συνεχίζει :
” Τι προβλέπει (στην καλύτερη περίπτωση) η έκθεση για την Ελλάδα του 2020;
- Αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 32% αντί μείωσης 20% της Ε.Ε.
- Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 10% αντί του 20% της Ε.Ε.
- Διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα 12,3% αντί του 20% της Ε.Ε.
- Περαιτέρω αύξηση της ενεργειακής εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα”
Η έκθεση ” ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ” του 2008 κινείται στην ίδια φιλοσοφία…

Η “απελευθερωμένη” ελληνική αγορά ενέργειας

.
Η απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς, επιβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, προσελκύει μεγάλους διεθνείς παίκτες (όρος που χρησιμοποιούν πλέον οι managers των Ενεργειακών εταιρειών) , που αποτελούν ήδη σοβαρή απειλή για τις κρατικές εταιρείες (Ελληνικά Πετρέλαια, ΔΕΗ , ΔΕΠΑ).

• Στην ηλεκτρική ενέργεια εξελίσσονται οι συνεργασίες μεταξύ μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών ενέργειας και τοπικών εταιρειών που κατέχουν άδειες εγκατάστασης.
• Στον πετρελαϊκό κλάδο η ρωσική Lukoil επιδιώκει να αποκτήσει ποσοστό στη Motor Oil.
• Όσον αφορά το φυσικό αέριο, η Gazprom έχει συμμαχία με τον όμιλο Κοπελούζου μέσω της Προμηθέας Gas.
• Η ιταλική Edison, ένα μέρος της οποίας ανήκει στην Electricite de France, πρόκειται να επενδύσει στο έργο CCGT της Ελληνικής Τεχνοδομικής και η ελληνική εταιρεία έχει πρόσφατα ανακοινώσει τα σχέδιά της για κοινοπραξία με σκοπό την παραγωγή λιγνίτη με τον όμιλο Μυτιληναίου ο οποίος, με τη σειρά του, έχει ανακοινώσει σχέδια ένωσης με την Alstom, τη γαλλική εταιρεία παροχής ηλεκτρικού εξοπλισμού, μέσω της ελληνικής θυγατρικής εταιρείας μεταλλικών κατασκευών Μέτκα,
• Η ισπανική Iberdrola έχει εξαγοράσει το 70% της Κόρινθος Power, θυγατρικής της Motor Oil, που έχει αναλάβει ένα έργο CCGT και έχει επίσης εξαγοράσει το 49,9% της Ρόκας, της μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας αιολικών πάρκων. Πρόκειται για την κοινοπραξία που βρίσκεται πίσω από το γιγαντιαίο έργο κατασκευής αιολικού πάρκου στο Αιγαίο.
• Η ιταλική Enel έχει συμμαχία με τον όμιλο Κοπελούζου (συνεπώς και με τη Gazprom) , την Enelco, επιχείρηση που σχεδιάζει τουλάχιστον δύο εργοστάσια.

“Ο Ρυπαίνων Πληρώνει”

.
Η Οδηγία 2004/35/ΕΚ όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, θεσπίζει ένα κοινό πλαίσιο ευθύνης για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται στα ζώα, στα φυτά, στους φυσικούς οικοτόπους και στους υδάτινους πόρους, καθώς και στο έδαφος. Το καθεστώς ευθύνης εφαρμόζεται, αφενός, σε ορισμένες επαγγελματικές δραστηριότητες οι οποίες απαριθμούνται ρητώς και, αφετέρου, στις άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες οσάκις ο φορέας εκμετάλλευσης ενήργησε εκ δόλου ή εξ αμελείας. Επιπλέον, εναπόκειται στις δημόσιες αρχές να μεριμνούν ώστε οι υπεύθυνοι φορείς εκμετάλλευσης να λαμβάνουν ή να χρηματοδοτούν οι ίδιοι τα αναγκαία μέτρα πρόληψης ή αποκατάστασης.
Σε περιπτώσεις που ο ρυπαίνων εντοπίζεται – όπως για παράδειγμα στην περιοχή μας η ΔΕΗ – πληρώνει και συνεχίζει να ρυπαίνει, εν ονόματι του υπέρτατου κοινωνικού αγαθού της ενέργειας και της κρισιμότητας προστασίας της “εθνικής” ενεργειακής παραγωγής. Ένας ακόμη φαύλος κύκλος, που εμπλέκει συμφέροντα και αθέμιτα διλήμματα ανεργίας ή ανάπτυξης , υπεράσπισης του εθνικού καυσίμου ή ρύπανσης.

