Κριμαία: Μια άγνωστη κοιτίδα του Ελληνισμού..!!
Μήλον της έριδος ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία. Κι όμως σε αυτή τη γωνία του χάρτη ο Ελληνισμός έχει γράψει τη δική του ιστορία!===============================================
ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ.
Μερικούς μήνες νωρίτερα είχε προηγηθεί πραξικοπηματικά η ανατροπή της εκλεγμένης φιλορωσικής ουκρανικής κυβέρνησης Γιανουκόβιτς από μια συμμαχία δυνάμεων της νεοφιλελεύθερης Κεντροδεξιάς και της νεοναζιστικής Ακροδεξιάς, που αντιπροσώπευαν μια ανοιχτά εθνικιστική ιδεολογία. Η Κριμαία, αισθανόμενη να απειλείται, αποφάσισε να ορίσει το μέλλον της. Ευρωπαϊκή Ενωση και Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, χαρακτηρίζοντάς το παράνομο και αντίθετο με το ουκρανικό σύνταγμα και το Διεθνές Δίκαιο. Δύο ημέρες μετά, η Ρωσία υπέγραψε συνθήκη προσχώρησης της Κριμαίας, αναγνωρίζοντάς τη ως ομόσπονδη αλλά πολιτικά ανεξάρτητη δημοκρατία. Η αλήθεια για την τροπή των πραγμάτων, όπως πάντα, βρίσκεται κάπου στη μέση.
Σύμφωνα με τον δόκτορα Κωνσταντίνο Φίλη, διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, «το Κρεμλίνο υποστήριζε ότι η μισή πραξικοπηματική κυβέρνηση και ο μισός πληθυσμός της Δυτικής Ουκρανίας ήταν υποστηρικτές του κινήματος ανατροπής που συνδύαζε τον δεξιό τομέα με το επιβεβαιωμένο ναζιστικό στοιχείο. Το αποτέλεσμα όμως των ουκρανικών προεδρικών εκλογών του περυσινού Μαΐου δεν επιβεβαίωσε την ισχύ του κινήματος, όπως ισχυριζόταν η Ρωσία. Δεν είναι βέβαιο κατά πόσο το πρόβλημα παρουσιάστηκε μεγαλύτερο από ό,τι ήταν εκ μέρους της Ρωσίας, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως νομιμοποιητικό μανδύα για τις όποιες ενέργειές της». Σήμερα η διεθνής συγκυρία είναι ιδιαίτερα δυσμενής για την Κριμαία μετά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί από την ΕΕ, απαγορεύοντάς της τη μετάβαση πολιτών της σε χώρες της ΕΕ, κάθε ευρωπαϊκή επένδυση σε οποιονδήποτε κλάδο, ορισμένες εξαγωγές και την παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό της περιοχής. Στην ίδια συχνότητα και οι ΗΠΑ. «Το μέλλον της Κριμαίας, όσο η Ρωσία βρίσκεται στη δεδομένη κακή οικονομική συγκυρία, επηρεάζεται περαιτέρω αρνητικά όσο η κυβέρνηση Πούτιν αδυνατεί να βρει έναν κοινό παρονομαστή με τη Δύση για το θέμα της Ουκρανίας. Ακόμη όμως και σε περίπτωση πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων, η Κριμαία θα αποτελεί όχι πια περιοχή ειδικού status αλλά μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας» επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Φίλης.
ΟΛΓΑ ΚΟΒΙΤΙΔΟΥ: «Ο Πούτιν μάς έσωσε»
Ααντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας
Η Ολγα Κοβιτίδου με τον συνεργάτη του BHMAgazino Γιώργο Ευφραιμίδη.
Το ραντεβού με την ελληνίδα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου δόθηκε στο εστιατόριο «Σαντορίνη» στο κέντρο της Σεβαστούπολης. Βλέποντάς τη, θα αναγνώριζα φυσιογνωμικά με δυσκολία την ελληνική καταγωγή της. Οι πρώτες κουβέντες μας, όμως, αποκάλυψαν γρήγορα το ελληνικό πάθος του χαρακτήρα της και την αγάπη για την πατρίδα των προγόνων της. «Η ελληνική μου καταγωγή μού προσέφερε το πιο σημαντικό. Το πάθος να μάχομαι για την ελευθερία και την ικανότητα να αγαπώ αληθινά. Η Ρωσία με έμαθε να διατηρώ και να διαφυλάσσω αυτά τα ιδανικά. Ελληνες και Ρώσοι έχουμε πολλά κοινά. Ετσι και μέσα μου κυλάει αίμα το οποίο δεν μπορώ να διαχωρίσω ως ελληνικό ή ρωσικό». Καταλαβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό ελληνικά, αλλά της είναι δύσκολο να τα χρησιμοποιήσει στην ομιλία. «Η Ουκρανία καταλήφθηκε από εθνικιστές που διακήρυτταν ως υπέρτατο ιδανικό ότι κανένας άλλος πλην του ουκρανικού έθνους δεν πρέπει να ζει στη χώρα. Με σύνθημα “Η Ουκρανία για την Ουκρανία” προκάλεσαν πραξικόπημα, προκειμένου να αναλάβουν την εξουσία».
Η κυρία Κοβιτίδου δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει αιχμηρούς χαρακτηρισμούς για να περιγράψει πώς έφτασαν τα πράγματα στη διάσπαση. «Αντιλαμβανόμασταν πως η χούντα και ο φασισμός που αναπτύχθηκαν στην Ουκρανία ήταν ικανά να απλώσουν τα πλοκάμια τους στην Κριμαία. Ξεσηκωθήκαμε για να υπερασπιστούμε τον τόπο μας». Της επισημαίνω πως οι διαδικασίες του δημοψηφίσματος έγιναν χωρίς τη νόμιμη έγκριση της ουκρανικής κυβέρνησης και μου υπογραμμίζει πως δεν επρόκειτο για μια νόμιμη και αιρετή κυβέρνηση. «Πράξαμε σύμφωνα με τους επίσημους κανόνες του ΟΗΕ που αφορούν το δικαίωμα ενός λαού για αυτοδιάθεση. Το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε σφράγισε με συντριπτική πλειοψηφία τη θέλησή μας». Η ελληνίδα πολιτικός, έπειτα από την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία, έχει πρωτοστατήσει σε μια σειρά ενεργειών κατά της ουκρανικής κυβέρνησης Ποροσένκο. «Με δική μου πρωτοβουλία και επιμονή, πρότεινα την παραπομπή της κυβέρνησης Ποροσένκο στο Διεθνές Δικαστήριο για τα εγκλήματα που διέπραξαν. Για τους ανθρώπους που έκαψαν στην Οδησσό, για τα παιδιά που βασάνισαν και τις εγκύους που κακομεταχειρίστηκαν. Θα απαιτήσω μια δεύτερη δίκη της Νυρεμβέργης για αυτούς τους εγκληματίες πολέμου. Στη μνήμη των προγόνων μου, του παππού μου που βασανίστηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της αντάρτισσας γιαγιάς μου, και παρά τις απειλές που δέχθηκα εγώ και η οικογένειά μου κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος, θα επιμένω και θα απαιτώ τη διεθνή καταδίκη τους για όσα δεινά προκάλεσαν στην ανθρωπότητα».
Συζητάμε για τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Κριμαία από την ΕΕ και τις ΗΠΑ τον τελευταίο χρόνο και της ζητώ να μου εξηγήσει τις πραγματικές επιπτώσεις στην περιοχή. «Η χρονιά που πέρασε ήταν πολύ δύσκολη και μάλλον οι συνθήκες θα παραμείνουν ίδιες για καιρό. Αντιληφθήκαμε το σχέδιο αποκλεισμού μας. Οι κυρώσεις, όμως, είναι ένα ταξίδι στο πουθενά. Δεν είναι ευρωπαϊκό θέμα, αλλά επιδίωξη των ΗΠΑ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ΕΕ δεν λειτουργεί αυτόνομα στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία στοίχισαν 21 δισ. δολάρια στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δεν έχασαν ούτε δολάριο. Δείτε, επίσης, τους δείκτες ανεργίας που επηρεάστηκαν από αυτή την κατάσταση στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία. Τις επιπτώσεις στον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή».
Χαμογελά όταν τη ρωτώ για το ενδεχόμενο ύπαρξης της Κριμαίας ως ανεξάρτητο κράτος στη διεθνή σκηνή. Μακριά από την αγκαλιά της Ρωσίας. «Η πρώτη απόφαση που πήρε η Κριμαία ήταν η ανεξαρτησία της. Δεν μας αναγνώρισαν, όμως, ως ισότιμο μέλος, επειδή αξιώσαμε το δικαίωμά μας στην ελευθερία. Επειτα, ως ανεξάρτητη δημοκρατία, υπαχθήκαμε στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αν για μια μόνο ημέρα ήμασταν ανεξάρτητο κράτος, πιστέψτε με, δεν θα υπήρχαμε σήμερα. Θα μας είχαν αφανίσει». Κατέχει την τέχνη της ρητορικής και είναι πολύ εύκολα κατανοητή η υψηλή δημοτικότητά της τόσο στην Κριμαία όσο και στους κύκλους της κυβέρνησης Πούτιν. «Στην πραγματικότητα ο Πούτιν έσωσε την κατάσταση. Βάζουμε τη φωτογραφία του δίπλα σε εκείνη των παιδιών μας επειδή έσωσε τη ζωή τους. Γνωρίζουμε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να πολεμούν σε ξένα εδάφη. Είναι έτοιμες να πολεμήσουν με τη Ρωσία ανά πάσα στιγμή, αρκεί να υπάρχει το κατάλληλο άλλοθι, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ουκρανία».
Το μέγεθος της ηρωοποίησης του Πούτιν είναι εντυπωσιακό. Τι συμβαίνει με την οικονομία όμως; «Η Κριμαία είναι μια ελεύθερη οικονομική ζώνη. Πολλοί φορολογικοί συντελεστές είναι στο μηδέν. Είμαι βέβαιη, όμως, ότι μπορούμε να αναπτύξουμε δεσμούς και με την Ελλάδα. Να προωθήσουμε τον θρησκευτικό τουρισμό και να συνδέσουμε ακτοπλοϊκά τη Γιάλτα με τον Πειραιά ως προορισμούς κρουαζιέρας».
Οταν αναφέρομαι στην ελληνική πραγματικότητα, δείχνει ιδιαίτερα ενημερωμένη. «Με πονούν όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι εξαπάτησαν και έκλεψαν μια χώρα με σπουδαία κουλτούρα και πολιτισμό. Πού είναι ο πατριωτισμός των κυβερνήσεων που έφτασε τη χώρα σε αυτή την κατάσταση; Την απάντηση έδωσε ο λαός, προσφέροντας την ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση, η οποία όμως πρέπει να αντιληφθεί ότι η πολιτική απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Οφείλει να διατηρεί επαφές με όλους». Μιλώντας για τον Αλέξη Τσίπρα, αναγνωρίζει στον έλληνα πρωθυπουργό την πρόθεσή του να αντιταχθεί στις κυρώσεις κατά της Μόσχας: «Ο Τσίπρας είναι ένας φωτισμένος πολιτικός, μια μεγάλη εθνική ευκαιρία για την Ελλάδα, μια σπουδαία πολιτική κληρονομιά για το μέλλον. Στηρίζω τις ελπίδες μου στον Τσίπρα και ελπίζω να μην απογοητευτώ. Αν χρειαστεί τη βοήθειά μου, θα την προσφέρω απλόχερα».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΝΟΣ: «Οι τιμές έχουν αυξηθεί έως και 300%»
Σεφ
Η
συνάντηση γίνεται σε μια από τις οργανωμένες λαϊκές αγορές της
Σεβαστούπολης, όπου συχνά επισκέπτεται για να προμηθευτεί προϊόντα για
τη δουλειά του. Οι ιδιοκτήτες των πάγκων αναπολούν το ιστορικό παρελθόν
που συνδέει την Ελλάδα με την Κριμαία, όταν αντιλαμβάνονται την παρουσία
του Χρήστου, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής από τις τηλεοπτικές του
εμφανίσεις σε τοπικούς σταθμούς. «Τρέφουν πράγματι μεγάλη εκτίμηση για
την Ελλάδα. Ηταν κάτι που μου έκανε εντύπωση από την αρχή. Και η
καθημερινότητά τους, όμως, μοιάζει πολύ με τη δική μας. Το κλίμα, η
νοοτροπία, τα διάσπαρτα αρχαία μνημεία υπενθυμίζουν την ελληνικότητα του
τόπου».
Ο έλληνας σεφ μεγάλωσε στον Μαραθώνα Αττικής και μόλις πριν από τρία χρόνια βρέθηκε στην Κριμαία. «Είχα μια πρόταση από έναν επιχειρηματία της περιοχής, ήθελε να ανοίξει ένα καλό ελληνικό εστιατόριο στη Σεβαστούπολη. Με προσκάλεσε, ήρθα, παντρεύτηκα τη γυναίκα μου, που είναι από τη Ρωσία, και αποκτήσαμε έναν γιο». Μιλάει με ενθουσιασμό για τον νέο τόπο διαμονής του, ταυτόχρονα όμως δείχνει προβληματισμένος για όσα συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο. «Τα κλειστά σύνορα με την Ουκρανία έχουν ως συνέπεια την αισθητή αύξηση στις τιμές των ντόπιων προϊόντων. Προμηθευόμουν, για παράδειγμα, έναν χρόνο πριν, μοσχάρι γάλακτος με 60 γρίβνα το κιλό (2,60 ευρώ), σήμερα κοστίζει 450 ρούβλια (6,60 ευρώ). Αν το παραπάνω συνδυαστεί με το εμπάργκο που έχει κηρύξει η Ρωσία, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος του προβλήματος. Τα προϊόντα που εισάγονται από το τελωνείο είναι πανάκριβα. Πρόκειται για αυξήσεις τιμών από 200% έως 300%».
Η άνοδος των τιμών αποτυπώνεται και στους καταλόγους των εστιατορίων και έχει αποθαρρύνει τον κόσμο και από την έξοδο για φαγητό.
«Μέχρι και πέρυσι η περιοχή εξαρτιόταν κυρίως από τον τουρισμό της Ουκρανίας. Οι Ρώσοι δεν έρχονται εύκολα. Πρώτον, λόγω του πολέμου που διεξάγεται βορειότερα και δεύτερον, λόγω του ελλιπούς δικτύου μεταφοράς. Δεν υπάρχει σιδηροδρομική σύνδεση και αυτοκινητόδρομος που να μας συνδέει με τη Ρωσία. Από άποψη τουρισμού, το εφετινό καλοκαίρι θα κρίνει αν τα πράγματα είναι καλύτερα επί ουκρανικής ή ρωσικής διακυβέρνησης».
Αξιολογεί την κατάσταση με μεγαλύτερη ψυχραιμία από τους Ελληνες που μεγάλωσαν στην Κριμαία, αφού οι συναισθηματικοί του δεσμοί με την περιοχή είναι χαλαρότεροι. «Σήμερα δεν με συμφέρει η παραμονή μου εδώ. Τα πράγματα για την ώρα είναι χειρότερα από ό,τι έναν χρόνο πριν. Τουλάχιστον 1.000 ρώσοι μετανάστες έχουν έρθει το τελευταίο διάστημα στην Κριμαία από το Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ χωρίς να υπάρχει μελετημένο πρόγραμμα ένταξής τους. Δεν υπάρχει ισορροπία και είμαι πολύ επιφυλακτικός για το μέλλον». Μου αναφέρει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτές τις ημέρες προκειμένου να ταξιδέψει στην Αθήνα με τον γιο του. «Το ελληνικό διαβατήριο του μικρού έχει λήξει. Επικοινώνησα με το προξενείο στη Μόσχα, αφού στην Κριμαία δεν υπάρχει καμία υπηρεσία του ελληνικού κράτους. Με παρέπεμψαν στην Ουκρανία, αναφέροντας ότι η Κριμαία είναι ουκρανική. Ο γιος μου, όμως, δεν μπορεί να περάσει τα σύνορα της Ουκρανίας με ληγμένο διαβατήριο. Αντιλαμβάνεστε την παράνοια! Είναι εγκλωβισμένος μεταξύ δύο χωρών και η ανανέωση του διαβατηρίου είναι αδύνατη. Το ίδιο θα ισχύσει για καθέναν από τους 2.500 Ελληνες που μένουν εδώ, όταν χρειαστεί να ανανεώσουν τα διαβατήριά τους προκειμένου να ταξιδέψουν στην Ελλάδα ή οπουδήποτε αλλού».
ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ: «Μας δίδασκαν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ είναι Ουκρανοί»
Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας
Με
τη Βικτώρια συναντηθήκαμε στην πλατεία Ναχίμοφ της Σεβαστούπολης. Είναι
23 Φεβρουαρίου, ημέρα μεγάλης γιορτής, αφού σε όλη τη Ρωσία είναι η
«Γιορτή του υπερασπιστή της πατρίδας». Μου εξηγεί πως ο περισσότερος
κόσμος την τιμά επί της ουσίας ως τη «Γιορτή του άνδρα». Βγάζει από την
τσέπη της και μου δείχνει με καμάρι το παράσημο που της απονεμήθηκε για
την προσφορά της στην εύρυθμη διαδικασία του δημοψηφίσματος. «Ο παππούς
μου ήταν Ουκρανός. Η διαφοροποίηση μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών είναι
τεχνητή. Πρόκειται για ένα έθνος. Η όλη αντιπαράθεση γίνεται για
πολιτικούς λόγους».
Είναι νωρίς το πρωί και έχει αρχίσει να συγκεντρώνεται αρκετός κόσμος μπροστά από την εξέδρα. Ενα μουσικό συγκρότημα ντυμένο στα χρώματα της ρωσικής σημαίας τραγουδά θριαμβευτικά: «Η Σεβαστούπολή μας είναι πόλη ηρώων, υποδεχόμαστε τους στόλους μας με πυροτεχνήματα...». Τονωτική ένεση στον ήδη ενισχυμένο πατριωτισμό των κατοίκων της Κριμαίας, σε μια περιοχή που έχει ανάγκη από συναισθηματικό ντοπάρισμα. «Η οικονομική κατάσταση έναν χρόνο μετά είναι δευτερεύουσα. Το βασικό που νιώθουμε είναι μεγάλη ικανοποίηση. Γλιτώσαμε από έναν πόλεμο ή από έναν μεγάλο διωγμό, όπως εκείνος των Ελλήνων της Κύπρου. Φοβόμασταν ανοιχτά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Νιώθουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι μας έσωσε η Ρωσία, ταυτόχρονα όμως και μεγάλη στεναχώρια για όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ουκρανία».
Τι έχει αλλάξει όμως έναν χρόνο μετά; «Η ποιότητα ζωής είναι σαφώς καλύτερη και γενικά η αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια μεγάλη πατρίδα. Εχουν αυξηθεί μισθοί και συντάξεις. Το σημαντικότερο είναι πως η ιατρική περίθαλψη έχει γίνει δημόσια. Επί ουκρανικής κυβέρνησης πληρώναμε και την παραμικρή ένεση. Και αν δεν είχες τη δυνατότητα, είχες πρόβλημα». Η Βικτώρια διδάσκει ελληνικά στην ελληνική κοινότητα. Οι μαθητές της δεν είναι πολλοί και στην πλειονότητά τους δεν είναι Ελληνες: «Η πλειονότητα των μαθητών μου είναι ρώσοι ορθόδοξοι, που δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο για τα ελληνικά. Τα Ελληνόπουλα για να μάθουν τη γλώσσα χρειάζονται κίνητρα και αυτά είναι ανύπαρκτα. Με την υπάρχουσα κατάσταση και αδιαφορία εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας, πιθανώς να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων που ασχολούμαστε με τη διάδοση του πολιτισμού και της γλώσσα μας». Η Κριμαία, παράλληλα με όλες τις αλλαγές, μετέβη και από το ουκρανικό στο ρωσικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Βικτώρια, μητέρα δύο παιδιών, φαίνεται πως γνωρίζει καλά και τις δύο εκδοχές. «Τα ουκρανικά βιβλία της Ιστορίας περιείχαν αναρίθμητα γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ. Συνεχή διαστρέβλωση της αντικειμενικής αλήθειας. Μπορεί να ακουστούν ακραία, αλλά ανέφεραν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ ήταν Ουκρανοί ή ότι τα πρώτα υποβρύχια ήταν ουκρανικά». Μήπως υπερβάλλει; Η απάντησή της ακαριαία: «Ηταν τόσο ακραία! Σκεφτείτε ότι απαγόρευα στις κόρες μου να τα διαβάζουν. Δεν υπάρχει ουκρανική Ιστορία. Πρόκειται για την Ιστορία της μεγάλης Ρωσίας». Κλείνοντας, της ζητάω να μου μιλήσει για την Ελλάδα. Πώς έχει αντιμετωπίσει την περιοχή και τους Ελληνες; «Το παράπονό μας είναι ότι έναν χρόνο πριν, όταν κινδυνέψαμε σοβαρά, η Ελλάδα δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον. Σήμερα, έναν χρόνο μετά, δεν έχουμε ούτε ελληνικό προξενείο στην Κριμαία».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΕΣΜΕΤΖΗΣ: «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος, δεν είχε τίποτε άλλο να φοβηθεί»
Δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση
Με
τον Αλέξανδρο συναντηθήκαμε στην πλατεία Λένιν στο κέντρο της
Συμφερόπολης. Στο μέρος όπου οι κάτοικοι της Κριμαίας πανηγύρισαν το
αποτέλεσμα του περυσινού δημοψηφίσματος. Καθόμαστε σε ένα καφέ που
θυμίζει σύγχρονη εκδοχή καφενείου σε μεγάλο χωριό της Ελλάδας.
Κατακόκκινο εσωτερικό και εξαιρετικός εσπρέσο. Μιλάει άπταιστα ελληνικά
με μια διφορούμενη νησιώτικη προφορά. «Σπούδασα Θεατρολογία, ενώ το
δεύτερο πτυχίο μου είναι στην Αγγλική Φιλολογία. Σήμερα εργάζομαι ως
δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση της Κριμαίας. Τόσο το
τηλεοπτικό όσο και το ραδιοφωνικό πρόγραμμα του σταθμού περιλαμβάνει
εκπομπές για διάφορες εθνότητες που κατοικούν στη χερσόνησο. Εκπομπές
για Αρμένιους, Βούλγαρους, Ελληνες, Γερμανούς και Τατάρους». Γεννήθηκε
στη Συμφερόπολη επί Σοβιετικής Ενωσης, ενηλικιώθηκε ως πολίτης Ουκρανίας
και εφέτος, σε ηλικία 37 ετών, απέκτησε ρωσικό διαβατήριο. Του εξηγώ
πως η ΕΕ δεν αναγνωρίζει το δημοψήφισμα της Κριμαίας, θεωρώντας πως
έγινε υπό την πίεση των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν κατακλύσει την
περιοχή. «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος από καιρό. Δεν είχε κάτι
περισσότερο να φοβηθεί. Οι κάτοικοι της Κριμαίας δεν αισθάνθηκαν ποτέ
κομμάτι της Ουκρανίας. Ωστόσο δεν ένιωσαν ποτέ σε επίπεδο κουλτούρας και
πολιτισμού τον διαχωρισμό που έγινε μετά την πτώση της Σοβιετικής
Ενωσης σε Λευκορωσία, Ουκρανία, Ρωσία. Νιώθαμε αδέλφια και εξακολουθούμε
να αισθανόμαστε έτσι, ζώντας σε μια πολυπολιτισμική περιοχή. Εχουμε
μάθει να συνυπάρχουμε. Είναι καταγεγραμμένο στο DNA μας» λέει.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η τοποθέτησή του για τις αλλαγές που βλέπει έναν χρόνο μετά την προσάρτηση στη Ρωσία, έξω από ασφυκτικά οικονομικά πλαίσια. «Μεγάλες οικονομικές ή κοινωνικές αλλαγές δεν υπάρχουν. Ναι, οι μισθοί έχουν αυξηθεί, αλλά το ζητούμενο είναι καθαρά ηθικό και πνευματικό. Ο κόσμος περίμενε την ψυχική ανάταση από καιρό. Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν επί ουκρανικής κυβέρνησης διδασκόμενοι ότι η σοβιετική εποχή ήταν μια μοχθηρή περίοδος. Καλλιεργούνταν μια πρωτόγνωρη έχθρα που είχε σκοπό τη διχόνοια. Φανταστείτε να πολεμούν και Ελληνες και Κύπριοι. Είναι το ίδιο παράδειγμα μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών». Εξηγεί πως με τα χρόνια έχει καλλιεργηθεί ένας αρνητικός μύθος για τους Ρώσους, που αποτυπωνόταν αταβιστικά σε κάθε νέα γενιά ως θέσφατο. «Tι ακούμε τα τελευταία χρόνια για τους Ελληνες διεθνώς; Είναι τεμπέληδες, αγενείς, κακομαθημένοι. Ισχύει; Αντίστοιχους μύθους καλλιέργησαν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης για τη Ρωσία, στην προσπάθειά τους να διασπάσουν το πολυπληθέστερο κομμάτι του πληθυσμού».
Ο ίδιος, ως δημοσιογράφος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, την οποία μήνες πριν χρηματοδοτούσε το ουκρανικό κράτος, επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιντιακής προπαγάνδας. «Δεχόμασταν πιέσεις να μεταφέρουμε απόψεις της ουκρανικής κυβέρνησης στους πολίτες της Κριμαίας. Επειτα άρχισαν οι απολύσεις σε όσους προσπαθήσαμε να έχουμε μια ουδέτερη άποψη. Ζούμε στον 21ο αιώνα και γνωρίζουμε πως ολοκληρωτικά ανεξάρτητη γνώμη στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει, αλλά εκεί η κατάσταση οδηγούνταν στο άλλο άκρο». Του ζητάω να μου εξηγήσει τι περιμένει έναν χρόνο μετά από τη Ρωσία. «Υπάρχει οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία. Επί Σοβιετικής Ενωσης στην Κριμαία ήταν ανεπτυγμένη η αγροτική παραγωγή. Σήμερα είναι ανύπαρκτη. Εισάγουμε φρούτα και κρέας από το εξωτερικό και πίνουμε εισαγόμενο γάλα, αμφιβόλου ποιότητας».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ: «Περιμένουμε να έρθουν οι επενδύσεις»
Δικηγόρος, σύμβουλος επιχειρήσεων
Ο
Γιώργος είναι 31 ετών. Ενας σύγχρονος Ευρωπαίος που έχει ταξιδέψει και
στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, σπούδασε στο Λονδίνο και χρησιμοποιεί
με μεγαλύτερη ευχέρεια τα αγγλικά από τα ελληνικά. «Ξεκίνησα στο σχολείο
επί ΕΣΣΔ όταν δεν διδασκόμασταν την ουκρανική γλώσσα. Λίγα χρόνια μετά,
το ουκρανικό καθεστώς κατήργησε σταδιακά τη ρωσική γλώσσα,
χρησιμοποιώντας μόνο τα ουκρανικά. Ξαφνικά, απέκτησα πολύ κακούς
βαθμούς. Επρεπε να σκέφτομαι σε μια γλώσσα που δεν ήταν η μητρική μου». Ο
Γιώργος είναι δικηγόρος και διατηρεί τη δική του νομική και
συμβουλευτική εταιρεία στη Συμφερόπολη. Αναγνωρίζει πως ο κόσμος τόσο
στην Κριμαία όσο και στην Ουκρανία είναι ιδιαίτερα πολωμένος και
προσπαθεί, όπως μου εξηγεί, να βλέπει τα πράγματα πιο αντικειμενικά.
«Μεγάλωσα στη Σοβιετική Ενωση σε μια πραγματικότητα που δεν διαχώριζε
τους Ρώσους από τους Ουκρανούς. Ωστόσο, περίπου μία δεκαετία πριν
άρχισαν οι εθνοτικές διακρίσεις. Εσύ είσαι Ουκρανός, Ρώσος, Ελληνας,
Τάταρος. Σήμερα οι Ουκρανοί που κατοικούν στην Ουκρανία δέχονται
τεράστια πλύση εγκεφάλου και ισχυρή αντιρωσική προπαγάνδα». Είναι το
αντιπροσωπευτικότερο δείγμα ανθρώπου για να μιλήσουμε για το μέλλον της
Κριμαίας με οικονομικούς όρους. Τις επενδύσεις, το νέο ρωσικό φορολογικό
σύστημα, τις αλλαγές που έχουν επέλθει. «Μας ενδιαφέρει να έρθουν
επενδύσεις στην Κριμαία. Υπάρχει πολύ θετικό επενδυτικό κλίμα. Η
φορολογία είναι χαλαρή. Πρόκειται για μια ελεύθερη οικονομική ζώνη με
δυνατότητα επέκτασης των επιχειρηματικών πλάνων, άφθονο εργατικό
δυναμικό και σημαντική αγορά διάθεσης προϊόντων. Το ρωσικό φορολογικό
σύστημα είναι απλούστερο σε σχέση με το ουκρανικό αλλά το βασικότερο:
είναι σταθερό. Στην Ουκρανία άλλαζε διαρκώς η νομοθεσία». Μου αναφέρει
πως παρέχεται δυνατότητα διευκόλυνσης και ρυθμίσεων σε τυχόν επενδυτές,
ανεξάρτητα από τη ρωσική νομοθεσία.
Ποιοι είναι όμως οι τομείς που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον; «Οτιδήποτε έχει σχέση με την οινοποιία, την ξυλουργία, την αγροτική παραγωγή ευρύτερα και τον τουρισμό. Ωστόσο υπάρχουν κάποια προβλήματα λόγω της απομόνωσης που έχουμε υποστεί. Τα σύνορα με την Ουκρανία είναι κλειστά και μοναδική διέξοδος είναι η Ρωσία. Στην αρχή μάλιστα η ουκρανική κυβέρνηση μας αποσυνέδεε το ρεύμα αλλά και το αρδευτικό νερό». Η συζήτηση μοιραία έρχεται στην Ελλάδα. «Πριν από την εκλογή Τσίπρα αισθανόμουν ότι η χώρα είχε γίνει μια μικρή αποικία της ΕΕ. Η Γερμανία γέμισε την Ελλάδα με δανεικά και ο ελληνικός πληθυσμός έγινε φτωχότερος κατά 40%. Εύχομαι η νέα κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της ώστε να τελειώσει η σκλαβιά της ΕΕ που προωθεί η Ανγκελα Μέρκελ. Είμαι βέβαιος πως η ΕΕ δεν επιθυμεί την πραγματική πρόοδο της Ελλάδας». Εχουμε συναντηθεί σε ένα παραθαλάσσιο εστιατόριο, στο οποίο απαγορεύεται ρητά το κάπνισμα, όπως σε όλα τα καφέ και εστιατόρια της Ρωσίας. Βγαίνοντας, μου εξηγεί πως τους θερινούς μήνες ο δρόμος μπροστά μας κατακλύζεται από τουρίστες. «Η περιοχή προσελκύει τουρίστες από όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Οι ρώσοι τουρίστες είναι από τους πιο “αποδοτικούς” οικονομικά, όπου και αν ταξιδέψουν. Οι κυρώσεις όμως που έχουν επιβληθεί απαγορεύουν τη μετάβαση στην Ελλάδα αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ. Ειδικά η Ελλάδα θα πρέπει να επανεξετάσει το θέμα. Αφορά άμεσα τον τουρισμό της, που αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της».