Εναλλακτικές , Ανανεώσιμες μορφές ενέργειας : Μέσα και έξω από τον ανταγωνισμό

.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ήρθαν στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια σε μια προσπάθεια για λιγότερη ενεργειακή εξάρτηση από το πετρέλαιο, αλλά και σαν επιτακτική ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.
Επιχειρήσεις, που διαθέτουν και εμπορεύονται τεχνολογίες για την εκμετάλλευση της ηλιακής, της αιολικής ενέργειας, της υδροενέργειας, της γεωθερμίας και της βιομάζας , προτείνουν σε
καταναλωτές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις πολυάριθμα συστήματα και εφαρμογές φωτοβολταϊκών, αιολικών, βιοενέργειας και βιοκαυσίμων, ανακύκλωσης, διαχείρισης αποβλήτων, προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος, εξοικονόμησης ενέργειας , εναλλακτικών καυσίμων.
Όμως οι ΑΠΕ και τα συστήματα εξοικονόμησης, παραμένουν μέχρι σήμερα – προφανώς και διότι το περιβαλλοντικό κόστος δεν συνεκτιμάται εν γένει στις τιμολογήσεις των ενεργειακών προϊόντων - δαπανηρές λύσεις “πολυτελείας” των αναπτυγμένων χωρών, με μικρή συμμετοχή στο ενεργειακό ισοζύγιο και χαμηλή αντιστοίχιση με την διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση.
Έτσι τα εναλλακτικά συστήματα , παρά την τεχνολογική πρόοδο που καθημερινά σημειώνουν, δεν προσφέρονται έγκαιρα σε μαζική εφαρμογή , ούτε στην βιομηχανία ούτε στους οικιακούς καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα προσκρούουν σε γραφειοκρατικές διαδικασίες , σε έλλειψη πολιτικών και κινήτρων και έτσι υπολείπονται των συνολικών απαιτήσεων.
Ωστόσο, έστω και ως περιορισμένα παραδείγματα, οι τεχνολογίες ΑΠΕ στην παρούσα φάση προσφέρουν σημαντικά αποτελέσματα και βιώσιμες λύσεις, όπου εφαρμόζονται, και συμβάλλουν σε μια άλλου τύπου προβληματική για την αξία της ενέργειας και της κατανάλωσής της.

ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Η ευαισθητοποίηση των πολιτών στο ενεργειακό ζήτημα , παρά την κρίση , δεν είναι αυτονόητη και οι προτεινόμενες λύσεις δεν είναι ενιαίες ως προς την προέλευση, τη στόχευση και τα αξιακά ζητήματα που θέτουν.
Για παράδειγμα :

• Η άνοδος των τιμών των καυσίμων αντί να εντείνει το συλλογικό αίτημα για αύξηση των μέσων μαζικής μεταφοράς των προϊόντων (π.χ. σιδηρόδρομος) και την αποκέντρωση της παραγωγής, αναδεικνύει την διαπραγμάτευση των κυβερνήσεων με τους μεταφορείς για ειδικές ελαφρύνσεις. Ομοίως και το αίτημα για μείωση των τιμών της βενζίνης, που υπερασπίζεται σθεναρά το “ιερό δικαίωμα” στην αυτοκίνηση.
• Η αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης, ως αποτέλεσμα του τρόπου ζωής, αντί να θέτει υπό την κρίση μας το καταναλωτικό πρότυπο και την ανατροπή του στρέφει τους έντρομους πολίτες προς την “πράσινη κατανάλωση” που ” ευαισθητοποιεί ” αλλά δεν “συνειδητοποιεί ” , ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ένα νέο κύκλο ευπόρων καταναλωτών που συνεχίζουν να καταναλώνουν μανιωδώς, τώρα πιά “οικολογικά προϊόντα”.
• Οι “Πενήντα απλές συμβουλές για τη σωτηρία του πλανήτη” ή ” τα Πενήντα πράγματα που μπορούν να κάνουν τα παιδιά για να σώσουν τη γή” έχουν μικρή χρησιμότητα , όταν τα πολυάριθμα “πράσινα” παιχνίδια των παιδιών της Δύσης καταναλώνουν όλον τον Αμαζόνιο για να παραχθούν.