* Φωτογραφίες: Sasha Udod
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015
===============================================
18 Μαρτίου 2015 07:21
Οι Ελληνες της Κριμαίας έναν χρόνο μετά
Το ΒΗΜΑgazino μιλάει με την ελληνίδα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου και με Ελληνες της περιοχής
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 16/03/2015 06:00
Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου
Ακριβώς σαν αύριο, στις 16
Μαρτίου 2014, οι κάτοικοι της Κριμαίας κλήθηκαν μέσω δημοψηφίσματος να
απαντήσουν στο ερώτημα «Προσάρτηση στη Ρωσία ή παραμονή στην Ουκρανία με
αυξημένη αυτονομία;». Με ποσοστό 96,7% δεν άφησαν αμφιβολία: η
συντριπτική πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της προσάρτησης.
Μερικούς μήνες νωρίτερα είχε προηγηθεί πραξικοπηματικά η ανατροπή της εκλεγμένης φιλορωσικής ουκρανικής κυβέρνησης Γιανουκόβιτς από μια συμμαχία δυνάμεων της νεοφιλελεύθερης Κεντροδεξιάς και της νεοναζιστικής Ακροδεξιάς, που αντιπροσώπευαν μια ανοιχτά εθνικιστική ιδεολογία. Η Κριμαία, αισθανόμενη να απειλείται, αποφάσισε να ορίσει το μέλλον της. Ευρωπαϊκή Ενωση και Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, χαρακτηρίζοντάς το παράνομο και αντίθετο με το ουκρανικό σύνταγμα και το Διεθνές Δίκαιο. Δύο ημέρες μετά, η Ρωσία υπέγραψε συνθήκη προσχώρησης της Κριμαίας, αναγνωρίζοντάς τη ως ομόσπονδη αλλά πολιτικά ανεξάρτητη δημοκρατία. Η αλήθεια για την τροπή των πραγμάτων, όπως πάντα, βρίσκεται κάπου στη μέση.
Σύμφωνα με τον δόκτορα Κωνσταντίνο Φίλη, διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, «το Κρεμλίνο υποστήριζε ότι η μισή πραξικοπηματική κυβέρνηση και ο μισός πληθυσμός της Δυτικής Ουκρανίας ήταν υποστηρικτές του κινήματος ανατροπής που συνδύαζε τον δεξιό τομέα με το επιβεβαιωμένο ναζιστικό στοιχείο. Το αποτέλεσμα όμως των ουκρανικών προεδρικών εκλογών του περυσινού Μαΐου δεν επιβεβαίωσε την ισχύ του κινήματος, όπως ισχυριζόταν η Ρωσία. Δεν είναι βέβαιο κατά πόσο το πρόβλημα παρουσιάστηκε μεγαλύτερο από ό,τι ήταν εκ μέρους της Ρωσίας, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως νομιμοποιητικό μανδύα για τις όποιες ενέργειές της». Σήμερα η διεθνής συγκυρία είναι ιδιαίτερα δυσμενής για την Κριμαία μετά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί από την ΕΕ, απαγορεύοντάς της τη μετάβαση πολιτών της σε χώρες της ΕΕ, κάθε ευρωπαϊκή επένδυση σε οποιονδήποτε κλάδο, ορισμένες εξαγωγές και την παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό της περιοχής. Στην ίδια συχνότητα και οι ΗΠΑ. «Το μέλλον της Κριμαίας, όσο η Ρωσία βρίσκεται στη δεδομένη κακή οικονομική συγκυρία, επηρεάζεται περαιτέρω αρνητικά όσο η κυβέρνηση Πούτιν αδυνατεί να βρει έναν κοινό παρονομαστή με τη Δύση για το θέμα της Ουκρανίας. Ακόμη όμως και σε περίπτωση πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων, η Κριμαία θα αποτελεί όχι πια περιοχή ειδικού status αλλά μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας» επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Φίλης.
ΟΛΓΑ ΚΟΒΙΤΙΔΟΥ: «Ο Πούτιν μάς έσωσε»
Ααντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας
Η Ολγα Κοβιτίδου με τον συνεργάτη του BHMAgazino Γιώργο Ευφραιμίδη.
Το ραντεβού με την ελληνίδα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου δόθηκε στο εστιατόριο «Σαντορίνη» στο κέντρο της Σεβαστούπολης. Βλέποντάς τη, θα αναγνώριζα φυσιογνωμικά με δυσκολία την ελληνική καταγωγή της. Οι πρώτες κουβέντες μας, όμως, αποκάλυψαν γρήγορα το ελληνικό πάθος του χαρακτήρα της και την αγάπη για την πατρίδα των προγόνων της. «Η ελληνική μου καταγωγή μού προσέφερε το πιο σημαντικό. Το πάθος να μάχομαι για την ελευθερία και την ικανότητα να αγαπώ αληθινά. Η Ρωσία με έμαθε να διατηρώ και να διαφυλάσσω αυτά τα ιδανικά. Ελληνες και Ρώσοι έχουμε πολλά κοινά. Ετσι και μέσα μου κυλάει αίμα το οποίο δεν μπορώ να διαχωρίσω ως ελληνικό ή ρωσικό». Καταλαβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό ελληνικά, αλλά της είναι δύσκολο να τα χρησιμοποιήσει στην ομιλία. «Η Ουκρανία καταλήφθηκε από εθνικιστές που διακήρυτταν ως υπέρτατο ιδανικό ότι κανένας άλλος πλην του ουκρανικού έθνους δεν πρέπει να ζει στη χώρα. Με σύνθημα “Η Ουκρανία για την Ουκρανία” προκάλεσαν πραξικόπημα, προκειμένου να αναλάβουν την εξουσία».
Η κυρία Κοβιτίδου δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει αιχμηρούς χαρακτηρισμούς για να περιγράψει πώς έφτασαν τα πράγματα στη διάσπαση. «Αντιλαμβανόμασταν πως η χούντα και ο φασισμός που αναπτύχθηκαν στην Ουκρανία ήταν ικανά να απλώσουν τα πλοκάμια τους στην Κριμαία. Ξεσηκωθήκαμε για να υπερασπιστούμε τον τόπο μας». Της επισημαίνω πως οι διαδικασίες του δημοψηφίσματος έγιναν χωρίς τη νόμιμη έγκριση της ουκρανικής κυβέρνησης και μου υπογραμμίζει πως δεν επρόκειτο για μια νόμιμη και αιρετή κυβέρνηση. «Πράξαμε σύμφωνα με τους επίσημους κανόνες του ΟΗΕ που αφορούν το δικαίωμα ενός λαού για αυτοδιάθεση. Το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε σφράγισε με συντριπτική πλειοψηφία τη θέλησή μας». Η ελληνίδα πολιτικός, έπειτα από την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία, έχει πρωτοστατήσει σε μια σειρά ενεργειών κατά της ουκρανικής κυβέρνησης Ποροσένκο. «Με δική μου πρωτοβουλία και επιμονή, πρότεινα την παραπομπή της κυβέρνησης Ποροσένκο στο Διεθνές Δικαστήριο για τα εγκλήματα που διέπραξαν. Για τους ανθρώπους που έκαψαν στην Οδησσό, για τα παιδιά που βασάνισαν και τις εγκύους που κακομεταχειρίστηκαν. Θα απαιτήσω μια δεύτερη δίκη της Νυρεμβέργης για αυτούς τους εγκληματίες πολέμου. Στη μνήμη των προγόνων μου, του παππού μου που βασανίστηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της αντάρτισσας γιαγιάς μου, και παρά τις απειλές που δέχθηκα εγώ και η οικογένειά μου κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος, θα επιμένω και θα απαιτώ τη διεθνή καταδίκη τους για όσα δεινά προκάλεσαν στην ανθρωπότητα».
Συζητάμε για τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Κριμαία από την ΕΕ και τις ΗΠΑ τον τελευταίο χρόνο και της ζητώ να μου εξηγήσει τις πραγματικές επιπτώσεις στην περιοχή. «Η χρονιά που πέρασε ήταν πολύ δύσκολη και μάλλον οι συνθήκες θα παραμείνουν ίδιες για καιρό. Αντιληφθήκαμε το σχέδιο αποκλεισμού μας. Οι κυρώσεις, όμως, είναι ένα ταξίδι στο πουθενά. Δεν είναι ευρωπαϊκό θέμα, αλλά επιδίωξη των ΗΠΑ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ΕΕ δεν λειτουργεί αυτόνομα στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία στοίχισαν 21 δισ. δολάρια στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δεν έχασαν ούτε δολάριο. Δείτε, επίσης, τους δείκτες ανεργίας που επηρεάστηκαν από αυτή την κατάσταση στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία. Τις επιπτώσεις στον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή».
Χαμογελά όταν τη ρωτώ για το ενδεχόμενο ύπαρξης της Κριμαίας ως ανεξάρτητο κράτος στη διεθνή σκηνή. Μακριά από την αγκαλιά της Ρωσίας. «Η πρώτη απόφαση που πήρε η Κριμαία ήταν η ανεξαρτησία της. Δεν μας αναγνώρισαν, όμως, ως ισότιμο μέλος, επειδή αξιώσαμε το δικαίωμά μας στην ελευθερία. Επειτα, ως ανεξάρτητη δημοκρατία, υπαχθήκαμε στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αν για μια μόνο ημέρα ήμασταν ανεξάρτητο κράτος, πιστέψτε με, δεν θα υπήρχαμε σήμερα. Θα μας είχαν αφανίσει». Κατέχει την τέχνη της ρητορικής και είναι πολύ εύκολα κατανοητή η υψηλή δημοτικότητά της τόσο στην Κριμαία όσο και στους κύκλους της κυβέρνησης Πούτιν. «Στην πραγματικότητα ο Πούτιν έσωσε την κατάσταση. Βάζουμε τη φωτογραφία του δίπλα σε εκείνη των παιδιών μας επειδή έσωσε τη ζωή τους. Γνωρίζουμε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να πολεμούν σε ξένα εδάφη. Είναι έτοιμες να πολεμήσουν με τη Ρωσία ανά πάσα στιγμή, αρκεί να υπάρχει το κατάλληλο άλλοθι, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ουκρανία».
Το μέγεθος της ηρωοποίησης του Πούτιν είναι εντυπωσιακό. Τι συμβαίνει με την οικονομία όμως; «Η Κριμαία είναι μια ελεύθερη οικονομική ζώνη. Πολλοί φορολογικοί συντελεστές είναι στο μηδέν. Είμαι βέβαιη, όμως, ότι μπορούμε να αναπτύξουμε δεσμούς και με την Ελλάδα. Να προωθήσουμε τον θρησκευτικό τουρισμό και να συνδέσουμε ακτοπλοϊκά τη Γιάλτα με τον Πειραιά ως προορισμούς κρουαζιέρας».
Οταν αναφέρομαι στην ελληνική πραγματικότητα, δείχνει ιδιαίτερα ενημερωμένη. «Με πονούν όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι εξαπάτησαν και έκλεψαν μια χώρα με σπουδαία κουλτούρα και πολιτισμό. Πού είναι ο πατριωτισμός των κυβερνήσεων που έφτασε τη χώρα σε αυτή την κατάσταση; Την απάντηση έδωσε ο λαός, προσφέροντας την ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση, η οποία όμως πρέπει να αντιληφθεί ότι η πολιτική απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Οφείλει να διατηρεί επαφές με όλους». Μιλώντας για τον Αλέξη Τσίπρα, αναγνωρίζει στον έλληνα πρωθυπουργό την πρόθεσή του να αντιταχθεί στις κυρώσεις κατά της Μόσχας: «Ο Τσίπρας είναι ένας φωτισμένος πολιτικός, μια μεγάλη εθνική ευκαιρία για την Ελλάδα, μια σπουδαία πολιτική κληρονομιά για το μέλλον. Στηρίζω τις ελπίδες μου στον Τσίπρα και ελπίζω να μην απογοητευτώ. Αν χρειαστεί τη βοήθειά μου, θα την προσφέρω απλόχερα».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΝΟΣ: «Οι τιμές έχουν αυξηθεί έως και 300%»
Σεφ
Η
συνάντηση γίνεται σε μια από τις οργανωμένες λαϊκές αγορές της
Σεβαστούπολης, όπου συχνά επισκέπτεται για να προμηθευτεί προϊόντα για
τη δουλειά του. Οι ιδιοκτήτες των πάγκων αναπολούν το ιστορικό παρελθόν
που συνδέει την Ελλάδα με την Κριμαία, όταν αντιλαμβάνονται την παρουσία
του Χρήστου, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής από τις τηλεοπτικές του
εμφανίσεις σε τοπικούς σταθμούς. «Τρέφουν πράγματι μεγάλη εκτίμηση για
την Ελλάδα. Ηταν κάτι που μου έκανε εντύπωση από την αρχή. Και η
καθημερινότητά τους, όμως, μοιάζει πολύ με τη δική μας. Το κλίμα, η
νοοτροπία, τα διάσπαρτα αρχαία μνημεία υπενθυμίζουν την ελληνικότητα του
τόπου».Ο έλληνας σεφ μεγάλωσε στον Μαραθώνα Αττικής και μόλις πριν από τρία χρόνια βρέθηκε στην Κριμαία. «Είχα μια πρόταση από έναν επιχειρηματία της περιοχής, ήθελε να ανοίξει ένα καλό ελληνικό εστιατόριο στη Σεβαστούπολη. Με προσκάλεσε, ήρθα, παντρεύτηκα τη γυναίκα μου, που είναι από τη Ρωσία, και αποκτήσαμε έναν γιο». Μιλάει με ενθουσιασμό για τον νέο τόπο διαμονής του, ταυτόχρονα όμως δείχνει προβληματισμένος για όσα συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο. «Τα κλειστά σύνορα με την Ουκρανία έχουν ως συνέπεια την αισθητή αύξηση στις τιμές των ντόπιων προϊόντων. Προμηθευόμουν, για παράδειγμα, έναν χρόνο πριν, μοσχάρι γάλακτος με 60 γρίβνα το κιλό (2,60 ευρώ), σήμερα κοστίζει 450 ρούβλια (6,60 ευρώ). Αν το παραπάνω συνδυαστεί με το εμπάργκο που έχει κηρύξει η Ρωσία, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος του προβλήματος. Τα προϊόντα που εισάγονται από το τελωνείο είναι πανάκριβα. Πρόκειται για αυξήσεις τιμών από 200% έως 300%».
Η άνοδος των τιμών αποτυπώνεται και στους καταλόγους των εστιατορίων και έχει αποθαρρύνει τον κόσμο και από την έξοδο για φαγητό.
«Μέχρι και πέρυσι η περιοχή εξαρτιόταν κυρίως από τον τουρισμό της Ουκρανίας. Οι Ρώσοι δεν έρχονται εύκολα. Πρώτον, λόγω του πολέμου που διεξάγεται βορειότερα και δεύτερον, λόγω του ελλιπούς δικτύου μεταφοράς. Δεν υπάρχει σιδηροδρομική σύνδεση και αυτοκινητόδρομος που να μας συνδέει με τη Ρωσία. Από άποψη τουρισμού, το εφετινό καλοκαίρι θα κρίνει αν τα πράγματα είναι καλύτερα επί ουκρανικής ή ρωσικής διακυβέρνησης».
Αξιολογεί την κατάσταση με μεγαλύτερη ψυχραιμία από τους Ελληνες που μεγάλωσαν στην Κριμαία, αφού οι συναισθηματικοί του δεσμοί με την περιοχή είναι χαλαρότεροι. «Σήμερα δεν με συμφέρει η παραμονή μου εδώ. Τα πράγματα για την ώρα είναι χειρότερα από ό,τι έναν χρόνο πριν. Τουλάχιστον 1.000 ρώσοι μετανάστες έχουν έρθει το τελευταίο διάστημα στην Κριμαία από το Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ χωρίς να υπάρχει μελετημένο πρόγραμμα ένταξής τους. Δεν υπάρχει ισορροπία και είμαι πολύ επιφυλακτικός για το μέλλον». Μου αναφέρει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτές τις ημέρες προκειμένου να ταξιδέψει στην Αθήνα με τον γιο του. «Το ελληνικό διαβατήριο του μικρού έχει λήξει. Επικοινώνησα με το προξενείο στη Μόσχα, αφού στην Κριμαία δεν υπάρχει καμία υπηρεσία του ελληνικού κράτους. Με παρέπεμψαν στην Ουκρανία, αναφέροντας ότι η Κριμαία είναι ουκρανική. Ο γιος μου, όμως, δεν μπορεί να περάσει τα σύνορα της Ουκρανίας με ληγμένο διαβατήριο. Αντιλαμβάνεστε την παράνοια! Είναι εγκλωβισμένος μεταξύ δύο χωρών και η ανανέωση του διαβατηρίου είναι αδύνατη. Το ίδιο θα ισχύσει για καθέναν από τους 2.500 Ελληνες που μένουν εδώ, όταν χρειαστεί να ανανεώσουν τα διαβατήριά τους προκειμένου να ταξιδέψουν στην Ελλάδα ή οπουδήποτε αλλού».
ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ: «Μας δίδασκαν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ είναι Ουκρανοί»
Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας
Με
τη Βικτώρια συναντηθήκαμε στην πλατεία Ναχίμοφ της Σεβαστούπολης. Είναι
23 Φεβρουαρίου, ημέρα μεγάλης γιορτής, αφού σε όλη τη Ρωσία είναι η
«Γιορτή του υπερασπιστή της πατρίδας». Μου εξηγεί πως ο περισσότερος
κόσμος την τιμά επί της ουσίας ως τη «Γιορτή του άνδρα». Βγάζει από την
τσέπη της και μου δείχνει με καμάρι το παράσημο που της απονεμήθηκε για
την προσφορά της στην εύρυθμη διαδικασία του δημοψηφίσματος. «Ο παππούς
μου ήταν Ουκρανός. Η διαφοροποίηση μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών είναι
τεχνητή. Πρόκειται για ένα έθνος. Η όλη αντιπαράθεση γίνεται για
πολιτικούς λόγους». Είναι νωρίς το πρωί και έχει αρχίσει να συγκεντρώνεται αρκετός κόσμος μπροστά από την εξέδρα. Ενα μουσικό συγκρότημα ντυμένο στα χρώματα της ρωσικής σημαίας τραγουδά θριαμβευτικά: «Η Σεβαστούπολή μας είναι πόλη ηρώων, υποδεχόμαστε τους στόλους μας με πυροτεχνήματα...». Τονωτική ένεση στον ήδη ενισχυμένο πατριωτισμό των κατοίκων της Κριμαίας, σε μια περιοχή που έχει ανάγκη από συναισθηματικό ντοπάρισμα. «Η οικονομική κατάσταση έναν χρόνο μετά είναι δευτερεύουσα. Το βασικό που νιώθουμε είναι μεγάλη ικανοποίηση. Γλιτώσαμε από έναν πόλεμο ή από έναν μεγάλο διωγμό, όπως εκείνος των Ελλήνων της Κύπρου. Φοβόμασταν ανοιχτά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Νιώθουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι μας έσωσε η Ρωσία, ταυτόχρονα όμως και μεγάλη στεναχώρια για όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ουκρανία».
Τι έχει αλλάξει όμως έναν χρόνο μετά; «Η ποιότητα ζωής είναι σαφώς καλύτερη και γενικά η αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια μεγάλη πατρίδα. Εχουν αυξηθεί μισθοί και συντάξεις. Το σημαντικότερο είναι πως η ιατρική περίθαλψη έχει γίνει δημόσια. Επί ουκρανικής κυβέρνησης πληρώναμε και την παραμικρή ένεση. Και αν δεν είχες τη δυνατότητα, είχες πρόβλημα». Η Βικτώρια διδάσκει ελληνικά στην ελληνική κοινότητα. Οι μαθητές της δεν είναι πολλοί και στην πλειονότητά τους δεν είναι Ελληνες: «Η πλειονότητα των μαθητών μου είναι ρώσοι ορθόδοξοι, που δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο για τα ελληνικά. Τα Ελληνόπουλα για να μάθουν τη γλώσσα χρειάζονται κίνητρα και αυτά είναι ανύπαρκτα. Με την υπάρχουσα κατάσταση και αδιαφορία εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας, πιθανώς να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων που ασχολούμαστε με τη διάδοση του πολιτισμού και της γλώσσα μας». Η Κριμαία, παράλληλα με όλες τις αλλαγές, μετέβη και από το ουκρανικό στο ρωσικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Βικτώρια, μητέρα δύο παιδιών, φαίνεται πως γνωρίζει καλά και τις δύο εκδοχές. «Τα ουκρανικά βιβλία της Ιστορίας περιείχαν αναρίθμητα γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ. Συνεχή διαστρέβλωση της αντικειμενικής αλήθειας. Μπορεί να ακουστούν ακραία, αλλά ανέφεραν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ ήταν Ουκρανοί ή ότι τα πρώτα υποβρύχια ήταν ουκρανικά». Μήπως υπερβάλλει; Η απάντησή της ακαριαία: «Ηταν τόσο ακραία! Σκεφτείτε ότι απαγόρευα στις κόρες μου να τα διαβάζουν. Δεν υπάρχει ουκρανική Ιστορία. Πρόκειται για την Ιστορία της μεγάλης Ρωσίας». Κλείνοντας, της ζητάω να μου μιλήσει για την Ελλάδα. Πώς έχει αντιμετωπίσει την περιοχή και τους Ελληνες; «Το παράπονό μας είναι ότι έναν χρόνο πριν, όταν κινδυνέψαμε σοβαρά, η Ελλάδα δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον. Σήμερα, έναν χρόνο μετά, δεν έχουμε ούτε ελληνικό προξενείο στην Κριμαία».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΕΣΜΕΤΖΗΣ: «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος, δεν είχε τίποτε άλλο να φοβηθεί»
Δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση
Με
τον Αλέξανδρο συναντηθήκαμε στην πλατεία Λένιν στο κέντρο της
Συμφερόπολης. Στο μέρος όπου οι κάτοικοι της Κριμαίας πανηγύρισαν το
αποτέλεσμα του περυσινού δημοψηφίσματος. Καθόμαστε σε ένα καφέ που
θυμίζει σύγχρονη εκδοχή καφενείου σε μεγάλο χωριό της Ελλάδας.
Κατακόκκινο εσωτερικό και εξαιρετικός εσπρέσο. Μιλάει άπταιστα ελληνικά
με μια διφορούμενη νησιώτικη προφορά. «Σπούδασα Θεατρολογία, ενώ το
δεύτερο πτυχίο μου είναι στην Αγγλική Φιλολογία. Σήμερα εργάζομαι ως
δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση της Κριμαίας. Τόσο το
τηλεοπτικό όσο και το ραδιοφωνικό πρόγραμμα του σταθμού περιλαμβάνει
εκπομπές για διάφορες εθνότητες που κατοικούν στη χερσόνησο. Εκπομπές
για Αρμένιους, Βούλγαρους, Ελληνες, Γερμανούς και Τατάρους». Γεννήθηκε
στη Συμφερόπολη επί Σοβιετικής Ενωσης, ενηλικιώθηκε ως πολίτης Ουκρανίας
και εφέτος, σε ηλικία 37 ετών, απέκτησε ρωσικό διαβατήριο. Του εξηγώ
πως η ΕΕ δεν αναγνωρίζει το δημοψήφισμα της Κριμαίας, θεωρώντας πως
έγινε υπό την πίεση των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν κατακλύσει την
περιοχή. «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος από καιρό. Δεν είχε κάτι
περισσότερο να φοβηθεί. Οι κάτοικοι της Κριμαίας δεν αισθάνθηκαν ποτέ
κομμάτι της Ουκρανίας. Ωστόσο δεν ένιωσαν ποτέ σε επίπεδο κουλτούρας και
πολιτισμού τον διαχωρισμό που έγινε μετά την πτώση της Σοβιετικής
Ενωσης σε Λευκορωσία, Ουκρανία, Ρωσία. Νιώθαμε αδέλφια και εξακολουθούμε
να αισθανόμαστε έτσι, ζώντας σε μια πολυπολιτισμική περιοχή. Εχουμε
μάθει να συνυπάρχουμε. Είναι καταγεγραμμένο στο DNA μας» λέει.Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η τοποθέτησή του για τις αλλαγές που βλέπει έναν χρόνο μετά την προσάρτηση στη Ρωσία, έξω από ασφυκτικά οικονομικά πλαίσια. «Μεγάλες οικονομικές ή κοινωνικές αλλαγές δεν υπάρχουν. Ναι, οι μισθοί έχουν αυξηθεί, αλλά το ζητούμενο είναι καθαρά ηθικό και πνευματικό. Ο κόσμος περίμενε την ψυχική ανάταση από καιρό. Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν επί ουκρανικής κυβέρνησης διδασκόμενοι ότι η σοβιετική εποχή ήταν μια μοχθηρή περίοδος. Καλλιεργούνταν μια πρωτόγνωρη έχθρα που είχε σκοπό τη διχόνοια. Φανταστείτε να πολεμούν και Ελληνες και Κύπριοι. Είναι το ίδιο παράδειγμα μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών». Εξηγεί πως με τα χρόνια έχει καλλιεργηθεί ένας αρνητικός μύθος για τους Ρώσους, που αποτυπωνόταν αταβιστικά σε κάθε νέα γενιά ως θέσφατο. «Tι ακούμε τα τελευταία χρόνια για τους Ελληνες διεθνώς; Είναι τεμπέληδες, αγενείς, κακομαθημένοι. Ισχύει; Αντίστοιχους μύθους καλλιέργησαν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης για τη Ρωσία, στην προσπάθειά τους να διασπάσουν το πολυπληθέστερο κομμάτι του πληθυσμού».
Ο ίδιος, ως δημοσιογράφος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, την οποία μήνες πριν χρηματοδοτούσε το ουκρανικό κράτος, επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιντιακής προπαγάνδας. «Δεχόμασταν πιέσεις να μεταφέρουμε απόψεις της ουκρανικής κυβέρνησης στους πολίτες της Κριμαίας. Επειτα άρχισαν οι απολύσεις σε όσους προσπαθήσαμε να έχουμε μια ουδέτερη άποψη. Ζούμε στον 21ο αιώνα και γνωρίζουμε πως ολοκληρωτικά ανεξάρτητη γνώμη στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει, αλλά εκεί η κατάσταση οδηγούνταν στο άλλο άκρο». Του ζητάω να μου εξηγήσει τι περιμένει έναν χρόνο μετά από τη Ρωσία. «Υπάρχει οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία. Επί Σοβιετικής Ενωσης στην Κριμαία ήταν ανεπτυγμένη η αγροτική παραγωγή. Σήμερα είναι ανύπαρκτη. Εισάγουμε φρούτα και κρέας από το εξωτερικό και πίνουμε εισαγόμενο γάλα, αμφιβόλου ποιότητας».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ: «Περιμένουμε να έρθουν οι επενδύσεις»
Δικηγόρος, σύμβουλος επιχειρήσεων
Ο
Γιώργος είναι 31 ετών. Ενας σύγχρονος Ευρωπαίος που έχει ταξιδέψει και
στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, σπούδασε στο Λονδίνο και χρησιμοποιεί
με μεγαλύτερη ευχέρεια τα αγγλικά από τα ελληνικά. «Ξεκίνησα στο σχολείο
επί ΕΣΣΔ όταν δεν διδασκόμασταν την ουκρανική γλώσσα. Λίγα χρόνια μετά,
το ουκρανικό καθεστώς κατήργησε σταδιακά τη ρωσική γλώσσα,
χρησιμοποιώντας μόνο τα ουκρανικά. Ξαφνικά, απέκτησα πολύ κακούς
βαθμούς. Επρεπε να σκέφτομαι σε μια γλώσσα που δεν ήταν η μητρική μου». Ο
Γιώργος είναι δικηγόρος και διατηρεί τη δική του νομική και
συμβουλευτική εταιρεία στη Συμφερόπολη. Αναγνωρίζει πως ο κόσμος τόσο
στην Κριμαία όσο και στην Ουκρανία είναι ιδιαίτερα πολωμένος και
προσπαθεί, όπως μου εξηγεί, να βλέπει τα πράγματα πιο αντικειμενικά.
«Μεγάλωσα στη Σοβιετική Ενωση σε μια πραγματικότητα που δεν διαχώριζε
τους Ρώσους από τους Ουκρανούς. Ωστόσο, περίπου μία δεκαετία πριν
άρχισαν οι εθνοτικές διακρίσεις. Εσύ είσαι Ουκρανός, Ρώσος, Ελληνας,
Τάταρος. Σήμερα οι Ουκρανοί που κατοικούν στην Ουκρανία δέχονται
τεράστια πλύση εγκεφάλου και ισχυρή αντιρωσική προπαγάνδα». Είναι το
αντιπροσωπευτικότερο δείγμα ανθρώπου για να μιλήσουμε για το μέλλον της
Κριμαίας με οικονομικούς όρους. Τις επενδύσεις, το νέο ρωσικό φορολογικό
σύστημα, τις αλλαγές που έχουν επέλθει. «Μας ενδιαφέρει να έρθουν
επενδύσεις στην Κριμαία. Υπάρχει πολύ θετικό επενδυτικό κλίμα. Η
φορολογία είναι χαλαρή. Πρόκειται για μια ελεύθερη οικονομική ζώνη με
δυνατότητα επέκτασης των επιχειρηματικών πλάνων, άφθονο εργατικό
δυναμικό και σημαντική αγορά διάθεσης προϊόντων. Το ρωσικό φορολογικό
σύστημα είναι απλούστερο σε σχέση με το ουκρανικό αλλά το βασικότερο:
είναι σταθερό. Στην Ουκρανία άλλαζε διαρκώς η νομοθεσία». Μου αναφέρει
πως παρέχεται δυνατότητα διευκόλυνσης και ρυθμίσεων σε τυχόν επενδυτές,
ανεξάρτητα από τη ρωσική νομοθεσία. Ποιοι είναι όμως οι τομείς που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον; «Οτιδήποτε έχει σχέση με την οινοποιία, την ξυλουργία, την αγροτική παραγωγή ευρύτερα και τον τουρισμό. Ωστόσο υπάρχουν κάποια προβλήματα λόγω της απομόνωσης που έχουμε υποστεί. Τα σύνορα με την Ουκρανία είναι κλειστά και μοναδική διέξοδος είναι η Ρωσία. Στην αρχή μάλιστα η ουκρανική κυβέρνηση μας αποσυνέδεε το ρεύμα αλλά και το αρδευτικό νερό». Η συζήτηση μοιραία έρχεται στην Ελλάδα. «Πριν από την εκλογή Τσίπρα αισθανόμουν ότι η χώρα είχε γίνει μια μικρή αποικία της ΕΕ. Η Γερμανία γέμισε την Ελλάδα με δανεικά και ο ελληνικός πληθυσμός έγινε φτωχότερος κατά 40%. Εύχομαι η νέα κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της ώστε να τελειώσει η σκλαβιά της ΕΕ που προωθεί η Ανγκελα Μέρκελ. Είμαι βέβαιος πως η ΕΕ δεν επιθυμεί την πραγματική πρόοδο της Ελλάδας». Εχουμε συναντηθεί σε ένα παραθαλάσσιο εστιατόριο, στο οποίο απαγορεύεται ρητά το κάπνισμα, όπως σε όλα τα καφέ και εστιατόρια της Ρωσίας. Βγαίνοντας, μου εξηγεί πως τους θερινούς μήνες ο δρόμος μπροστά μας κατακλύζεται από τουρίστες. «Η περιοχή προσελκύει τουρίστες από όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Οι ρώσοι τουρίστες είναι από τους πιο “αποδοτικούς” οικονομικά, όπου και αν ταξιδέψουν. Οι κυρώσεις όμως που έχουν επιβληθεί απαγορεύουν τη μετάβαση στην Ελλάδα αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ. Ειδικά η Ελλάδα θα πρέπει να επανεξετάσει το θέμα. Αφορά άμεσα τον τουρισμό της, που αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της».