Έτσι η πράσινη κατανάλωση δεν είναι παρά ένα από τα χρώματα της κατανάλωσης, συμπαθές αλλά αδιέξοδο , ίσως και επικίνδυνο, διότι χρωματικά και ιδεολογικά απαλύνει τις εντυπώσεις της “μαύρης κατανάλωσης” .

Επιμύθιο : Οι Αρχές , η φύση, η λογική, η επιστήμη

.
Στον άγριο ανταγωνισμό για τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων, η ώριμη πολιτική σκέψη καταγράφει την ενεργειακή “κατοχή” της ανθρωπότητας και αναδεικνύει τις διεξόδους , σε ρήξη με τις κυρίαρχες πολιτικές.”Η αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου της ανθρωπότητας είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα πολιτικό, και γι’ αυτό η επερχόμενη ενεργειακή επανάσταση είναι στη βάση της πολιτική και οικολογική.”
Σαν σημαντική καταγραφή που συμβάλλει στον προβληματισμό για το ενεργειακό ζήτημα και για τις διεξόδους που διαθέτει η ανθρωπότητα αναπαράγουμε αυτούσια μια “ωραία ματαιοπονία” , που αξίζει τον κόπο της σκέψης και ίσως της ενεργοποίησής μας, στο σχετικό άρθρο του Γιώργου Στάμκου:” Μπορούμε να ξεφορτωθούμε το σημερινό συγκεντρωτικό ενεργειακό μοντέλο, που είναι πανάκριβο, αναποτελεσματικό και καταστρέφει ανεπανόρθωτα τον πλανήτη μας; Μπορούμε να ζήσουμε σ’ έναν κόσμο με άφθονη, φθηνή και καθαρή ενέργεια, χωρίς πετρέλαιο και βρώμικα καύσιμα; Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο και ενεργειακά αυτάρκη πολιτισμό, που θα είναι σε αρμονία με τη Φύση; Η λύση υπάρχει και λέγεται ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ.
Ωστόσο, ακόμη και στις δημοκρατικές κοινωνίες του 21ου αιώνα, η Ελεύθερη Ενέργεια είναι ο νέος «απαγορευμένος καρπός». Το παγκόσμιο ενεργειακό κατεστημένο μας απαγορεύει την πρόσβαση σ’ αυτήν. Η Ελεύθερη Ενέργεια θα είναι κατάκτηση και όχι δώρο.
Στις αρχές του 21ου αιώνα ο άνθρωπος έχει καταντήσει «κυνηγός απολιθωμάτων». Σκάβει διαρκώς τα σπλάχνα της Γης αναζητώντας ορυκτά καύσιμα, απομεινάρια δηλαδή οργανισμών που έζησαν και πέθαναν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Προσπαθεί να ικανοποιήσει μ’ αυτά τα «απολιθώματα» την άσβεστη ενεργειακή του πείνα. Το μόνο που καταφέρνει όμως είναι να εκλύει στην ατμόσφαιρα της Γης επιβλαβή αέρια, προκαλώντας αποσταθεροποίηση στο παγκόσμιο κλίμα.
Το ενεργειακό μοντέλο, πάνω στο οποίο βασίζεται η ανθρωπότητα, έχει φθάσει στα όρια του. Τα ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) έχουν αποδειχθεί βρώμικα, ακριβά και αναποτελεσματικά. Η πολλά υποσχόμενη πυρηνική ενέργεια έχει απογοητεύσει τους πάντες εξ αιτίας του υψηλού κόστους και της επικινδυνότητας της. Και οι λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική και γεωθερμική ενέργεια) δεν έχουν ακόμη σταθεί στο ύψος των προσδοκιών που είχαμε γι αυτές. Το ενεργειακό πρόβλημα της ανθρωπότητας παραμένει άλυτο, όπως άλυτο παραμένει και το πρόβλημα της οικολογικής καταστροφής του πλανήτη μας.
Για πρώτη φορά εδώ και τρία εκατομμύρια χρόνια υπάρχει τόσο μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα επικίνδυνα συγκεντρωμένη στην ατμόσφαιρα μας. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη μας.
Φανταστείτε μια συσκευή μικρού μεγέθους που θα παράγει όλη την ποσότητα του ηλεκτρισμού που χρειάζεται το σπίτι σας, χωρίς καλώδια, λογαριασμούς και μόλυνση…