* Φωτογραφίες: Sasha Udod
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015
===============================================
18 Μαρτίου 2015 07:21
ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
Ανανεώθηκε19 Μαρτίου 2015
13:24
Αποστολή στην Κριμαία: Οι Έλληνες της Κριμαίας κρατούν ψηλά την ελληνική σημαία
Φωτογραφίες:
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΓΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ένας χρόνος πέρασε από την ημέρα που η Κριμαία με δημοψήφισμα,
στις 16 Μαρτίου του 2014, αποφάσισε την ανεξαρτητοποίησή της και την
προσάρτησή της στην Ρωσία. Στις 18 Μαρτίου, 2 μέρες μετά το δημοψήφισμα,
ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δέχτηκε επίσημα την Κριμαία στο
κράτος της Ρωσίας. Η μέρα αυτή καθορίστηκε ως επίσημη αργία και εθνική
εορτή για την Ρωσία.
της Μαρίας Γιαχνάκη
Η Μαρία Γιαχνάκη βρέθηκε στην Κριμαϊκή Χερσόνησο και συναντήθηκε με Έλληνες της Κριμαίας, καταγράφοντας για το Newsbomb τις αντιδράσεις των Ελλήνων στην πρώτη επέτειο από την προσάρτηση της χερσονήσου στη ρωσική Ομοσπονδία.
Επισκέφθηκε την ελληνική κοινότητα, μίλησε με τους Έλληνες πολίτες, συναντήθηκε με την Ελληνίδα βουλευτή στο Ρωσικό κοινοβούλιο και κατέγραψε την ελπίδα και την αισιοδοξία των νεαρών Ελλήνων για την καθημερινότητά τους. Ταξίδεψε στις περιοχές της Κριμαίας όπου ζουν Έλληνες από την ανατολική Θράκη και αφουγκράστηκε την αγωνία τους για την Ελλάδα, καταγράφοντας ακόμη και τα έντονα στοιχεία του πολιτισμού και της παράδοσης που τα φυλάσσουν σαν κόρη οφθαλμού . Τα θρακιώτικα τραγούδια και η ελληνική φιλοξενία δίνουν χρώμα στην γκρίζα Κριμαία.
Η επέτειος γιορτάστηκε από τους κατοίκους σαν ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα για την Κριμαία, αφού με αυτόν τον τρόπο επέστρεφαν στην «αγκαλιά» της μητέρας Ρωσίας.
Την επιτυχία αυτή, όμως, του δημοψηφίσματος γιόρτασαν και οι Έλληνες, η κοινότητα των οποίων αριθμεί περί τα 5.000 άτομα, με εκπρόσωπο στο κοινοβούλιο και με σημαντική παρουσία στην Κριμαϊκή Χερσόνησο, στον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι Έλληνες της Κριμαίας θεωρούνται ένα από τα βασικά κομμάτια της τοπικής κοινωνίας που αμέσως μετά την ανεξαρτητοποίησή της, έγιναν ένα με τους Έλληνες της Ρωσίας, ενισχύοντας έτσι την ελληνική παρουσία στην περιοχή.
Δείτε το ρεπορτάζ στην Κριμαία με τους Έλληνες της περιοχής να μιλούν για την ιστορική αλλαγή και για την καθημερινότητά τους αλλά να εκφράζουν και την ανησυχία τους για την κατάσταση στην μητέρα πατρίδα.
Η ελληνική παρουσία στην Κριμαία
Βάσει της τελευταίας σοβιετικής απογραφής στην περιοχή της Αζοφικής θάλασσας στην Κριμαία, στην Οδησσό ζούσαν 104.091 Έλληνες. Τότε οι ίδιοι υποστήριζαν πως ο αριθμός τους είναι διπλάσιος αφού δεκάδες χιλιάδες Έλληνες αναγκάστηκαν στην περίοδο των σταλινικών διωγμών να δηλώσουν Ουκρανοί ή Ρώσοι.
Η σύγχρονη όμως ελληνική παρουσία στην Ουκρανία ξεκινά με την εγκατάσταση των Ελλήνων στην Μαριούπολη το 1775 μ.Χ, όταν η Αικατερίνη η Μεγάλη παραχώρησε την περιοχή αυτή στους 30.000 Έλληνες οι οποίοι έφυγαν από την ταταροκρατούμενη Κριμαία. Ο ελληνικός πληθυσμός διαμορφώθηκε οριστικά με την εγκατάσταση χιλιάδων Ποντίων κατά τα έτη 1828-1856. Από τότε οι Έλληνες πέρασαν διάφορες περιόδους ανακατατάξεων, διωγμών, εξοριών αλλά συνέχισαν να γράφουν ιστορία στην περιοχή είτε με την ίδρυση ελληνικών χωριών, είτε με τις ελληνικές εκδόσεις είτε με την λειτουργία της ελληνικής δικαιοσύνης , είτε με την ελληνική Λεγεώνα – η οποία κατά τον Κριμαϊκό πόλεμο ενώθηκε με τα ελληνικά τάγματα της Κριμαίας, γράφοντας σελίδες δόξας στα πεδία των μαχών.
Αργότερα βρέθηκαν στο μέσο των συγκρούσεων κατά την περίοδο 1917-1921. Στο Μεσοπόλεμο αναπτύχθηκε ο ελληνικός πολιτισμός αλλά η ελληνική διανόηση έπεσε θύμα των σταλινικών εκκαθαρίσεων του 1937.
Το 1990, έπειτα από εξορίες και διωγμούς, στην Κριμαία επιστρέφουν εκατοντάδες οικογένειες από την εξορία της Κεντρικής Ασίας.
Οι επιρροές που δέχτηκαν οι Ουκρανοί από τους Έλληνες ήταν, παρόλα αυτά, έντονες. Η κόρη του διάσημου συγγραφέα Aimme Dostoevsky είχε γράψει σχετικά «Όλα στην Ουκρανία είναι ποίηση» . Οι στολές των χωρικών , τα τραγούδια τους, οι χοροί τους, κυρίως το θέατρο. Ανέκαθεν η Ουκρανία είχε στενές σχέσεις με τις ελληνικές αποικίες στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας.
Το ελληνικό αίμα ρέει στις φλέβες των Ουκρανών. Φαίνεται στα όμορφα πρόσωπα στις χαριτωμένες κινήσεις τους . Δεν αποκλείεται το ουκρανικό θέατρο να είναι μια σύγχρονη αντανάκλαση εκείνου του αρχαίου ελληνικού θεάτρου που τόσο αγαπήθηκε από τους ελληνικούς λαούς
=============================================== Η Μαρία Γιαχνάκη βρέθηκε στην Κριμαϊκή Χερσόνησο και συναντήθηκε με Έλληνες της Κριμαίας, καταγράφοντας για το Newsbomb τις αντιδράσεις των Ελλήνων στην πρώτη επέτειο από την προσάρτηση της χερσονήσου στη ρωσική Ομοσπονδία.
Επισκέφθηκε την ελληνική κοινότητα, μίλησε με τους Έλληνες πολίτες, συναντήθηκε με την Ελληνίδα βουλευτή στο Ρωσικό κοινοβούλιο και κατέγραψε την ελπίδα και την αισιοδοξία των νεαρών Ελλήνων για την καθημερινότητά τους. Ταξίδεψε στις περιοχές της Κριμαίας όπου ζουν Έλληνες από την ανατολική Θράκη και αφουγκράστηκε την αγωνία τους για την Ελλάδα, καταγράφοντας ακόμη και τα έντονα στοιχεία του πολιτισμού και της παράδοσης που τα φυλάσσουν σαν κόρη οφθαλμού . Τα θρακιώτικα τραγούδια και η ελληνική φιλοξενία δίνουν χρώμα στην γκρίζα Κριμαία.
Η επέτειος γιορτάστηκε από τους κατοίκους σαν ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα για την Κριμαία, αφού με αυτόν τον τρόπο επέστρεφαν στην «αγκαλιά» της μητέρας Ρωσίας.
Την επιτυχία αυτή, όμως, του δημοψηφίσματος γιόρτασαν και οι Έλληνες, η κοινότητα των οποίων αριθμεί περί τα 5.000 άτομα, με εκπρόσωπο στο κοινοβούλιο και με σημαντική παρουσία στην Κριμαϊκή Χερσόνησο, στον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι Έλληνες της Κριμαίας θεωρούνται ένα από τα βασικά κομμάτια της τοπικής κοινωνίας που αμέσως μετά την ανεξαρτητοποίησή της, έγιναν ένα με τους Έλληνες της Ρωσίας, ενισχύοντας έτσι την ελληνική παρουσία στην περιοχή.
Δείτε το ρεπορτάζ στην Κριμαία με τους Έλληνες της περιοχής να μιλούν για την ιστορική αλλαγή και για την καθημερινότητά τους αλλά να εκφράζουν και την ανησυχία τους για την κατάσταση στην μητέρα πατρίδα.
Η ελληνική παρουσία στην Κριμαία
Βάσει της τελευταίας σοβιετικής απογραφής στην περιοχή της Αζοφικής θάλασσας στην Κριμαία, στην Οδησσό ζούσαν 104.091 Έλληνες. Τότε οι ίδιοι υποστήριζαν πως ο αριθμός τους είναι διπλάσιος αφού δεκάδες χιλιάδες Έλληνες αναγκάστηκαν στην περίοδο των σταλινικών διωγμών να δηλώσουν Ουκρανοί ή Ρώσοι.
Η σύγχρονη όμως ελληνική παρουσία στην Ουκρανία ξεκινά με την εγκατάσταση των Ελλήνων στην Μαριούπολη το 1775 μ.Χ, όταν η Αικατερίνη η Μεγάλη παραχώρησε την περιοχή αυτή στους 30.000 Έλληνες οι οποίοι έφυγαν από την ταταροκρατούμενη Κριμαία. Ο ελληνικός πληθυσμός διαμορφώθηκε οριστικά με την εγκατάσταση χιλιάδων Ποντίων κατά τα έτη 1828-1856. Από τότε οι Έλληνες πέρασαν διάφορες περιόδους ανακατατάξεων, διωγμών, εξοριών αλλά συνέχισαν να γράφουν ιστορία στην περιοχή είτε με την ίδρυση ελληνικών χωριών, είτε με τις ελληνικές εκδόσεις είτε με την λειτουργία της ελληνικής δικαιοσύνης , είτε με την ελληνική Λεγεώνα – η οποία κατά τον Κριμαϊκό πόλεμο ενώθηκε με τα ελληνικά τάγματα της Κριμαίας, γράφοντας σελίδες δόξας στα πεδία των μαχών.
Αργότερα βρέθηκαν στο μέσο των συγκρούσεων κατά την περίοδο 1917-1921. Στο Μεσοπόλεμο αναπτύχθηκε ο ελληνικός πολιτισμός αλλά η ελληνική διανόηση έπεσε θύμα των σταλινικών εκκαθαρίσεων του 1937.
Το 1990, έπειτα από εξορίες και διωγμούς, στην Κριμαία επιστρέφουν εκατοντάδες οικογένειες από την εξορία της Κεντρικής Ασίας.
Οι επιρροές που δέχτηκαν οι Ουκρανοί από τους Έλληνες ήταν, παρόλα αυτά, έντονες. Η κόρη του διάσημου συγγραφέα Aimme Dostoevsky είχε γράψει σχετικά «Όλα στην Ουκρανία είναι ποίηση» . Οι στολές των χωρικών , τα τραγούδια τους, οι χοροί τους, κυρίως το θέατρο. Ανέκαθεν η Ουκρανία είχε στενές σχέσεις με τις ελληνικές αποικίες στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας.
Το ελληνικό αίμα ρέει στις φλέβες των Ουκρανών. Φαίνεται στα όμορφα πρόσωπα στις χαριτωμένες κινήσεις τους . Δεν αποκλείεται το ουκρανικό θέατρο να είναι μια σύγχρονη αντανάκλαση εκείνου του αρχαίου ελληνικού θεάτρου που τόσο αγαπήθηκε από τους ελληνικούς λαούς
Στην διάρκεια της ιστορίας της η Κριμαία κατοικήθηκε από πολλούς λαούς με πιο σημαντικούς τους Κιμμέριους, τους Έλληνες, τους Βούλγαρους, τους Σκύθες, τους Γότθους, τους Ούνους, τους Χαζάρους, τους Ρώσους, τους Ρωμαίους, τους Βυζαντινόυς, τους Τούρκους και τους Μογγόλους. Τον 13ο αιώνα βρέθηκε μερικώς στον έλεγχο των Βενετών και των Γενοβέζων, ενώ τον 15ο αιώνα τουρκικά φύλα έφτασαν στην περιοχή και δημιούργησαν το Χανάτο της Κριμαίας το οποίο διατήρησε, κατά κύριο λόγο, τον έλεγχο της χερσονήσου μέχρι τον 18ο αιώνα. Έπειτα η περιοχή αποτέλεσε μέρος της Ρωσικής Αυτικρατορίας και μετέπειτα της Σοβιετικής Ένωσης. Κατά την διάρκεια του Β” Παγκοσμίου Πολέμου η ναζιστική Γερμανία απέκτησε τον έλεγχο των εδαφών για ένα σύντομο διάστημα, μέχρι να επανέλθει ξανά ο έλεγχός τους στα χέρια των Σοβιετικών. Από το 1991 με την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας, η Κριμαία αποτελούσε μέρος της ως αυτόνομη δημοκρατία. Μέχρι που φτάσαμε στο 2014, όπου στο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε με συντριπτική συμμετοχή των κατοίκων(82,17%), αποφασίστηκε εμφατικά(95,5%) η ένωση με τη Ρωσία. Βέβαια, τέτοιου είδους αποφάσεις απαιτούν την έγκριση της διεθνούς κοινότητας, ειδικά όταν έρχονται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της Δύσης! Γενικά, οι μονομερείς τέτοιου είδους αποφάσεις θεωρείται ότι αποτελούν «κακό προηγούμενο» και μπορεί να πυροδοτήσουν το φαινόμενο του «ντόμινο» σε μια Ευρώπη που έχει ανοιχτά αρκετά τέτοια ζητήματα(Καταλονία, Σκωτία, Βέλγιο). Σίγουρα, το ευρωαμερικανικό τόξο έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά σε παρόμοιες περιπτώσεις, ανάλογα με την κατά τόπους δυναμική συμφερόντων του(βλ. Κόσσοβο). Συμπερασματικά, η ιστορία έχει δείξει ότι «η φτώχεια φέρνει γκρίνια» και τάσεις αυτονόμησης δημιουργούνται όταν οι λαοί διάγουν περιόδους οικονομικής ανέχειας!
Και ύστερα ήρθαν οι Έλληνες…
Η ελληνική παρουσία στην περιοχή χρονολογείται από τον 5ο αι. π.Χ όταν αρχαίοι Έλληνες αποικιστές άρχισαν να εγκαθίστανται κατά μήκος της Μάυρης Θάλασσας. Ανάμεσά τους υπήρχαν Δωριείς από την Ηράκλεια Ποντική η οποίοι και Ίωνες από τη Μίλητο που προσορμίστηκαν στη Θεοδοσία και το Παντικάπαιον (αποκαλούμενο επίσης Κιμμέριος Βόσπορος).
Δύο αιώνες αργότερα το 438 π.Χ ο Άρχων κυβερνήτης των εποικιστών έλαβε τον τίτλο Βασιλεύς Κιμμερίου Βοσπόρου, ενός κράτους που διατήρησε στενές σχέσεις με την πόλη των Αθηνών, προμηθεύοντάς τη σιτάρι, μέλι και άλλα αγαθά. Ο τελευταίος αυτής της δυναστείας, ο Παιρισάδης ο Ε”, πιεζόμενος σκληρά από τους Σκύθες, τέθηκε υπό την προστασία του Μιθριδάτη Στ”, του βασιλέα του Πόντου. Μετά την αυτοκτονία του, εξαιτίας της εξέγερσης του γιου του κατά την προσπάθειά του να αναδιοργανώσει τον στρατό του μετά την ήττα του στον Γ΄ Μιθριδατικό πόλεμο, ο γιος του Φαρνάκης Β΄, έλαβε από τον Πομπήιο το βασίλειο του Κιμμέριου Βοσπόρου ως ανταμοιβή για τη βοήθεια που παρέσχε στη ρωμαϊκή δημοκρατία κατά τους πολέμους με τον πατέρα του.Το 15 π.Χ αποδόθηκε και πάλι στον βασιλέα του Πόντου. Στους ύστερους αιώνες η Κριμαία έγινε αντικείμενο επιδρομών ή διαδοχικής κατοχής από τους Γότθους το 250, τους Ούννους το 376, τους Βούλγαρους 4ος-8ος αιώνας, τους Χαζάρους 8ος αιώνας, η Κιεβινή Ρωσία (Κιεβάν Ρως) ή Κράτος των Ρως (10ος–11ος αιώνας), η Βυζαντινή αυτοκρατορία το 1016, οι Κιπτσάκ το 1050, και οι Μογγόλοι το 1237. Στα μέσα του δέκατου αιώνα η ανατολική περιοχή της Κριμαίας κατακτήθηκε από τον πρίγκιπα Σβιατοσλάβ Α” του Κιέβου και έγινε τμήμα του πριγκιπάτου του Τμουταρακάν. Το 988, ο πρίγκιπας Βλαντιμίρ Α” του Κιέβου είχε επίσης καταλάβει τη βυζαντινή πόλη της Χερσονήσου (σήμερα τμήμα της Σεβαστούπολης) όπου αργότερα μεταστράφηκε στον Χριστιανισμό.
Η κατάκτηση της Αζοφικής λίμνης, η οικιστική πολιτική και τα ειδικά προνόμια που υπόσχονταν οι Τσάροι στου υπόδουλους χριστιανούς, έγιναν αιτία μετοικεσίας πολλών Ελλήνων. Η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1768 αύξησε το μεταναστευτικό κύμα Ελλήνων του ελλαδικού χώρου. Στις 28 Μαρτίου 1775 δόθηκε άδεια στους Έλληνες που υπηρέτησαν στο ρωσικό στόλο του κόμη Ορλόφ, να εγκατασταθούν στις πόλεις Παντικάπαιον (Κέρτς) και Ενικάλε. Το 1776, επιτράπηκε η μετοικεσία Ελλήνων από τα νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου και την Πελοπόννησο, στις παραπάνω πόλεις αλλά και στο λιμάνι του Ταιγανίου.
Οι συνθήκες του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή(1774) και του Αιναλή – Καβάκ(1779) αποτελούν ιστορικό σταθμό στην ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων αφού οι Έλληνες αξιοποίησαν με μεγάλη επιδεξιότητα τις δυνατότητες που τους έδωσαν οι συνθήκες. Για πρώτη φορά η Ρωσία αναγνωρίζεται από το Σουλτάνο ως προστάτιδα δύναμη των υπόδουλων χριστιανών!
Την περίοδο 1771 – 1786, ύστερα από συνεννόηση με την αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β’, ο Ελληνισμός της Κριμαίας στην πλειοψηφία του μετανάστευσε στα παράλια της Αζοφικής Θάλασσας, για να πυκνώσει με χριστιανικό πληθυσμό την περιοχή. Στους νέους τόπους εγκατάστασης οι Έλληνες ίδρυσαν την πόλη Μαριούπολη, προς τιμήν της Παναγίας, και 24 ελληνικά χωριά, οι κάτοικοι των οποίων διατηρούν ως τις μέρες μας την εθνική τους συνείδηση, την ελληνική τους διάλεκτο και τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό, παρά την επιδεικτική απαξίωση της ελληνική πολιτείας! Από το 1820 ακόμα οι ελληνικοί πληθυσμοί ίδρυσαν ελληνικά σχολεία, όπου διδάσκονταν τα μαθήματα στην καθαρεύουσα. Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η Ρωσία προωθούσε το πανσλαβικό σχέδιο και έτσι τα ελληνικά σχολεία έκλεισαν λόγω έλλειψης προσωπικού. Η λειτουργία μετά το 1878 γίνοταν στη ρωσική γλώσσα. Στη Μαριούπολη ιδρύθηκαν 2 ρωσικά γυμνάσια και το ελληνικό λεξιλόγιο των Ελλήνων άρχισε να φτωχαίνει. Παρόλα αυτα, οι μαθητές των ελληνικών σχολείων αποτελούσαν 32,62%. Οι Έλληνες της περιοχής συμμετέχοντας στις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές δραστηριότητες της νέας τους πατρίδας, σχημάτισαν το 1779 το ελληνικό στρατιωτικό σώμα , το ποίο αναπτύχθηκε σε τάγμα, ελέγχοντας στρατιωτικά τις περιοχές της Κριμαίας το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και την Μπαλακλάβα ως την Θεοδοσία. Η διάλυση του ελληνικού τάγματος για πολιτικούς λόγους, την περίοδο της πανσλαβικής πολιτικής των Ρώσων, έδωσε την δυνατότητα στους πρώην στρατιωτικούς να ιδρύσουν την πόλη Μπαχτσί – Σαράι, μία από τις πλουσιότερες ελληνικές κοινότητες. Οι πρώην στρατιωτικοί, ασχολούμενοι με το εμπόριο και άλλα επικερδή επαγγέλματα της εποχής εκείνης, έγιναν μέσα σε λίγα χρόνια πλουσιότεροι κάτοικοι της πόλης, στα σπίτια των οποίων φιλοξενούνταν τα καλοκαίρια τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας!
Η Μαριούπολη και τα ελληνικά χωριά τα πρώτα χρόνια αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα, όπως ότι η έκταση που παραχωρήθηκε χρειαζόταν χρόνο για να γίνει καλλιεργήσιμη και κατοικήσιμη.
Οι περισσότεροι κάτοικοι μιλούσαν αλλά και μιλούν μια ελληνική διάλεκτο
που είναι γνωστή ως μαριοπολίτικη γλώσσα και ήταν επίσημα αναγνωρισμένη
ως μία από τις γλώσσες της Σοβιετικής Ένωσης! Το 1816 η Μαριούπολη, το
κέντρο του κριμαϊκού ελληνισμού, το 1816, αριθμούσε περίπου 11.500
Έλληνες ενώ σε προξενικά έγγραφα του 1914 υπολογίζονται σε 20 – 30.000.
Στη σημερινή Μαριούπολη και την ευρύτερη περιοχή υπολογίζεται ότι ζουν
περίπου 150.000 Έλληνες!!Και φτάνουμε στην εποχή του Στάλιν, όπου αρχίζουν οι εκκαθαρίσεις των εθνικών μειονοτήτων από τις οποίες βέβαια δεν γλιτώνουν ούτε οι Έλληνες της Κριμαίας. Από το Δεκέμβριο του 1937 και όλο το 1938, οι σταλινικές αρχές εκκινώντας τις εκκαθαρίσεις, δικάζουν με συνοπτικές διαδικασίες από στημένα δικαστήρια όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών και τους στέλνουν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στο Αρχαγγέλσκ, στο Κόμι και τη Σιβηρία με την κατηγορία οτί προσπάθησαν να δημιουργήσουν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος!! Όλα αυτά επιβραδύνονται αναγκαστικά λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως αποδείχτηκε προσωρινά.. Τον Ιούνιο του 1944 με το υπ’ αριθ. 5984 διάταγμα της Κρατικής Επιτροπής Άμυνας διατάσσεται ο εκτοπισμός, ανάμεσα σε άλλες εθνότητες, των Ελλήνων της Κριμαίας με την κατάπτυστη κατηγορία της συνεργασίας με τους Ναζί. Το διάταγμα υπογράφει ο ίδιος ο Στάλιν με τη ρητή εντολή να μεταφερθούν σε διάστημα 5 ημερών!!!
Αυτή, πολύ συνοπτικά, είναι περίπου η ιστορία του Ελληνισμού της Κριμαίας που άκμασε, κυνηγήθηκε αλλά ακομά και σήμερα έχει σημαντική παρουσία στην φλεγόμενη πλέον αυτή περιοχή!
==============================================
Η ιστορία της Κριμαίας μέσα απ'τους χάρτες
16.03.2014 | 00:18
Όπως δείχνουν οι παλιοί χάρτες στη συλλογή της Βρετανικής Βιβλιοθήκης η ιστορία της Ουκρανίας εχει αλλάξει πολλές φορές.
Η Κριμαία, μια μικρή χερσόνησος στη Μαύρη Θάλασσα,νότια της Ρωσίας και της Ουκρανίας, είναι πλέον το επίκεντρο της ουκρανικής κρίσης.
Τον 18ο αιώνα, ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με κυβερνήτη τον Χαν, των Τατάρων της Κριμαίας.
Ο παραπάνω χάρτης του 1769 δείχνει την χερσόνησο της Κριμαίας στο κέντρο, σε κίτρινο χρώμα όπως ειναι η Τουρκία και η Ταρταρία. Η Ρωσία εμφανίζεται με μπλε χρώμα.
Η Κριμαία ηταν κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μεχρι και που την διεκδίκησε απο τους Τατάρους η Αικατερίνη Β' της Ρωσίας ή Μεγάλη Αικατερίνη (όπως φαίνεται στον παρακάτω χάρτη) και την ενέταξε στην Ρωσική Αυτοκρατορία.
Έμεινε ως τμήμα της Ρωσίας μέχρι και το 1954, όταν ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ την "έδωσε" στην Ουκρανία (διαβάστε εδω το άρθρο: 'Κριμαία: Το "δώρο" του Χρουστσόφ στην Ουκρανία πριν από 60 χρόνια').
Στον παρακάτω χάρτη του 1932 η Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας βρίσκεται εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οπου φαίνεται η γειτονική Δημοκρατία της Ουκρανίας εντός της Σοβιετικής Ένωσης αριστερά σε ροζ χρώμα, και δεξιά η Ρωσική Ομοσπονδία εντός της Σοβιετικής Ένωσης σε πράσινο χρώμα.
Βέβαια οταν όλα αυτα ηταν υπο Σοβιετικό έδαφος δεν ειχε καμία ιδιαίτερη σημασια.
Όμως το 1991 κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση. Και απο την μια μέρα στην άλλη, η Ρωσία και η Ουκρανία έγιναν δυο διαφορετικές χώρες, με την Κριμαία να βρίσκεται ακόμα στην Ουκρανία.
Ο παρακάτω χάρτης της Ουκρανίας ειναι απο το 1996 και δείχνει πώς ειναι η χώρα προς το παρόν
Όσο για το κύριο μέρος της Ουκρανίας, πάντα άνηκε σε δυο μέρη. Η Δυτική Ουκρανία ήταν πάντα συνδεδεμένη με την Ευρώπη.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την Lviv - όπως ονομάζεται τώρα - στο Δυτικό κομμάτι της Ουκρανίας.
Στον χάρτη - παρακατώ - φαίνεται με την ρώσικη ονομασία της IbBIB. Παρέμεινε ως ενα μέρος της σοβιετικής Ουκρανίας, γνωστή ως Lvov - μια ρωσική εκδοχή του ονόματός της - έως ότου η ΕΣΣΔ κατέρρευσε το 1991, όταν και επανήλθε στο όνομα Lviv .
Σε αυτό τον χάρτη του 1775, όπου επισημαίνεται ως Λεοπολ, είχε γίνει μέρος της αυστριακής αυτοκρατορίας, όπου ήταν επίσης γνωστή ως Lemberg.
Και το 1940, πλέον μέρος της Πολωνίας, βρεθηκε υπο σοβιετική κυριαρχία και υπήρξε κομμάτι μιας μυστικής συμφωνίας μεταξύ του Χίτλερ και του Στάλιν .
Ο παρακάτω χάρτης δείχνει την προσάρτηση που ηταν μέρος του Συμφώνου Μολότωφ - Ρίμπεντροπ το 1939.
Πολλοί Τάταροι της Κριμαίας κατηγορήθηκαν για συνεργασία με τη ναζιστική Γερμανία και εκτοπίστηκαν από τον Στάλιν το 1944, στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αργότερα τους επιτράπηκε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, αλλά παραμένουν επιφυλακτικοί.
Μερικοί Ουκρανοί εθνικιστές θεώρησαν τον Στάλιν μεγαλύτερο εχθρό ακόμη και από τον Χίτλερ. Ειναι και ένας απο τους λόγους που δεν εμπιστευονται την Μόσχα, την παλιά κατοχική δύναμη.
Και αυτός είναι ο λόγος που ο Πούτιν προειδοποιεί διαρκώς για την απειλή που μπορεί να προκύψει από δεξιούς εξτρεμιστές στη Δυτική Ουκρανία.
Φαίνεται οτι οι παλιοι φόβοι και η δυσπιστία συνεχίζουν να διαμορφώνουν τις σημερινές απόψεις.
Ωστόσο στο ανατολικό κομμάτι της Ουκρανίας, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βλέπουν τη Ρωσία ως εχθρό αλλά ως ένα "μέρος της οικογένειας".
Σε αυτό τον χάρτη του 18ου αιώνα τα εδάφη της Ρωσίας φτάνουν μέχρι το Κίεβο.
Το Κίεβο ηταν η αρχή. Η Ρωσία ξεκίνησε απο το Κίεβο πριν απο 1000 χρόνια, ειναι η γενέτειρα του ρωσικού κράτους και της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας.
Ενα γεγονός το οποίο είναι σχεδόν ιερό. Αυτός είναι και ένας απο τους λόγους που ο Πούτιν δεν θέλει να το αφήσει. Και αυτά τα βαθιά και φορτισμένα συναισθηματα είναι αυτό που κάνουν αυτή τη κρίση τόσο επικίνδυνη.
Το ανησυχητικο βέβαια ειναι οτι εάν οι χάρτες της Ουκρανίας χρειάζεται να επαναπροσδιορισθούν για άλλη μια φορά μετα απο το δημοψήφισμα, αυτό το μόνο που θα προκαλέσει ειναι κι αλλα επεισόδια βίας...
Πηγές - BBC/British Library
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Παιχνίδια πολέμου και προπαγάνδας στην Κριμαία - Για κατάρριψη uav λένε Ρώσοι
Οι κάτοικοι της Κριμαίας δηλώνουν υπερήφανοι που είναι Ουκρανοί
"Ο Ψυχρός Πόλεμος δεν θα επανέλθει, η Μόσχα έχει χρηματιστήριο"! Άρθρο New York Times
Δύο χάρτες που εξηγούν τι γίνεται στην Ουκρανία
============================================
Οι Ελληνες της Κριμαίας έναν χρόνο μετά
Το ΒΗΜΑgazino μιλάει με την ελληνίδα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου και με Ελληνες της περιοχής
ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 16/03/2015 06:00
Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου
Ακριβώς σαν αύριο, στις 16
Μαρτίου 2014, οι κάτοικοι της Κριμαίας κλήθηκαν μέσω δημοψηφίσματος να
απαντήσουν στο ερώτημα «Προσάρτηση στη Ρωσία ή παραμονή στην Ουκρανία με
αυξημένη αυτονομία;». Με ποσοστό 96,7% δεν άφησαν αμφιβολία: η
συντριπτική πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της προσάρτησης.