Φανταστείτε την πόλη σας χωρίς καυσαέρια, γιατί τα αυτοκίνητα θα καίνε υδρογόνο και θα αφήνουν ως κατάλοιπο σταγονίδια νερού, που θα νοτίζουν ελαφρώς τους δρόμους…
Φανταστείτε τρένα, αεροπλάνα και πλοία να κινούνται με απίστευτες ταχύτητες χωρίς να καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα…
Φανταστείτε μικρούς σταθμούς Ψυχρής Σύντηξης να προμηθεύουν την ενέργεια που χρειάζεται η βιομηχανία χωρίς τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος…
Φανταστείτε έναν κόσμο με μηδέν μόλυνση του περιβάλλοντος, όπου ο καθένας θα μπορεί να αντλεί ελεύθερα την ενέργεια που χρειάζεται με ελάχιστο κόστος…
Επιστημονική φαντασία; Όχι, πρόκειται για τον κόσμο της Ελεύθερης Ενέργειας, τον οποίο οραματίζονται εκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη μας.
Από τον 19ο αιώνα πρωτοπόροι εφευρέτες, όπως ο μεγαλοφυής Νίκολα Τέσλα, είχαν πειστεί πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό και αφιέρωσαν τη ζωή τους στην ενεργειακή απελευθέρωση της ανθρωπότητας. Σήμερα εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, επιστήμονες, ερευνητές και εφευρέτες ακολουθούν το παράδειγμα του Τέσλα και αγωνίζονται σκληρά για να φέρουν την Ελεύθερη Ενέργεια στον κόσμο μας.
Η Ελεύθερη Ενέργεια είναι κάτι το απαγορευμένο από το επιστημονικό και οικονομικό σύμπλεγμα συμφερόντων, που διαχειρίζεται σήμερα την ενεργειακή μοίρα του πλανήτη μας.
Αυτό το ενεργειακό κατεστημένο δεν φαίνεται διατεθειμένο να θυσιάσει τα εύκολα κέρδη του για να αποφευχθεί το περιβαλλοντικό κόστος. Δεν ενδιαφέρεται για πολιτικές «κατάσχεσης» του διοξειδίου του άνθρακα, ούτε καν μείωσης των επιβλαβών εκπομπών του. Επιθυμεί αντίθετα τη διατήρηση του σημερινού συγκεντρωτικού ενεργειακού μοντέλου όσο αυτό απαιτείται για να αποσβεσθούν οι επενδύσεις και να αντληθούν τα προσδοκώμενα κέρδη.
Η οικολογική σωτηρία του πλανήτη μας αποτελεί «ψηλά γράμματα», δυσανάγνωστα για τα υψηλόβαθμα στελέχη των πετρελαιο-βιομηχανικών επιχειρήσεων, που χορεύουν στο ρυθμό των δισεκατομμυρίων δολαρίων. Γι’ αυτούς αξία έχουν μόνον τα κέρδη και τα μερίδια διείσδυσης τους στις αγορές. Μας δίνουν σημασία, όχι επειδή διαθέτουν κάποια ψήγματα ανθρωπισμού, αλλά επειδή μας υπολογίζουν σαν καταναλωτές. Από αυτή την άποψη η κατανάλωση είναι η δύναμη μας!
Οι επιστήμονες μας διαβεβαιώνουν ότι πλέουμε μέσα σε έναν ωκεανό ενέργειας και το αποδεικνύουν στην πράξη με τις συσκευές Ελεύθερης Ενέργειας που έχουν κατά καιρούς κατασκευάσει.
Η πλήρης ενεργειακή αυτονομία δεν είναι ένα άπιαστο όνειρο, αλλά μια απλή αρχή που μπορεί να επιτευχθεί από τον οποιονδήποτε.
Η ενεργειακή απελευθέρωση από κάθε είδους μονοπωλιακά συμφέροντα θα αποτελέσει τη βάση της πραγματικής δημοκρατίας.
Όσο ο άνθρωπος καθυστερεί και δεν εκμεταλλεύεται τον ενεργειακό ωκεανό που τον περιβάλλει, θα παραμείνει σκλάβος, παγιδευμένος σε βρώμικες και αναποτελεσματικές ενεργειακές τεχνολογίες.
Μόνον η συνειδητοποίηση των εκπληκτικών δυνατοτήτων που ανοίγονται μπροστά μας και η θέληση για ρήξη με το ενεργειακό κατεστημένο, που δε φαίνεται διατεθειμένο να παραδώσει τα σκήπτρα, μπορεί να προσφέρει, τουλάχιστον στα παιδιά μας, το όνειρο της Ελεύθερης Ενέργειας. Αν κάποτε επιτευχθεί, η Ελεύθερη Ενέργεια θα είναι κατάκτηση και όχι δώρο. ” [ Γιώργος Στάμκος συγγραφέας και δημοσιογράφος. ]
.

Πτολεμαΐδα, Ιούνιος 2008
Καλαϊτζίδου Ιωάννα

κατεβάστε το κείμενο στην αρχική του μορφή (αρχείο word, 1,72 Μb)

=================================================================

=================================================================
ELIAMEP

Προς

εμένα

 .

News Flash
2 Απριλίου 2015	2 April 2015
Αγαπητές φίλες, Αγαπητοί φίλοι	Dear Friends of ELIAMEP,
Οι τελευταίες δημοσιεύσεις του ΕΛΙΑΜΕΠ περιλαμβάνουν: ·       Το ενημερωτικό σημείωμα του Δρος Θεόδωρου Τσακίρη για την ενεργειακή πολιτική της Κύπρου ·       Την έκθεση του ΠρογράμματοςCONFRONT της Δρος Ντίας Αναγνώστου και κ. Άννας Κανδύλα για την καταπολέμηση των νέων μορφών εμπορίας σε παιδιά Ρομά στην Ελλάδα ·       Την έκθεση του ΠρογράμματοςASSESS της Δρος Ντίας Αναγνώστου και κ. Έντα Γκέμι για την παρακολούθηση και αξιολόγηση για την ένταξη των ευάλωτων ομάδων μεταναστών στην Ελλάδα ·       Toκείμενο εργασίας του Δρος Νικόλαου Καραμπέκιου για την ελληνοϊσραηλινή συνεργασία στους τομείς έρευνας και τεχνολογίας ·       Το Δελτίο Μέσης Ανατολής-Μεσογείουγια το Παλαιστινιακό Πρόβλημα ·       Το κείμενο εργασίας του Δρος Φίλιππος Προέδρου για τη βιωσιμότητα της ενεργειακής ασφάλειας ·       Toκείμενο εργασίας της Δρος Ευαγγελίας Ψυχογιοπούλου για την ενσωμάτωση πολιτιστικών στοιχείων στη νομοθεσία και στις πολιτικές της ΕΕ	Recent publications of our Foundation include the following: ·       Briefing Note by Dr Theodore Tsakirison Cypriot gas policy ·       Report of CONFRONT Programme by Dr Dia Anagnostou and on countering new forms of Roma children trafficking in Greece ·       Report on ASSESS Programme by Dr Dia Anagnostou and Ms Eda Gemi on monitoring and assessing the integration of vulnerable migrants in Greece ·       Working Paper by Dr Nikolaos Karampekios on Greek-Israeli co-operation in the field of science and technology ·       Middle East-Mediterranean Report on the Palestinian Question ·       Working Paper by Dr. Filippos Proedrou on the sustainability of energy security ·       Working paper by Dr Evangelia Psychogiopoulou on the integration of cultural considerations in EU law and policies
Με φιλικούς χαιρετισμούς, Η ομάδα του ΕΛΙΑΜΕΠ	With best wishes, The ELIAMEP Team

--
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Hellenic Foundation for European & Foreign Policy (ELIAMEP)
Β.Σοφίας 49, Αθήνα 10676 - 49, Vas. Sofias, 10676 Athens, Greece
Tel. +30 210 7257 110, Fax +30 210 7257 114, E-mail eliamep@eliamep.gr

Μάθετε περισσότερα για το έργο μας - Επισκεφθείτε τον ιστότοπο www.eliamep.gr 
Learn more about our work - Visit our website at www.eliamep.gr/en 
Αν επιθυμείτε να διαγραφείτε από τη λίστα παραληπτών στείλετε κενό μήνυμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση unsubscribe@eliamep.gr
Should you wish to unsubscribe from our mailing list please send a blank message to unsubscribe@eliamep.gr