Μερικούς μήνες νωρίτερα είχε προηγηθεί πραξικοπηματικά η ανατροπή της εκλεγμένης φιλορωσικής ουκρανικής κυβέρνησης Γιανουκόβιτς από μια συμμαχία δυνάμεων της νεοφιλελεύθερης Κεντροδεξιάς και της νεοναζιστικής Ακροδεξιάς, που αντιπροσώπευαν μια ανοιχτά εθνικιστική ιδεολογία. Η Κριμαία, αισθανόμενη να απειλείται, αποφάσισε να ορίσει το μέλλον της. Ευρωπαϊκή Ενωση και Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, χαρακτηρίζοντάς το παράνομο και αντίθετο με το ουκρανικό σύνταγμα και το Διεθνές Δίκαιο. Δύο ημέρες μετά, η Ρωσία υπέγραψε συνθήκη προσχώρησης της Κριμαίας, αναγνωρίζοντάς τη ως ομόσπονδη αλλά πολιτικά ανεξάρτητη δημοκρατία. Η αλήθεια για την τροπή των πραγμάτων, όπως πάντα, βρίσκεται κάπου στη μέση.
Σύμφωνα με τον δόκτορα Κωνσταντίνο Φίλη, διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, «το Κρεμλίνο υποστήριζε ότι η μισή πραξικοπηματική κυβέρνηση και ο μισός πληθυσμός της Δυτικής Ουκρανίας ήταν υποστηρικτές του κινήματος ανατροπής που συνδύαζε τον δεξιό τομέα με το επιβεβαιωμένο ναζιστικό στοιχείο. Το αποτέλεσμα όμως των ουκρανικών προεδρικών εκλογών του περυσινού Μαΐου δεν επιβεβαίωσε την ισχύ του κινήματος, όπως ισχυριζόταν η Ρωσία. Δεν είναι βέβαιο κατά πόσο το πρόβλημα παρουσιάστηκε μεγαλύτερο από ό,τι ήταν εκ μέρους της Ρωσίας, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως νομιμοποιητικό μανδύα για τις όποιες ενέργειές της». Σήμερα η διεθνής συγκυρία είναι ιδιαίτερα δυσμενής για την Κριμαία μετά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί από την ΕΕ, απαγορεύοντάς της τη μετάβαση πολιτών της σε χώρες της ΕΕ, κάθε ευρωπαϊκή επένδυση σε οποιονδήποτε κλάδο, ορισμένες εξαγωγές και την παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό της περιοχής. Στην ίδια συχνότητα και οι ΗΠΑ. «Το μέλλον της Κριμαίας, όσο η Ρωσία βρίσκεται στη δεδομένη κακή οικονομική συγκυρία, επηρεάζεται περαιτέρω αρνητικά όσο η κυβέρνηση Πούτιν αδυνατεί να βρει έναν κοινό παρονομαστή με τη Δύση για το θέμα της Ουκρανίας. Ακόμη όμως και σε περίπτωση πλήρους αποκατάστασης των σχέσεων, η Κριμαία θα αποτελεί όχι πια περιοχή ειδικού status αλλά μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας» επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Φίλης.
ΟΛΓΑ ΚΟΒΙΤΙΔΟΥ: «Ο Πούτιν μάς έσωσε»
Ααντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας
Η Ολγα Κοβιτίδου με τον συνεργάτη του BHMAgazino Γιώργο Ευφραιμίδη.
Το ραντεβού με την ελληνίδα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Κριμαίας Ολγα Κοβιτίδου δόθηκε στο εστιατόριο «Σαντορίνη» στο κέντρο της Σεβαστούπολης. Βλέποντάς τη, θα αναγνώριζα φυσιογνωμικά με δυσκολία την ελληνική καταγωγή της. Οι πρώτες κουβέντες μας, όμως, αποκάλυψαν γρήγορα το ελληνικό πάθος του χαρακτήρα της και την αγάπη για την πατρίδα των προγόνων της. «Η ελληνική μου καταγωγή μού προσέφερε το πιο σημαντικό. Το πάθος να μάχομαι για την ελευθερία και την ικανότητα να αγαπώ αληθινά. Η Ρωσία με έμαθε να διατηρώ και να διαφυλάσσω αυτά τα ιδανικά. Ελληνες και Ρώσοι έχουμε πολλά κοινά. Ετσι και μέσα μου κυλάει αίμα το οποίο δεν μπορώ να διαχωρίσω ως ελληνικό ή ρωσικό». Καταλαβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό ελληνικά, αλλά της είναι δύσκολο να τα χρησιμοποιήσει στην ομιλία. «Η Ουκρανία καταλήφθηκε από εθνικιστές που διακήρυτταν ως υπέρτατο ιδανικό ότι κανένας άλλος πλην του ουκρανικού έθνους δεν πρέπει να ζει στη χώρα. Με σύνθημα “Η Ουκρανία για την Ουκρανία” προκάλεσαν πραξικόπημα, προκειμένου να αναλάβουν την εξουσία».
Η κυρία Κοβιτίδου δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει αιχμηρούς χαρακτηρισμούς για να περιγράψει πώς έφτασαν τα πράγματα στη διάσπαση. «Αντιλαμβανόμασταν πως η χούντα και ο φασισμός που αναπτύχθηκαν στην Ουκρανία ήταν ικανά να απλώσουν τα πλοκάμια τους στην Κριμαία. Ξεσηκωθήκαμε για να υπερασπιστούμε τον τόπο μας». Της επισημαίνω πως οι διαδικασίες του δημοψηφίσματος έγιναν χωρίς τη νόμιμη έγκριση της ουκρανικής κυβέρνησης και μου υπογραμμίζει πως δεν επρόκειτο για μια νόμιμη και αιρετή κυβέρνηση. «Πράξαμε σύμφωνα με τους επίσημους κανόνες του ΟΗΕ που αφορούν το δικαίωμα ενός λαού για αυτοδιάθεση. Το δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε σφράγισε με συντριπτική πλειοψηφία τη θέλησή μας». Η ελληνίδα πολιτικός, έπειτα από την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία, έχει πρωτοστατήσει σε μια σειρά ενεργειών κατά της ουκρανικής κυβέρνησης Ποροσένκο. «Με δική μου πρωτοβουλία και επιμονή, πρότεινα την παραπομπή της κυβέρνησης Ποροσένκο στο Διεθνές Δικαστήριο για τα εγκλήματα που διέπραξαν. Για τους ανθρώπους που έκαψαν στην Οδησσό, για τα παιδιά που βασάνισαν και τις εγκύους που κακομεταχειρίστηκαν. Θα απαιτήσω μια δεύτερη δίκη της Νυρεμβέργης για αυτούς τους εγκληματίες πολέμου. Στη μνήμη των προγόνων μου, του παππού μου που βασανίστηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της αντάρτισσας γιαγιάς μου, και παρά τις απειλές που δέχθηκα εγώ και η οικογένειά μου κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος, θα επιμένω και θα απαιτώ τη διεθνή καταδίκη τους για όσα δεινά προκάλεσαν στην ανθρωπότητα».
Συζητάμε για τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Κριμαία από την ΕΕ και τις ΗΠΑ τον τελευταίο χρόνο και της ζητώ να μου εξηγήσει τις πραγματικές επιπτώσεις στην περιοχή. «Η χρονιά που πέρασε ήταν πολύ δύσκολη και μάλλον οι συνθήκες θα παραμείνουν ίδιες για καιρό. Αντιληφθήκαμε το σχέδιο αποκλεισμού μας. Οι κυρώσεις, όμως, είναι ένα ταξίδι στο πουθενά. Δεν είναι ευρωπαϊκό θέμα, αλλά επιδίωξη των ΗΠΑ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η ΕΕ δεν λειτουργεί αυτόνομα στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία στοίχισαν 21 δισ. δολάρια στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δεν έχασαν ούτε δολάριο. Δείτε, επίσης, τους δείκτες ανεργίας που επηρεάστηκαν από αυτή την κατάσταση στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία. Τις επιπτώσεις στον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή».
Χαμογελά όταν τη ρωτώ για το ενδεχόμενο ύπαρξης της Κριμαίας ως ανεξάρτητο κράτος στη διεθνή σκηνή. Μακριά από την αγκαλιά της Ρωσίας. «Η πρώτη απόφαση που πήρε η Κριμαία ήταν η ανεξαρτησία της. Δεν μας αναγνώρισαν, όμως, ως ισότιμο μέλος, επειδή αξιώσαμε το δικαίωμά μας στην ελευθερία. Επειτα, ως ανεξάρτητη δημοκρατία, υπαχθήκαμε στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αν για μια μόνο ημέρα ήμασταν ανεξάρτητο κράτος, πιστέψτε με, δεν θα υπήρχαμε σήμερα. Θα μας είχαν αφανίσει». Κατέχει την τέχνη της ρητορικής και είναι πολύ εύκολα κατανοητή η υψηλή δημοτικότητά της τόσο στην Κριμαία όσο και στους κύκλους της κυβέρνησης Πούτιν. «Στην πραγματικότητα ο Πούτιν έσωσε την κατάσταση. Βάζουμε τη φωτογραφία του δίπλα σε εκείνη των παιδιών μας επειδή έσωσε τη ζωή τους. Γνωρίζουμε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να πολεμούν σε ξένα εδάφη. Είναι έτοιμες να πολεμήσουν με τη Ρωσία ανά πάσα στιγμή, αρκεί να υπάρχει το κατάλληλο άλλοθι, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ουκρανία».
Το μέγεθος της ηρωοποίησης του Πούτιν είναι εντυπωσιακό. Τι συμβαίνει με την οικονομία όμως; «Η Κριμαία είναι μια ελεύθερη οικονομική ζώνη. Πολλοί φορολογικοί συντελεστές είναι στο μηδέν. Είμαι βέβαιη, όμως, ότι μπορούμε να αναπτύξουμε δεσμούς και με την Ελλάδα. Να προωθήσουμε τον θρησκευτικό τουρισμό και να συνδέσουμε ακτοπλοϊκά τη Γιάλτα με τον Πειραιά ως προορισμούς κρουαζιέρας».
Οταν αναφέρομαι στην ελληνική πραγματικότητα, δείχνει ιδιαίτερα ενημερωμένη. «Με πονούν όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι εξαπάτησαν και έκλεψαν μια χώρα με σπουδαία κουλτούρα και πολιτισμό. Πού είναι ο πατριωτισμός των κυβερνήσεων που έφτασε τη χώρα σε αυτή την κατάσταση; Την απάντηση έδωσε ο λαός, προσφέροντας την ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση, η οποία όμως πρέπει να αντιληφθεί ότι η πολιτική απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Οφείλει να διατηρεί επαφές με όλους». Μιλώντας για τον Αλέξη Τσίπρα, αναγνωρίζει στον έλληνα πρωθυπουργό την πρόθεσή του να αντιταχθεί στις κυρώσεις κατά της Μόσχας: «Ο Τσίπρας είναι ένας φωτισμένος πολιτικός, μια μεγάλη εθνική ευκαιρία για την Ελλάδα, μια σπουδαία πολιτική κληρονομιά για το μέλλον. Στηρίζω τις ελπίδες μου στον Τσίπρα και ελπίζω να μην απογοητευτώ. Αν χρειαστεί τη βοήθειά μου, θα την προσφέρω απλόχερα».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΑΝΟΣ: «Οι τιμές έχουν αυξηθεί έως και 300%»
Σεφ
Η
συνάντηση γίνεται σε μια από τις οργανωμένες λαϊκές αγορές της
Σεβαστούπολης, όπου συχνά επισκέπτεται για να προμηθευτεί προϊόντα για
τη δουλειά του. Οι ιδιοκτήτες των πάγκων αναπολούν το ιστορικό παρελθόν
που συνδέει την Ελλάδα με την Κριμαία, όταν αντιλαμβάνονται την παρουσία
του Χρήστου, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής από τις τηλεοπτικές του
εμφανίσεις σε τοπικούς σταθμούς. «Τρέφουν πράγματι μεγάλη εκτίμηση για
την Ελλάδα. Ηταν κάτι που μου έκανε εντύπωση από την αρχή. Και η
καθημερινότητά τους, όμως, μοιάζει πολύ με τη δική μας. Το κλίμα, η
νοοτροπία, τα διάσπαρτα αρχαία μνημεία υπενθυμίζουν την ελληνικότητα του
τόπου».Ο έλληνας σεφ μεγάλωσε στον Μαραθώνα Αττικής και μόλις πριν από τρία χρόνια βρέθηκε στην Κριμαία. «Είχα μια πρόταση από έναν επιχειρηματία της περιοχής, ήθελε να ανοίξει ένα καλό ελληνικό εστιατόριο στη Σεβαστούπολη. Με προσκάλεσε, ήρθα, παντρεύτηκα τη γυναίκα μου, που είναι από τη Ρωσία, και αποκτήσαμε έναν γιο». Μιλάει με ενθουσιασμό για τον νέο τόπο διαμονής του, ταυτόχρονα όμως δείχνει προβληματισμένος για όσα συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο. «Τα κλειστά σύνορα με την Ουκρανία έχουν ως συνέπεια την αισθητή αύξηση στις τιμές των ντόπιων προϊόντων. Προμηθευόμουν, για παράδειγμα, έναν χρόνο πριν, μοσχάρι γάλακτος με 60 γρίβνα το κιλό (2,60 ευρώ), σήμερα κοστίζει 450 ρούβλια (6,60 ευρώ). Αν το παραπάνω συνδυαστεί με το εμπάργκο που έχει κηρύξει η Ρωσία, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος του προβλήματος. Τα προϊόντα που εισάγονται από το τελωνείο είναι πανάκριβα. Πρόκειται για αυξήσεις τιμών από 200% έως 300%».
Η άνοδος των τιμών αποτυπώνεται και στους καταλόγους των εστιατορίων και έχει αποθαρρύνει τον κόσμο και από την έξοδο για φαγητό.
«Μέχρι και πέρυσι η περιοχή εξαρτιόταν κυρίως από τον τουρισμό της Ουκρανίας. Οι Ρώσοι δεν έρχονται εύκολα. Πρώτον, λόγω του πολέμου που διεξάγεται βορειότερα και δεύτερον, λόγω του ελλιπούς δικτύου μεταφοράς. Δεν υπάρχει σιδηροδρομική σύνδεση και αυτοκινητόδρομος που να μας συνδέει με τη Ρωσία. Από άποψη τουρισμού, το εφετινό καλοκαίρι θα κρίνει αν τα πράγματα είναι καλύτερα επί ουκρανικής ή ρωσικής διακυβέρνησης».
Αξιολογεί την κατάσταση με μεγαλύτερη ψυχραιμία από τους Ελληνες που μεγάλωσαν στην Κριμαία, αφού οι συναισθηματικοί του δεσμοί με την περιοχή είναι χαλαρότεροι. «Σήμερα δεν με συμφέρει η παραμονή μου εδώ. Τα πράγματα για την ώρα είναι χειρότερα από ό,τι έναν χρόνο πριν. Τουλάχιστον 1.000 ρώσοι μετανάστες έχουν έρθει το τελευταίο διάστημα στην Κριμαία από το Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ χωρίς να υπάρχει μελετημένο πρόγραμμα ένταξής τους. Δεν υπάρχει ισορροπία και είμαι πολύ επιφυλακτικός για το μέλλον». Μου αναφέρει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτές τις ημέρες προκειμένου να ταξιδέψει στην Αθήνα με τον γιο του. «Το ελληνικό διαβατήριο του μικρού έχει λήξει. Επικοινώνησα με το προξενείο στη Μόσχα, αφού στην Κριμαία δεν υπάρχει καμία υπηρεσία του ελληνικού κράτους. Με παρέπεμψαν στην Ουκρανία, αναφέροντας ότι η Κριμαία είναι ουκρανική. Ο γιος μου, όμως, δεν μπορεί να περάσει τα σύνορα της Ουκρανίας με ληγμένο διαβατήριο. Αντιλαμβάνεστε την παράνοια! Είναι εγκλωβισμένος μεταξύ δύο χωρών και η ανανέωση του διαβατηρίου είναι αδύνατη. Το ίδιο θα ισχύσει για καθέναν από τους 2.500 Ελληνες που μένουν εδώ, όταν χρειαστεί να ανανεώσουν τα διαβατήριά τους προκειμένου να ταξιδέψουν στην Ελλάδα ή οπουδήποτε αλλού».
ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ: «Μας δίδασκαν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ είναι Ουκρανοί»
Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας
Με
τη Βικτώρια συναντηθήκαμε στην πλατεία Ναχίμοφ της Σεβαστούπολης. Είναι
23 Φεβρουαρίου, ημέρα μεγάλης γιορτής, αφού σε όλη τη Ρωσία είναι η
«Γιορτή του υπερασπιστή της πατρίδας». Μου εξηγεί πως ο περισσότερος
κόσμος την τιμά επί της ουσίας ως τη «Γιορτή του άνδρα». Βγάζει από την
τσέπη της και μου δείχνει με καμάρι το παράσημο που της απονεμήθηκε για
την προσφορά της στην εύρυθμη διαδικασία του δημοψηφίσματος. «Ο παππούς
μου ήταν Ουκρανός. Η διαφοροποίηση μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών είναι
τεχνητή. Πρόκειται για ένα έθνος. Η όλη αντιπαράθεση γίνεται για
πολιτικούς λόγους». Είναι νωρίς το πρωί και έχει αρχίσει να συγκεντρώνεται αρκετός κόσμος μπροστά από την εξέδρα. Ενα μουσικό συγκρότημα ντυμένο στα χρώματα της ρωσικής σημαίας τραγουδά θριαμβευτικά: «Η Σεβαστούπολή μας είναι πόλη ηρώων, υποδεχόμαστε τους στόλους μας με πυροτεχνήματα...». Τονωτική ένεση στον ήδη ενισχυμένο πατριωτισμό των κατοίκων της Κριμαίας, σε μια περιοχή που έχει ανάγκη από συναισθηματικό ντοπάρισμα. «Η οικονομική κατάσταση έναν χρόνο μετά είναι δευτερεύουσα. Το βασικό που νιώθουμε είναι μεγάλη ικανοποίηση. Γλιτώσαμε από έναν πόλεμο ή από έναν μεγάλο διωγμό, όπως εκείνος των Ελλήνων της Κύπρου. Φοβόμασταν ανοιχτά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Νιώθουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι μας έσωσε η Ρωσία, ταυτόχρονα όμως και μεγάλη στεναχώρια για όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ουκρανία».
Τι έχει αλλάξει όμως έναν χρόνο μετά; «Η ποιότητα ζωής είναι σαφώς καλύτερη και γενικά η αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια μεγάλη πατρίδα. Εχουν αυξηθεί μισθοί και συντάξεις. Το σημαντικότερο είναι πως η ιατρική περίθαλψη έχει γίνει δημόσια. Επί ουκρανικής κυβέρνησης πληρώναμε και την παραμικρή ένεση. Και αν δεν είχες τη δυνατότητα, είχες πρόβλημα». Η Βικτώρια διδάσκει ελληνικά στην ελληνική κοινότητα. Οι μαθητές της δεν είναι πολλοί και στην πλειονότητά τους δεν είναι Ελληνες: «Η πλειονότητα των μαθητών μου είναι ρώσοι ορθόδοξοι, που δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο για τα ελληνικά. Τα Ελληνόπουλα για να μάθουν τη γλώσσα χρειάζονται κίνητρα και αυτά είναι ανύπαρκτα. Με την υπάρχουσα κατάσταση και αδιαφορία εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας, πιθανώς να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων που ασχολούμαστε με τη διάδοση του πολιτισμού και της γλώσσα μας». Η Κριμαία, παράλληλα με όλες τις αλλαγές, μετέβη και από το ουκρανικό στο ρωσικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Βικτώρια, μητέρα δύο παιδιών, φαίνεται πως γνωρίζει καλά και τις δύο εκδοχές. «Τα ουκρανικά βιβλία της Ιστορίας περιείχαν αναρίθμητα γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ. Συνεχή διαστρέβλωση της αντικειμενικής αλήθειας. Μπορεί να ακουστούν ακραία, αλλά ανέφεραν ότι ο Χριστός και ο Αδάμ ήταν Ουκρανοί ή ότι τα πρώτα υποβρύχια ήταν ουκρανικά». Μήπως υπερβάλλει; Η απάντησή της ακαριαία: «Ηταν τόσο ακραία! Σκεφτείτε ότι απαγόρευα στις κόρες μου να τα διαβάζουν. Δεν υπάρχει ουκρανική Ιστορία. Πρόκειται για την Ιστορία της μεγάλης Ρωσίας». Κλείνοντας, της ζητάω να μου μιλήσει για την Ελλάδα. Πώς έχει αντιμετωπίσει την περιοχή και τους Ελληνες; «Το παράπονό μας είναι ότι έναν χρόνο πριν, όταν κινδυνέψαμε σοβαρά, η Ελλάδα δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον. Σήμερα, έναν χρόνο μετά, δεν έχουμε ούτε ελληνικό προξενείο στην Κριμαία».
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΕΣΜΕΤΖΗΣ: «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος, δεν είχε τίποτε άλλο να φοβηθεί»
Δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση
Με
τον Αλέξανδρο συναντηθήκαμε στην πλατεία Λένιν στο κέντρο της
Συμφερόπολης. Στο μέρος όπου οι κάτοικοι της Κριμαίας πανηγύρισαν το
αποτέλεσμα του περυσινού δημοψηφίσματος. Καθόμαστε σε ένα καφέ που
θυμίζει σύγχρονη εκδοχή καφενείου σε μεγάλο χωριό της Ελλάδας.
Κατακόκκινο εσωτερικό και εξαιρετικός εσπρέσο. Μιλάει άπταιστα ελληνικά
με μια διφορούμενη νησιώτικη προφορά. «Σπούδασα Θεατρολογία, ενώ το
δεύτερο πτυχίο μου είναι στην Αγγλική Φιλολογία. Σήμερα εργάζομαι ως
δημοσιογράφος στη δημόσια ραδιοτηλεόραση της Κριμαίας. Τόσο το
τηλεοπτικό όσο και το ραδιοφωνικό πρόγραμμα του σταθμού περιλαμβάνει
εκπομπές για διάφορες εθνότητες που κατοικούν στη χερσόνησο. Εκπομπές
για Αρμένιους, Βούλγαρους, Ελληνες, Γερμανούς και Τατάρους». Γεννήθηκε
στη Συμφερόπολη επί Σοβιετικής Ενωσης, ενηλικιώθηκε ως πολίτης Ουκρανίας
και εφέτος, σε ηλικία 37 ετών, απέκτησε ρωσικό διαβατήριο. Του εξηγώ
πως η ΕΕ δεν αναγνωρίζει το δημοψήφισμα της Κριμαίας, θεωρώντας πως
έγινε υπό την πίεση των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν κατακλύσει την
περιοχή. «Ο κόσμος ήταν ήδη φοβισμένος από καιρό. Δεν είχε κάτι
περισσότερο να φοβηθεί. Οι κάτοικοι της Κριμαίας δεν αισθάνθηκαν ποτέ
κομμάτι της Ουκρανίας. Ωστόσο δεν ένιωσαν ποτέ σε επίπεδο κουλτούρας και
πολιτισμού τον διαχωρισμό που έγινε μετά την πτώση της Σοβιετικής
Ενωσης σε Λευκορωσία, Ουκρανία, Ρωσία. Νιώθαμε αδέλφια και εξακολουθούμε
να αισθανόμαστε έτσι, ζώντας σε μια πολυπολιτισμική περιοχή. Εχουμε
μάθει να συνυπάρχουμε. Είναι καταγεγραμμένο στο DNA μας» λέει.Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η τοποθέτησή του για τις αλλαγές που βλέπει έναν χρόνο μετά την προσάρτηση στη Ρωσία, έξω από ασφυκτικά οικονομικά πλαίσια. «Μεγάλες οικονομικές ή κοινωνικές αλλαγές δεν υπάρχουν. Ναι, οι μισθοί έχουν αυξηθεί, αλλά το ζητούμενο είναι καθαρά ηθικό και πνευματικό. Ο κόσμος περίμενε την ψυχική ανάταση από καιρό. Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν επί ουκρανικής κυβέρνησης διδασκόμενοι ότι η σοβιετική εποχή ήταν μια μοχθηρή περίοδος. Καλλιεργούνταν μια πρωτόγνωρη έχθρα που είχε σκοπό τη διχόνοια. Φανταστείτε να πολεμούν και Ελληνες και Κύπριοι. Είναι το ίδιο παράδειγμα μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών». Εξηγεί πως με τα χρόνια έχει καλλιεργηθεί ένας αρνητικός μύθος για τους Ρώσους, που αποτυπωνόταν αταβιστικά σε κάθε νέα γενιά ως θέσφατο. «Tι ακούμε τα τελευταία χρόνια για τους Ελληνες διεθνώς; Είναι τεμπέληδες, αγενείς, κακομαθημένοι. Ισχύει; Αντίστοιχους μύθους καλλιέργησαν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης για τη Ρωσία, στην προσπάθειά τους να διασπάσουν το πολυπληθέστερο κομμάτι του πληθυσμού».
Ο ίδιος, ως δημοσιογράφος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, την οποία μήνες πριν χρηματοδοτούσε το ουκρανικό κράτος, επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιντιακής προπαγάνδας. «Δεχόμασταν πιέσεις να μεταφέρουμε απόψεις της ουκρανικής κυβέρνησης στους πολίτες της Κριμαίας. Επειτα άρχισαν οι απολύσεις σε όσους προσπαθήσαμε να έχουμε μια ουδέτερη άποψη. Ζούμε στον 21ο αιώνα και γνωρίζουμε πως ολοκληρωτικά ανεξάρτητη γνώμη στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει, αλλά εκεί η κατάσταση οδηγούνταν στο άλλο άκρο». Του ζητάω να μου εξηγήσει τι περιμένει έναν χρόνο μετά από τη Ρωσία. «Υπάρχει οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία. Επί Σοβιετικής Ενωσης στην Κριμαία ήταν ανεπτυγμένη η αγροτική παραγωγή. Σήμερα είναι ανύπαρκτη. Εισάγουμε φρούτα και κρέας από το εξωτερικό και πίνουμε εισαγόμενο γάλα, αμφιβόλου ποιότητας».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ: «Περιμένουμε να έρθουν οι επενδύσεις»
Δικηγόρος, σύμβουλος επιχειρήσεων
Ο
Γιώργος είναι 31 ετών. Ενας σύγχρονος Ευρωπαίος που έχει ταξιδέψει και
στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, σπούδασε στο Λονδίνο και χρησιμοποιεί
με μεγαλύτερη ευχέρεια τα αγγλικά από τα ελληνικά. «Ξεκίνησα στο σχολείο
επί ΕΣΣΔ όταν δεν διδασκόμασταν την ουκρανική γλώσσα. Λίγα χρόνια μετά,
το ουκρανικό καθεστώς κατήργησε σταδιακά τη ρωσική γλώσσα,
χρησιμοποιώντας μόνο τα ουκρανικά. Ξαφνικά, απέκτησα πολύ κακούς
βαθμούς. Επρεπε να σκέφτομαι σε μια γλώσσα που δεν ήταν η μητρική μου». Ο
Γιώργος είναι δικηγόρος και διατηρεί τη δική του νομική και
συμβουλευτική εταιρεία στη Συμφερόπολη. Αναγνωρίζει πως ο κόσμος τόσο
στην Κριμαία όσο και στην Ουκρανία είναι ιδιαίτερα πολωμένος και
προσπαθεί, όπως μου εξηγεί, να βλέπει τα πράγματα πιο αντικειμενικά.
«Μεγάλωσα στη Σοβιετική Ενωση σε μια πραγματικότητα που δεν διαχώριζε
τους Ρώσους από τους Ουκρανούς. Ωστόσο, περίπου μία δεκαετία πριν
άρχισαν οι εθνοτικές διακρίσεις. Εσύ είσαι Ουκρανός, Ρώσος, Ελληνας,
Τάταρος. Σήμερα οι Ουκρανοί που κατοικούν στην Ουκρανία δέχονται
τεράστια πλύση εγκεφάλου και ισχυρή αντιρωσική προπαγάνδα». Είναι το
αντιπροσωπευτικότερο δείγμα ανθρώπου για να μιλήσουμε για το μέλλον της
Κριμαίας με οικονομικούς όρους. Τις επενδύσεις, το νέο ρωσικό φορολογικό
σύστημα, τις αλλαγές που έχουν επέλθει. «Μας ενδιαφέρει να έρθουν
επενδύσεις στην Κριμαία. Υπάρχει πολύ θετικό επενδυτικό κλίμα. Η
φορολογία είναι χαλαρή. Πρόκειται για μια ελεύθερη οικονομική ζώνη με
δυνατότητα επέκτασης των επιχειρηματικών πλάνων, άφθονο εργατικό
δυναμικό και σημαντική αγορά διάθεσης προϊόντων. Το ρωσικό φορολογικό
σύστημα είναι απλούστερο σε σχέση με το ουκρανικό αλλά το βασικότερο:
είναι σταθερό. Στην Ουκρανία άλλαζε διαρκώς η νομοθεσία». Μου αναφέρει
πως παρέχεται δυνατότητα διευκόλυνσης και ρυθμίσεων σε τυχόν επενδυτές,
ανεξάρτητα από τη ρωσική νομοθεσία. Ποιοι είναι όμως οι τομείς που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον; «Οτιδήποτε έχει σχέση με την οινοποιία, την ξυλουργία, την αγροτική παραγωγή ευρύτερα και τον τουρισμό. Ωστόσο υπάρχουν κάποια προβλήματα λόγω της απομόνωσης που έχουμε υποστεί. Τα σύνορα με την Ουκρανία είναι κλειστά και μοναδική διέξοδος είναι η Ρωσία. Στην αρχή μάλιστα η ουκρανική κυβέρνηση μας αποσυνέδεε το ρεύμα αλλά και το αρδευτικό νερό». Η συζήτηση μοιραία έρχεται στην Ελλάδα. «Πριν από την εκλογή Τσίπρα αισθανόμουν ότι η χώρα είχε γίνει μια μικρή αποικία της ΕΕ. Η Γερμανία γέμισε την Ελλάδα με δανεικά και ο ελληνικός πληθυσμός έγινε φτωχότερος κατά 40%. Εύχομαι η νέα κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της ώστε να τελειώσει η σκλαβιά της ΕΕ που προωθεί η Ανγκελα Μέρκελ. Είμαι βέβαιος πως η ΕΕ δεν επιθυμεί την πραγματική πρόοδο της Ελλάδας». Εχουμε συναντηθεί σε ένα παραθαλάσσιο εστιατόριο, στο οποίο απαγορεύεται ρητά το κάπνισμα, όπως σε όλα τα καφέ και εστιατόρια της Ρωσίας. Βγαίνοντας, μου εξηγεί πως τους θερινούς μήνες ο δρόμος μπροστά μας κατακλύζεται από τουρίστες. «Η περιοχή προσελκύει τουρίστες από όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Οι ρώσοι τουρίστες είναι από τους πιο “αποδοτικούς” οικονομικά, όπου και αν ταξιδέψουν. Οι κυρώσεις όμως που έχουν επιβληθεί απαγορεύουν τη μετάβαση στην Ελλάδα αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ. Ειδικά η Ελλάδα θα πρέπει να επανεξετάσει το θέμα. Αφορά άμεσα τον τουρισμό της, που αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της».
* Φωτογραφίες: Sasha Udod
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015
============================================
ΚΡΙΜΑΙΑ
========================================
ΚΡΙΜΑΙΑ
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ
============================================
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑ
==============================================
Ο ΠΟΥΤΙΝ ΣΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑ
==========================================
ΚΡΙΜΑΙΑ
==========================================
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου